Niedziela Palmowa. Jak jest jej historia?
Niedziela Palmowa to w tradycji chrześcijańskiej szósta niedziela wielkiego postu - czasu oczekiwania na Zmartwychwstanie Jezusa. Rozpoczyna Wielki Tydzień przed Wielkanocą. W czasie mszy świętych tego dnia odbywa się uroczyste święcenie kolorowych palm, ale czy wiemy, skąd wziął się ten zwyczaj? Jakie są przesądy związane z Niedzielą Palmową?
1. Historia Niedzieli Palmowej
Inaczej zwana Niedzielą Męki Pańskiej, Kwietną lub Wierzbną, Niedziela Palmowa jest to chrześcijańskie święto ruchome, które wypada dokładnie 7 dni przed Wielkanocą.
Tradycja wielkanocna świętowania Niedzieli Palmowej została ustanowiony na pamiątkę przybycia Jezusa do Jerozolimy. Dzień ten rozpoczyna Wielki Tydzień, który ma być czasem wyciszenia, skupienia i przeżywania męki Jezusa.
Pierwsze wzmianki o niej pojawiły się w IV wieku w dzienniku pątniczki Egerii. W Polsce jest obchodzona od czasów średniowiecza.
W 1986 roku Papież Jan Paweł II ustanowił, że w Niedzielę Palmową jednocześnie świętujemy Światowy Dzień Młodzieży.
2. Rodzaje palm wielkanocnych
W Polsce możemy spotkać przede wszystkim 3 charakterystyczne typy palm wielkanocnych. Są to:
- palmy kurpiowskie - wykonane z ręcznie robionych, bibułowych kwiatów, przymocowanych do leszczynowego pręta, dodatkowo oplecionego jałowcem, borówką lub bukszpanem; zwykle o długości od 2 do 10 metrów;
- palmy wileńskie - wykonane z różnych rodzajów drobnych kwiatów i traw, suszonych i barwionych na różne kolory, owiniętych ciasno wokół kijka, popularne przede wszystkim w dużych miastach, ich długość wynosi od 20 do 70 cm;
- palmy z południa Polski - pręty wierzbowe, leszczynowe lub wiklinowe o długości kilkunastu metrów, przewiązane rzemieniem lub szpagatem, na górze znajdują się czuby z bazi, bukszpanu, sztucznych kolorowych kwiatów oraz doczepiane kolorowe wstążki.
3. Przesądy związane z Niedzielą Palmową
Dawniej istniało wiele przesądów, nawiązujących do Niedzieli Palmowej. Oto niektóre z nich:
- z poświęconych palemek wyjmowano gałązki wierzbowe, tworząc z nich krzyżyki, a następnie zatykano je w glebie na zasianych polach - działanie to miało uchronić przyszłe zbiory przed burzami, suszą, itd.;
- połknięcie bazi z poświęconej palemki gwarantowało brak chorób gardła i bólu głowy, miał być to też zabieg magiczny, dający płodność;
- palmy nie mogły być trzymane "do góry nogami", aby krowy się nie gziły;
- poświęcone palmy wtykano za święte obrazy w domu, zimą zaś je spalano, aby użyć popiołu w czasie następnej Środy Popielcowej.
4. Kiedy Niedziela Palmowa wypada w 2021 roku?
Niedziela Palmowa wypada każdego roku między 15 marca a 18 kwietnia. W 2021 roku będziemy ją obchodzić 28 marca.
