Merkury - planeta położona najbliżej Słońca. Co o nim wiemy?
Merkury to najmniejsza planeta Układu Słonecznego. Pokryty jest kraterami powstałymi od uderzeń meteorytów, co upodabnia go do naszego Księżyca. Spośród wszystkich planet znajduje się najbliżej Słońca, które widziane z jego powierzchni byłoby 3 razy większe niż obserwowane z Ziemi. O Merkurym, podobnie jak o innych ciałach niebieskich, uczymy się na lekcjach fizyki, a znajomość charakterystyki tej planety może przydać się na egzaminie ósmoklasisty lub na maturze. Czy Merkury ma księżyce? Czy jest widoczny z Ziemi? Jak wygląda? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w tekście poniżej.
1. Merkury - co to za planeta?
Merkury to pierwsza planeta w Układzie Słonecznym, licząc od Słońca. Jest planetą typu ziemskiego. Powierzchnia Merkurego jest podobna do powierzchni Księżyca.
Planeta powstała około 4,5 miliarda lat temu. W jaki sposób? Grawitacja przyciągnęła pył i gaz, który znajdował się w dysku protoplanetarnym, tworząc małą planetę blisko Słońca.
Warunki panujące na planecie są ekstremalne, temperatura waha się od -180°C do 290°C. Merkury nie ma atmosfery (jedynie szczątkowe ilości), nie posiada także żadnego naturalnego satelity.
Na nocnym niebie może go dostrzec o zmierzchu i nad ranem. Planeta obraca się bardzo wolno wokół własnej osi - jeden obrót trwa niemal 59 ziemskich dni. Obrót wokół Słońca zaś to jedynie 88 dni.
Pole magnetyczne Merkurego jest słabe, jego natężenie to tylko 1% pola ziemskiego. Ze względu na rozmiar planety, ma ona jedną z największych gęstości wśród wszystkich planet w Układzie Słonecznym.
2. Jak zbudowany jest Merkury?
Najmniejsza planeta w Układzie Słonecznym zbudowana jest głównie ze skał, które stanowią około 30% powierzchni. W jej wnętrzu znajduje się żelazne jądro, które stanowi aż 70% objętości Merkurego. Istnieją przypuszczenia, że jądro może być w stanie półpłynnym, jednak nie zostały potwierdzone.
Grubość płaszcza wynosi 600 km, a skorupy od 100 do 200 km.
3. Historia planety
Jeśli wierzyć kamiennym starożytnym tabliczkom, ludzkość wiedziała o istnieniu Merkurego już 3000 lat p.n.e.
Planeta została nazwana imieniem boga handlu, podróży i złodziei prawdopodobnie z uwagi na to, że niezwykle szybko poruszała się po niebie. Zdarzało się, że Merkury otrzymywał dwie nazwy, gdyż pojawiał się rankiem i wieczorem w różnych miejscach na nieboskłonie.
Grecy wiedzieli już jednak, że nazwy te odnoszą się do jednej planety. Bliższe jej poznanie nie było jednak długo możliwe z uwagi na ograniczenia technologiczne.
Merkury został dokładniej zbadany dopiero niedawno. W 1974 i 1975 roku wylądowała na nim sonda kosmiczna, której udało się zmapować jedynie 45% powierzchni, ponieważ druga strona planety była za blisko Słońca.
W 2004 roku NASA wysłała sondę Messenger, która krążyła wokół Merkurego w latach 2008 - 2012. W 2018 roku wystrzelona została sonda BepiColombo, która na orbitę wokół Merkurego ma dotrzeć w 2025 roku.
4. Czy na Merkurym może istnieć życie?
Merkury nie posiada atmosfery. Warunki panujące na tej planecie, takie jak temperatura, ilość promieniowania słonecznego nie są przyjazne dla życia, które znamy i nie ma możliwości, aby organizmy żywe mogły się do nich przystosować.
5. W jaki sposób można dostrzeć Merkurego?
Planetę Merkury możemy dojrzeć tylko, gdy przebiega on między Ziemią a Słońce. Możemy go zaobserwować przez teleskop, jednak musi być dostosowany do oglądania obiektów na tle Słońca. Gdybyśmy w tym celu użyli zwykłego teleskopu, światło słoneczne mogłoby uszkodzić siatkówkę oka.
6. Merkury - ciekawostki
Dawniej sądzono, że Merkury jest drugą planetą od Słońca. Przyczyną tego była unikalna orbita tej planety oraz jej przesunięcie względem naszej gwiazdy. Dziś wiemy, że przyczyną dziwnego zachowania tej planety jest masa Słońca, która jest tak duża, że zakrzywia czasoprzestrzeń.
Z ostatnim badań wynika, że Merkury może być pokryty 16 kwadrylionami ton diamentów. Jak mogło do tego dojść? Skorupa tej planety z większości jest zbudowana z grafitu - czytej formy węgla, który po uderzeniu może stać się diamentem. Merkury pełen jest kraterów po uderzeniach meteorytów, które przez lata spadały na Merkurego.
Na planecie tej występują największe różnice temperatur w całym Układzie Słonecznym. Na biegunach Merkurego może znajdować się lód.
