Maria Skłodowska-Curie: biografia
Maria Skłodowska-Curie - chemiczka i fizyczka. Prekursorka nowej dziedziny chemii - radiochemii. Obywatelka francuska i polska, większość życia mieszkała we Francji, gdzie rozwinęła karierę naukową. Do dziś pozostaje jedyną kobietą dwukrotnie wyróżnioną Nagrodą Nobla, a także jedynym uczonym, który otrzymał taką nagrodę w dwóch różnych dziedzinach nauk przyrodniczych. Oto co każdy uczeń powinien wiedzieć na temat Marii Skłodowskiej-Curie.
1. Maria Skłodowska-Curie: życiorys
Maria Skłodowska-Curie urodziła się 7 listopada 1867 roku w Warszawie. Była fizykiem i chemikiem narodowości polskiej i francuskiej. Profesor Sorbony, autor pionierskich prac z chemii jądrowej. Większość życia spędziła we Francji, tam też rozwinęła swoją karierę naukową.
Pochodziła ze szlacheckiej rodziny herbu Topór, była nauczycielką i właścicielką pensji dla dziewcząt. Ojciec, Władysław był nauczycielem matematyki i fizyki w szkołach średnich. Maria miała czworo rodzeństwa: Zofię, Bronisławę, Helenę i Józefa. Od 1878 rodzeństwo wychowywał jedynie ojciec, ponieważ matka - Bronisława zmarła na gruźlicę płuc.
W rodzinie Marii Skłodowskiej - Curie kultywowane były tradycje patriotyczne, początkowo romantyczne, a następnie pozytywistyczne. Młodzi wzrastali wychowywani na poezji J. Słowackiego, Z. Krasińskiego i A. Mickiewicza. Następnie wzorami dla dorastającej uczonej była E. Orzeszkowa, A. Świętochowski i B. Prus, a także pozytywistyczna praca organiczna i praca u podstaw.
Swojego przyszłego męża, Francuza Pierre'a Curie poznała w 1894 roku, w czasie gdy był on doktorantem w laboratorium Becquerela. W 1895 roku wzięli ślub.
Ciągły kontakt z promieniowaniem, bez odpowiedniego zabezpieczenia sprawił, że Skłodowska-Curie zachorowała na nieuleczalną chorobę popromienną, w wyniku której zmarła 4 lipca 1934 roku.
2. Największe dokonania Marii Skłodowskiej-Curie
Do największych i najważniejszych dokonań wybitnej uczonej należą:
- odkrycie dwóch nowych pierwiastków: radu i polonu;
- opracowanie teorii promieniotwórczości i technik rozdzielania izotopów promieniotwórczych.
Pod jej kierunkiem prowadzone były również pierwsze na świecie badania nad leczeniem raka dzięki promieniotwórczości.
Maria Skłodowska-Curie za swoje osiągnięcia naukowe została dwukrotnie wyróżniona Nagrodą Nobla: w 1803 wraz z mężem oraz Henrim Becquerelem za badania nad odkrytym przez Becquerela zjawiskiem promieniotwórczości, a po raz drugi zaś w 1911 z chemii za wydzielenie czystego radu.
Po wybuchu I wojny światowej Skłodowska-Curie zorganizowała wojskowe lecznictwo radiologiczne. Była współzałożycielką Instytutu Radowego w Paryżu - "Instytut Curie".
Dzięki jej staraniom oraz osobistej pomocy w Warszawskiej Pracowni Radiologicznej rozwinęły się badania nad promieniotwórczością. W 1932 roku powstał Instytut Radowy w Warszawie, który został opłacony ze składek całego społeczeństwa.
Uczona podarowała wówczas jeden gram radu na cele lecznicze, a pieniądze na wartościowy dar o wartości 80 tys. dolarów zebrała od kobiet reprezentujących amerykańską Polonię. Instytut ten prowadził działalność leczniczą i naukową aż do wybuchu II wojny światowej.
3. Maria Skłodowska-Curie: ciekawostki
Oto kilka mniej znanych faktów związanych z Marią Skłodowską-Curie:
- odkrycie radu już w 1905 roku pozwoliło wyleczyć raka szyjki macicy;
- uczona jako jedna z pierwszych kobiet na świecie uzyskała prawo jazdy;
- została uznana przez Szkotów w 2015 roku za najbardziej wpływową kobietę 200 - lecia; w analogicznym rankingu prowadzonym przez Wielką Brytanię zajęła miejsce drugie - tuż za Margaret Thatcher;
- była jedną z pierwszych ekolożek;
- była przyjaciółką Einsteina, który twierdził, że Skłodowska-Curie była jedynym spośród znanych mu ludzi niezepsutym przez sławę człowiekiem;
- jako ogromna fanka rowerów, w podróż poślubną udała się wraz z mężem na rowerach;
- w dzieciństwie wyróżniała się ponadprzeciętną inteligencją, uznając nadrzędność rozumu.
4. Maria Skłodowska-Curie: cytaty
- "Człowiek nigdy nie ogląda się na to, co zrobione, ale na to patrzy, co ma przed sobą do zrobienia."
- "Czytam kilka rzeczy, ponieważ zajmowanie się długie jednym przedmiotem nużyłoby mój bez tego nieraz wyczerpany umysł. Gdy jestem absolutnie niezdatna do produkcyjnego czytania, przerabiam algebraiczne lub trygonometryczne zadanie, bo te nie dopuszczają kompromisów z uwagą i wytrzeźwiają mnie."
- "Wszystko, co widziałam nowego i czego się uczyłam, zachwycało mnie. Było to jakby objawienie nowego świata, świata wiedzy, do którego nareszcie otwarto mi wolny dostęp."
- "Nauka leży u podstaw każdego postępu, który ułatwia życie ludzkie i zmniejsza cierpienie."
- "Uczony jest w swojej pracowni nie tylko technikiem, lecz również dzieckiem wpatrzonym w zjawiska przyrody, wzruszające jak czarodziejska baśń."
