Mikołaj Kopernik - biografia

Mikołaj Kopernik był wielkim astronomem, prawnikiem, ekonomistą, matematykiem, lekarzem, strategiem, a nawet duchownym katolickim, słowem człowiekiem renesansu. Najważniejsze jego dzieło: "O obrotach sfer niebieskich" wywołało prawdziwą rewolucję w Polsce i na całym świecie - zawierało przełomowe odkrycie dla nowoczesnej nauki. Co każdy uczeń powinien o nim wiedzieć? Oto najważniejsze fakty z życia Mikołaja Kopernika.

1. Mikołaj Kopernik - pochodzenie

Mikołaj Kopernik urodził się 19 lutego 1473 roku w Toruniu. Zmarł w wieku 70 lat 21 maja 1543 roku na udar. Jego ojciec, kupiec krakowski, Mikołaj, prawdopodobnie w ramach prowadzonego handlu przeniósł się do Torunia, gdzie związał się z matką naukowca - Barbarą, z domu Watzenrode.

Mikołaj był najmłodszy z czwórki rodzeństwa. W wieku 10 lat zmarł jego ojciec, a osieroconą rodziną zaopiekował się brat matki - Łukasz Watzenrode, który w przyszłości został biskupem warmińskim.

2. Mikołaj Kopernik - wykształcenie

Zobacz film: "Jak możesz pomóc maluchowi odnaleźć się w nowym środowisku?"

Dzięki opiece wuja Mikołaj Kopernik otrzymał dobre wykształcenie. W latach 1491 do 1495 roku studiował na wydziale sztuk wyzwolonych Akademii Krakowskiej, podczas gdy największy rozkwit na uczelni przeżywała właśnie astronomia. Nauczycielem Kopernika był wtedy Wojciech z Brudzewa, na którego wykłady przyjeżdżała młodzież m.in. ze Słowacji, Węgier i Niemiec.

Następnie kontynuował studia w latach 1496 -1503 na uczelniach we Włoszech: w Bolonii (prawo), w Padwie (medycyna) i Ferrarze (prawo). Po powrocie z Włoch zamieszkał z wujem w Lidzbarku Warmińskim.

Za sprawą wuja Kopernik w 1497 roku został przyjęty do kapituły warmińskiej. Pierwsze lata pobytu tam spędził jako osobisty sekretarz i lekarz biskupa na jego dworze. U boku wuja uczestniczył w życiu politycznym, jeżdżąc między innymi na zjazdy stanów Prus Królewskich w Elblągu, Malborku i Toruniu.

W wolnych od obowiązków chwilach tworzył zarys swojej teorii heliocentrycznej. Będąc w Lidzbarku, napisał "Komentarzyk o hipotezach ruchów ciał niebieskich".

Dokonał także tłumaczenia na łacinę "Listów obyczajowych, sielskich i miłosnych" moralizatora Teofilakta Symokatty, które wydano w 1509 roku w Krakowie. Tłumaczenia te zadedykował swojemu wujowi, okazując mu tym samym wdzięczność za opiekę i protektorat.

Niedługo później opuścił Lidzbark Warmiński, udając się do Fromborka, w którym osiedlił się w 1510 roku, i pozostał w nim już do końca swojego życia.

3. Mikołaj Kopernik - wkład w naukę

Najważniejsze osiągnięcia Kopernika to m.in.:

• opracowanie, nadanie naukowych ram oraz rozpowszechnienie teorii heliocentrycznej, po raz pierwszy sformułowanej przez Arystarcha z Samos;
• sformułowanie twierdzenia Kopernika (geometria);
• sformułowanie prawa Kopernika - Greshama (ekonomia).

4. Mikołaj Kopernik - teoria heliocentryczna

Najsłynniejsze dzieło Mikołaja Kopernika nosi tytuł "O obrotach sfer niebieskich" (De revolutionibus orbium coelestium), opublikowane w 1543 roku, w którym przedstawił teorię heliocentrycznej budowy Układu Słonecznego, która zburzyła dotychczasowe poglądy. Do tej pory wierzono, że Ziemia stanowi centrum Układu Słonecznego, wokół którego kręci się Słońce i wszystkie inne planety.

Choć początkowo teoria nie została dobrze przyjęta, zmieniła sposób patrzenia na miejsce naszej planety oraz człowieka we Wszechświecie. Była początkiem tzw. rewolucji kopernikańskiej, szczególnie w naukach ścisłych.

W czasach, gdy żył technika nie pozwalała na dostarczenie odpowiednio przekonujących dowodów na słuszność jego idei, jednak po zastosowaniu teleskopu do obserwacji nieba w 1609 roku, takie dowody powstały. Ostatecznie potwierdzono ją po zmierzeniu paralaksy gwiazd (nieznaczne zmiany pozycji gwiazd na niebie w ciągu roku, wynikające z ruchu Ziemi po jej orbicie).

Podczas swojej działalności uczony zgromadził znaczny księgozbiór, który w dużej mierze uległ rozproszeniu oraz zniszczeniu po jego śmierci. Większość trafiła do biblioteki kapitulnej we Fromborku, skąd została wywieziona do Szwecji przez wojska Gustawa Adolfa oraz Karola XII. Dzięki temu być może niektóre z nich przetrwały do czasów współczesnych.

5. Mikołaj Kopernik - życie prywatne

Podejrzewano, że Mikołaj Kopernik był w konkubinacie ze swoją gospodynią, Anną Schilling. Z relacji współczesnych wynika, że był on niezwykle oddany swojej gospodyni, co może wskazywać na fakt, że łączyło ich coś więcej niż przyjaźń.

1 grudnia 1538 roku Jan Dantyszek, biskup warmiński zwrócił się listownie do kanonika fromborskiego Feliksa Reicha, by publicznie w jego imieniu potępił Kopernika za ten związek. Z listu wynika, że kanonik wzbraniał się przed sprawianiem swemu przyjacielowi problemów, tym bardziej że nie zaobserwował niewłaściwego zachowania tych dwojga.

Biskup listowanie kilkukrotnie nakazywał Kopernikowi, aby usunął gospodynię ze swojego domu, jednak uczony odwlekał ten moment, tłumacząc to trudnościami w znalezieniu nowej pracy.

Ostatecznie w styczniu 1539 roku Anna Schilling wyjechała z Fromborka do Gdańska. Z późniejszych listów kanoników z biskupem wynika, że otrzymała ona zakaz powrotu do Fromborka również po śmierci uczonego w 1543 roku.