"Legenda o świętym Aleksym" przykładem literatury średniowiecznej
"Legenda o świetym Aleksym" to opowieść przedstawiająca ideał średniowiecznego świętego-ascety. Jest on charakterystyczny dla wieków średnich, kiedy powstał utwór. Propaguje ewangeliczne ideały: czystość duchową i cielesną, ubóstwo i pogardę dla dóbr doczesnych.
1. "Legenda o świętym Aleksym" utworem doby średniowiecza
"Legenda o świętym Aleksym" to utwór średniowieczny. Jest dziełem hagiograficznym, którego celem jest przekonanie czytelnika do naśladowania świętego (w tym przypadku ascety, którego droga do świętości pełna jest surowych wyrzeczeń, m.in. rezygnacji z bogactwa, nadmiaru i wygód).
Podobnie jak "Bogurodzica", "Legenda o świętym Aleksym " jest utworem anonimowym. To typowe dla średniowiecza: artyści tworzyli swoje utwory nie dla sławy, ale dla bożej chwały.
Najstarsza pisana wersja "Legendy o świętym Aleksym" pochodzi z II połowy XV wieku (tekst jednak jest starszy, był przekazywany w formie ustnej). Jest przechowywana w zasobach Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie. Nie zachowało się zakończenie utworu.
2. Streszczenie "Legendy o świętym Aleksym"
Aleksy wychował się w bogatym rzymskim domu. W wieku 24 lat poślubił carską córkę (ślubu udzielał mu sam papież). W noc poślubną poinformował żonę, że wyrusza w świat służyć Bogu. Kolejnego dnia w tajemnicy opuścił dom. Statkiem dopłynał do Syrii, gdzie lata upłynęły mu pod kościołem. Nad jego losem ulitowała się sama Matka Boska, która nakazała wpuścić go do kościoła, gdzie przynamniej miałby ciepło.
Rodzice Aleksa nie szczędzili środków, by znaleźć syna. Trudno było jednak dostrzec bogatego chłopca w nędznym żebraku, przez co poszukowania nie przynosiły rezultatu.
Kiedy o ingerencji Matki Boskiej zrobiło się głośno, Aleksy opuścił Syrię. Dotarł do rodzinnego Rzymu, gdzie jednak nadal zachowywał anonimowość. Nie ujawnił się nawet wówczas, gdy poszedł prosić swojego ojca, by pozwolił mu żywić się resztkami ze stołu. 16 lat spędził u podnóży schodów domu rodzinnego, gdzie wylewano na niego nieczystości.
Gdy zrozumiał, że nadgodzi godzina jego śmierci, spisał dzieje swojego żywota. Kiedy wydał ostatnie tchnienie, same rozdzwoniły się dzwony w Rzymie. Pod domem Aleksa zebrał się tłum ludzi, przybył nawet papież. Żona Aleksa rozpoznała w żebraku swojego męża.
3. Aleksy przykładem ascety
Aleksy wybrał życie ascety. Zrezygnował z posiadania domu i rodziny. Z własnej woli poddał się rozlicznym cierpieniom z powodu biedy, głodu, poniżenia i zimna. Gardził dobrami materialnymi, choć z racji pochodzenia mógł mieć do nich swobodny dostęp. Umartwiał się, co doprowadziło go do osiągnięcia moralnej doskonałości. To swego rodzaju naśladowanie losów Chrystusa.
Postępowanie Aleksa skazało jednak na cierpienie jego młodą żonę i rodziców, którzy przez lata bezskutecznie poszukiwali swojego jedynego syna. Zrujnował rodzinne szczęście. Nigdy nie dał bliskim znaku, że żyje i wybrał inną drogę. Jego żona zobaczyła go dopiero po śmierci.
