Czym jest schizofrenia katatoniczna?
Jeśli w zaburzeniu psychicznym dominują objawy związane z zaburzeniami ruchu, wiele wskazuje na to, że mamy do czynienia ze schizofrenią katatoniczną. Zburzenia ruchu w tym schorzeniu mogą być różne. Może to być nadmierne pobudzenie chorego lub zastyganie przez niego w jednej pozycji. Warto wiedzieć, że schizofrenia katatoniczna ma inne niż depresja objawy. Test na rozpoznawanie depresji w przypadku tego rodzaju schizofrenii nie jest miarodajny. Jak więc poznać przyczyny i objawy schizofrenii katatonicznej? Jakie są metody leczenia tego schorzenia?
1. Przyczyny schizofrenii katatonicznej
Tak jak w przypadku innych schorzeń psychicznych, także przyczyny powstawania schizofrenii nie są do końca poznane. Przyjmuje się, że największą rolę w powstawaniu choroby odnoszą czynniki genetyczne i środowiskowe. Jeśli w rodzinie była osoba chora na schizofrenię, szansa na to, że jej dzieci będą również chorowały, jest większa o piętnaście procent niż u osób zdrowych. Aby schizofrenia się uaktywniła, potrzebne są jeszcze inne czynniki, które doprowadzą do jej wyzwolenia. Może to być trauma z dzieciństwa, brak akceptacji przez rówieśników, złe relacje z rodziną. Także zażywanie narkotyków zwiększa ryzyko wystąpienia schizofrenii. Może ona powstać również w wyniku stresu pourazowego.
2. Objawy schizofrenii katatonicznej
Początkowy etap schizofrenii katatonicznej może być mylony z depresją. U chorego mogą pojawić się problemy w nawiązywaniu kontaktów z ludźmi, nieufność, nadmierna wrażliwość, izolowanie się od społeczeństwa – czyli w początkowej fazie schizofrenia katatoniczna ma podobne objawy jak depresja. Test, który ma za zadanie określić, czy chory zmaga się z depresją czy z schizofrenią, jest w takim przypadku bardzo pomocny.
Kolejny etap schizofrenii wiąże się z pojawianiem się objawów zwiastunowych. Nie są to jeszcze właściwe objawy schizofrenii katatonicznej. Są to wyraźne zmiany w zachowaniu, myśleniu i postrzeganiu rzeczywistości przez chorego. Podczas tego etapu pojawiają się: zaburzenia snu, bezsenność, objawy lękowe, urojenia prześladowcze. Po tym etapie choroba nadal się rozwija. Dopiero później pojawiają się objawy, które świadczą o tym, że chory cierpi na schizofrenię katatoniczną. Mogą się pojawić dwa rodzaje tego zaburzenia. Pierwszym z nich jest schizofrenia hipokinetyczna, która może objawiać się poprzez: osłupienie katatoniczne. Ma ono miejsce wtedy, kiedy chory nie reaguje na otocznie, nie utrzymuje kontaktu wzrokowego, milczy lub wolno wypowiada fragmenty zdań. Cały czas się nie porusza. Ten stan może nagle przejść w stan niezwykle silnego pobudzenia psychoruchowego i wtedy można mówić o pobudzeniu katatonicznym; sztywność katatoniczną. Ten stan nosi też nazwę stanu kataleptycznego. Ma on miejsce, kiedy chory przez długi okres zastyga w nienaturalnej pozycji. Próba zmiany pozycji przez osoby postronne jest związana z oporem chorego; sztywność woskowatą. Stan ten ma miejsce, kiedy chory utrzymuje pozycję, którą nadała mu inna osoba; echolalię, czyli powtarzanie słów, które wypowiedział ktoś inny; echopraksję, czyli powtarzanie ruchów, które są wykonywane przez innych; echomimię, czyli naśladowanie zarówno mimiki, jak i gestów innych osób; negatywizm, czyli zaprzestanie reagowania na jakiekolwiek polecenia. U niektórych pacjentów mogą pojawiać się także halucynacje lub urojenia, których głównym tematem jest śmierć i destrukcja. Drugim rodzajem jest schizofrenia hiperkinetyczna, która może się objawiać poprzez: pobudzenie katatoniczne, czyli nadmierne, ruchowe pobudzenie chorego. Jest ono najczęściej związane z agresywnym zachowaniem i działaniami destrukcyjnymi. Chory może krzyczeć, śpiewać, zdzierać z siebie ubranie; stereotypie ruchowe, czyli ciągłe powtarzanie ruchów, które nie mają sensu. Przyjmowanie absurdalnych postaw ciała lub wykonywanie ruchów rytualnych; persewerację słowną, czyli uporczywe powtarzanie tego samego słowa.
3. Leczenie schizofrenii katatonicznej
To musisz wiedzieć:
Należy wiedzieć, że schizofrenia katatoniczna jest niezwykle podatna na leczenie. Z tego więc powodu terapia bardzo szybko przynosi zadowalające rezultaty. Choremu podaje się neuroleptyki należące do grupy atypowych leków przeciwpsychotycznych. Najczęściej podawany jest aropoprazol. Odpowiada on za zmniejszenie nasilenia objawów lękowo-depresyjnych. Zmniejsza też agresywne zachowanie pacjenta i pozytywnie wpływa na paranoidalne cechy myślenia. Dobre efekty można uzyskać także, stosując klozapinę. Trzeba pamiętać, że o rodzaju leków i ich dawkowaniu zawsze decyduje lekarz opiekujący się chorym na schizofrenię katatoniczną.