Biały karzeł. Co to jest?
Biały karzeł to obiekt astronomiczny, który – w dużym urposzczeniu – powstaje po śmierci gwiazdy. Jakie cechy ma biały karzeł?
1. Biały karzeł – czym jest?
Biały karzeł to obiekt, którego rozmiar można porównać do Ziemi (ale ma od naszej planety większą masę). Składa się ze zdegenerowanej materii. Powstaje wtedy, gdy w gwieździe o małej lub średniej masie ustaje reakcja jądrowa.
Biały karzeł emituje m.in. promieniowanie widzialne. Można wyróżnić:
- białe karły helowe,
- białe karły węglowe,
- białe karły węglowo-tlenowe,
- białe karły z domieszką tlenu, neonu i magnezu.
2. Biały karzeł – cechy
Biały karzeł to pozostałość po śmierci małej gwiazdy. Jego temperatura powierzchniowa sięga 150 000 K.
Biały karzeł może być źródłem miękkiego promieniowania rentgenowskiego, a niektóre z nich posiadają pola magnetyczne o natężeniach od 2000 do miliarda gausów.
Z Ziemi gołym okiem możemy zobaczyć Syriusza B, który jest białym karłem (w sprzyjających warunkach można zaobserwować go gołym okiem nawet w ciągu dnia). Jest to najjaśniejsza i jedna z najbliższych gwiazd południowego nieba. Położona jest w gwiazdozbiorze Wielkiego Psa.
Syriusz to gwiazda podwójna. Składa się z jasnej, białej gwiazdy – Syriusza A, wokół której po eliptycznej orbicie porusza się Syriusz B.
Syriusz B jest gwiazdą słabszą niż Syriusz A, ale jest za to znacznie gorętsza. W przeszłości musiał być gwiazdą o większej masie i jaśniejszą niż Syriusz A. W toku ewolucji gwiazd utracił jednak znaczną część masy.
3. Śmierć gwiazdy, i co dalej?
Po śmierci gwiazdy powstaje biały karzeł, którego hipotetycznymi ich następcami są czarne karły. Hipotetycznymi, gdyż białe karły żyją tak długo, że do tej pory żaden czarny karzeł nie miał szans powstać (wystygnięcie białego karła przekracza obecny wiek wszechświata).
Z czasem białe karły emitują coraz mniej energii. Naukowcy są jednak zdania, że mimo to nie będa one ostatnimi źródłami energii.
4. Nauka astronomii w szkole ponadpodstawowej
W podstawie programowej z zakresu fizyki na poziomie szkoły branżowej, technikum oraz liceum ogólnokształcącego znajdziemy treści dotyczące budowy Układu Słonecznego oraz elementów astronomii.
Pamiętajmy jednak, że jeśli dziecko interesuje się tym tematem, warto pielęgnować w młodym człowieku tę pasję. Możecie wspólnie czytać ksiązki o kosmosie dla młodzieży. Sprawdźcie również, czy w waszym mieście odbywają się warsztaty astronomiczne.