Zorza polarna - co to takiego? Gdzie można ją zaobserwować?
Zorza polarna to fascynujące i urokliwe zjawisko, które zachęca do zgłębiania jego sekretów. Uczymy się o nim w szkole na lekcjach geografii. Czym jest zorza polarna? Gdzie i kiedy możemy ją dostrzec? Czy zorza polarna wydaje dźwięki?
1. Co to jest zorza polarna?
Zorza polarna to zjawisko świetlne, które powstaje wskutek burz magnetycznych na Słońcu. Cząstki, składające się z elektronów i protonów, wyrzucane są ze Słońca w przestrzeń kosmiczną, w czasie rozbłysków i wybuchów. Gdy zbliżają się do Ziemii, zderzają się z górną warstwą atmosfery, a Zorza to nic innego jak energia, która się wtedy uwalnia.
Na Ziemii widoczna jest głównie za kołami podbiegunowymi, chociaż można ją zaobserwować także około 50. równoleżnika. Niekiedy można ją dostrzec nawet w krajach śródziemnomorskich.
Na południowej półkuli zorza polarna nazywana jest Aurora australis, na północnej zaś - Aurora borealis.
2. Jak wygląda zorza polarna?
Zorza polarna opisywana jest jako taniec różnobarwnych świateł: niebieskich, zielonych, żółtych, białych, fioletowych, białych czy różowych. Jest to zależne od gazu, który wchodzi z nią w interakcję.
W przypadku azotu, zorza będzie miała barwę bordową lub fioletową, jeśli w interakcję wejdzie tlen - czerwoną lub zieloną, a jeśli hel i wodór - niebieską i fioletową.
Zorza polarna może przybierać różne kształty, m.in. łuków, pasm, kurtyn czy promieni. Najlepiej ją obserwować w nocy, mimo tego, że powstaje dzięki Słońcu.
3. Kiedy i gdzie najlepiej obserwować zorzę polarną?
Zorzę polarną najlepiej obserwować wczesną wiosną, jesienią i zimą, gdy noc jest długa, około 2:00 w nocy. Najlepszym miejscem do tego jest teren za miastem, z dala od elektryczności.
W których państwach zorza polarna jest najlepiej widoczna? Są to:
- Islandia (północne regiony, okolice fiordów zachodnich, plaże na południowym wybrzeżu czy laguna lodowca Jökulsárlón);
- Norwegia (teren całego kraju, najlepszy widok za kołem podbiegunowym w okolicach Alty, Kirkenes, Svalbard i Tromso).
Ponadto zorzę polarną możemy obserwować również w Laponii, na Grenlandii i w Rosji. Co ciekawe czasem można ją dostrzec również w Polsce, w okolicach Morza Bałtyckiego. Dzieje się tak, gdy burza magnetyczna na Słońcu jest na tyle silna, że nad Skandynawią współczynnik KP wynosi 7. W takiej sytuacji możemy zobaczyć krótkie rozbłyski także na polskim niebie.
Latem z uwagi na dzień polarny panujący na Islandii i w Norwegii nie ma możliwości zaobserwowania tego zjawiska.
Ciekawostką jest fakt, że zorza polarna wydaje niezwykłe dźwięki. Według dotychczasowych badań za ich "muzykę" odpowiedzialne są te same cząsteczki słoneczne, które prowadzą do pojawiania się zórz.
4. Czy zorza polarna występuje także poza Ziemią?
Zorze polarne, które występują na Ziemii, nie są wyjątkiem w skali wszechświata. Pojawiają się w na większości planet Układu Słonecznego, a najprawdopodobniej także na planetach spoza tego układu.
