Pytania i odpowiedzi na temat alergii na białka mleka krowiego – poznaj odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania

Rodzicielstwo bywa trudne. Poza ogromną radością, jaką daje bycie mamą i tatą, rodzicielstwo – zwłaszcza na początku – może wywoływać sporo niepokoju. Młodzi rodzice zadają sobie mnóstwo pytań mających na celu ustalenie, co dla ich dziecka będzie najlepsze. Rodzice małych alergików mają tych pytań jeszcze więcej.

Czy problemy z brzuszkiem mogą być objawem alergii na białka mleka krowiego (ABMK)?

Malec, który cierpi z powodu bólu brzuszka, zachowuje się w charakterystyczny sposób. Pręży się, napina, często płacze, staje się niespokojny. Problemy z brzuszkiem mogą wiązać się z występowaniem kolek [1], ale mogą być też jednym z objawów alergii na białka mleka krowiego. Dlatego też z objawami bólu brzuszka u niemowlęcia należy udać się do pediatry, który postawi diagnozę. Warto jednak wiedzieć, że bólom brzuszka wywołanym przez alergie często towarzyszą inne objawy, takie jak wypryski skórne, kaszel, zatkany nos, katar. Jeśli pojawia się któryś z nich, możemy podejrzewać u dziecka alergię na białka mleka krowiego.

Podejrzewam u dziecka alergię na białka mleka krowiego, do jakiego lekarza się udać?

Objawy alergii na białka mleka krowiego mogą wystąpić zarówno u dzieci karmionych piersią (choć jest to rzadsze), jak i tych karmionych mlekiem modyfikowanym. Rodzice, którzy podejrzewają u swoich dzieci alergię na białka mleka krowiego, powinni w pierwszej kolejności udać się do pediatry, gdyż lekarze ci mają wystarczającą wiedzę i doświadczenie zawodowe, aby zalecić właściwe postępowanie. Mamy karmiące piersią muszą stosować dietę wykluczającą produkty zawierające białka mleka krowiego – nabiał (np. mleko, śmietana, sery, jogurty itp.). Muszą również zwracać uwagę na skład innych produktów spożywczych, ponieważ białka mleka krowiego mogą występować m.in. w słodyczach, pieczywie, a nawet w wędlinach. Dzieciom, które nie są karmione piersią, pediatra pomaga dobrać odpowiedni preparat mlekozastępczy do żywienia niemowlęcia i wystawia receptę uprawniającą do jego zakupu z uwzględnieniem refundacji. Zdarza się, że pediatrzy odsyłają rodziców do alergologa, aby ten wystawił zaświadczenie o alergii, nie ma jednak ani medycznego, ani prawnego uzasadnienia dla takiego postępowania. Wizyta u alergologa niepotrzebnie odsuwa w czasie przejście na mieszankę, która będzie odpowiednia dla małego alergika.

Czy alergia na białka mleka krowiego ma jednakowe natężenie u wszystkich dzieci?

Zdecydowanie nie. Rozróżniamy różne postacie alergii na białka mleka krowiego: postać łagodną, umiarkowaną oraz postać ciężką. To ważne, gdyż choroby te różnią się nie tylko objawami, ale przede wszystkim wymagają innego postępowania, w tym postępowania żywieniowego. Postępowanie to uzależnione jest od sposobu karmienia maluszka. W przypadku dzieci karmionych piersią mama powinna zastosować dietę eliminacyjną. Dzieci, które nie są karmione piersią, będą otrzymywały preparaty mlekozastępcze, które należą do kategorii żywności specjalnego przeznaczenia medycznego. O tym, jaką mieszankę będzie otrzymywało dziecko, decyduje lekarz.

Jak należy postępować w łagodnej/umiarkowanej, a jak w ciężkiej postaci ABMK?

Podczas pierwszej wizyty lekarskiej pediatra przeprowadza wywiad z rodzicem i bada dziecko. Jeśli uzyskane od rodziców informacje i objawy u dziecka będą wskazywały na łagodną lub umiarkowaną alergię na białka mleka krowiego, lekarz dobierze odpowiedni preparat EHF – hydrolizat białka znacznego stopnia, aby czasowo (najczęściej na 2–4 tygodnie) wyeliminować z diety dziecka białka mleka krowiego. Do postawienia diagnozy potrzebna jest jeszcze prowokacja białkiem mleka krowiego. Proces hydrolizy polega na rozbiciu struktur łańcuchów białkowych na mniejsze części, dzięki czemu są one mniej alergizujące [2]. Jeśli po ponownym wprowadzeniu mleka krowiego, pod okiem lekarza, objawy powrócą, może on postawić diagnozę. Jeśli objawy alergii nie ustąpią po 2–4 tygodniach, lekarz może zalecić przejście na AAF – mieszankę aminokwasową przeznaczoną dla dzieci z ciężką postacią alergii na białka mleka krowiego, nazywaną też mieszanką elementarną, która nie ma właściwości alergizujących. Jeśli natomiast objawy od początku wskazują na ciężką postać alergii na białka mleka krowiego, mieszanka aminokwasowa będzie preparatem pierwszego wyboru.

Kiedy można uznać, że mieszanka EHF nie jest skuteczna w walce z ABMK?

Rodzice maluszków z alergią na białka mleka krowiego podając mieszankę EHF, liczą, że dziecko przestanie cierpieć z powodu alergii. Mijają dni, ale objawy alergii wciąż są widoczne. Zaniepokojeni rodzice wracają do lekarza i zgłaszają, że zalecone przez niego postępowanie nie przyniosło spodziewanych rezultatów. Lekarz w takiej sytuacji powinien uspokoić rodziców i powtórzyć, że trzeba 2 do 4 tygodni, aby zauważyć poprawę u dziecka. Błędem jest zamiana jednej mieszanki na inną. Taka zmiana nie przyniesie dziecku korzyści. Każdy rodzic dziecka z ABMK powinien zapamiętać, że na efekt zmiany żywienia czekamy od 2 do 4 tygodni. Przy braku poprawy po takim czasie lekarz może podjąć decyzję o kolejnej zmianie w żywieniu, polegającej na wprowadzeniu mieszanki AAF.

Czy dzieciom z alergią białka mleka krowiego (ABMK) można podawać produkty z laktozą?

Alergia na białka mleka krowiego i nietolerancja laktozy to dwie zupełnie inne przypadłości [3]. Mogą one oczywiście występować razem, ale taka sytuacja należy do rzadkich. Dzieci z ABMK wykazują reakcję alergiczną na, jak sama nazwa wskazuje, białka zawarte w mleku krowim. Laktoza jest natomiast cukrem występującym w mleku. Mówimy więc o dwóch zupełnie innych substancjach. Nie ma powodu, aby dzieciom ze zwaną potocznie, choć nieprawidłowo, skazą białkową, czyli alergią na białka mleka krowiego podawać produkty bez laktozy. Co więcej, eliminacja laktozy z mieszanki zmienia jej smak, co może wpłynąć na niechęć maluszka do jej picia.

Czy dziecko wyrośnie kiedyś z alergii?

Dobra wiadomość jest taka, że większość dzieci wyrasta z alergii na białka mleka krowiego. Lekarz prowadzący małego pacjenta decyduje o tym, kiedy można przeprowadzić próbę prowokacji, czyli wprowadzić do diety dziecka białka mleka i sprawdzić jego reakcję. Jeśli po prowokacji białkami mleka krowiego objawy alergii nie wystąpią, można, pod kontrolą lekarza, rozpocząć wprowadzanie produktów mlecznych. Takich prób nigdy nie należy podejmować samodzielnie, gdyż może to zaszkodzić zdrowiu maluszka.

Niestety nie wszystkie dzieci wyrastają z alergii, u niektórych dzieje się wręcz przeciwnie, choroba postępuje. Mówimy wtedy o marszu alergicznym. Marsz jest zjawiskiem, w którym pojawiają się kolejne kroki, a rodzice obserwują przechodzenie jednej postaci alergii w inną. Może dojść do zmiany obrazu klinicznego i wystąpienia nowych objawów choroby alergicznej. Jest ryzyko, że wystąpi np. astma oskrzelowa lub alergiczny nieżyt nosa, nazywany potocznie katarem siennym.

Pobierz materiały i dowiedz się więcej na temat dotyczące alergii na białka mleka krowiego.