Pielęgnacja skóry atopowej u dzieci
Skóra atopowa łuszczy się, jest sucha i szorstka. Charakteryzuje się większą wrażliwością na czynniki drażniące, osłabieniem skórnej bariery ochronnej i nasiloną utratą wody. Aby wzmocnić skórę atopową, należy zadbać o jej właściwą pielęgnację. Odpowiednie zabiegi pielęgnacyjne wspomagają leczenie atopowego zapalenia skóry (AZS) i pozwalają uniknąć nawrotu zmian skórnych. Prawidłowe oczyszczanie i natłuszczanie skóry dziecka z AZS jest kluczowe także dla poprawy jakości jego życia.
1. Objawy skórne w AZS u dzieci
Najbardziej dotkliwym objawem AZS u niemowląt jest silnie swędząca skóra. Dziecko odruchowo drapie się, podrażniając naskórek i zaogniając zmiany skórne. Wysuszona i podrażniona skóra staje się łatwym celem dla bakterii − stąd większe prawdopodobieństwo nadkażeń bakteryjnych skóry u dzieci z AZS. Skóra atopowa jest również bardziej podatna na działanie czynników drażniących: substancji chemicznych (substancje zapachowe, płyny do płukania, detergenty), urazów mechanicznych, dymu papierosowego, szorstkich tkanin, stresu, alergenów powietrznopochodnych, zimnego i suchego powietrza, infekcji grzybiczych i bakteryjnych. Czynniki te mogą nasilać suchość i świąd skóry u dzieci z AZS.
Czerwona wysypka u niemowląt chorych na atopowe zapalenie skóry najczęściej pojawia się na policzkach, czole, wewnętrznej stronie zgięć łokci i kolan. Są to okolice, które dziecko może bez problemu podrapać. Zmiany chorobowe mogą jednak rozprzestrzeniać się na inne części ciała. W przypadku zainfekowania skóry, na jej powierzchni obecne są miodowo-żółte strupy i nasilone jest sączenie zmian wypryskowych.
2. Higiena skóry atopowej
Dzięki codziennej pielęgnacji skóry można kontrolować objawy AZS u niemowląt. Kluczowe znaczenie ma zachowanie odpowiedniego nawilżenia skóry dziecka. Jeśli twój maluch zmaga się z atopowym zapaleniem skóry, zastosuj się do następujących wskazówek:
- Kąp dziecko 3-4 razy w tygodniu w ciepłej (temperatura ciała), ale nie gorącej wodzie.
- Do kąpieli dodaj olejki natłuszczające (naturalne lub mineralne).
- Nie przedłużaj czasu mycia niemowlaka, kąpiel powinna być możliwie krótka (10 min).
- Do mycia dziecka nie stosuj kosmetyków z dodatkiem substancji zapachowych lub barwników – muszą to być preparaty hipoalergiczne.
- Po kąpieli delikatnie, nie do końca, osusz skórę dziecka i zaaplikuj emolient (w ciągu max. 5 min po kąpieli). Preparaty tego typu należy stosować 2 razy dziennie (a optymalnie nawet więcej), ponieważ czas ich działania jest stosunkowo krótki (ok. 4-6 h).
Emolienty są niezwykle istotnym elementem pielęgnacji skóry atopowej, ponieważ łagodzą świąd skóry, uzupełniają braki lipidów w warstwie naskórka, korzystnie wpływają na zdolność wiązania wody w skórze i pomagają przywrócić prawidłową funkcję bariery skórnej.
3. Bielizna w AZS
Ubiór odgrywa istotną rolę w pielęgnacji skóry atopowej u niemowlęcia. Ubranka dziecięce powinny być wykonane z miękkich tkanin, by szorstkie włókna nie podrażniały skóry dziecka, nasilając tym samym świąd skóry i wysypkę. Zwykle zaleca się, by bielizna dla niemowląt chorych na atopowe zapalenie skóry była wykonana z czystej bawełny, która nie pogarsza stanu skóry chorego niemowlęcia (o ile nie ma często spotykanych jeszcze do niedawna, a zabronionych dziś dodatków, np. ułatwiających prasowanie formaldehydów). Bawełna nie może jednak równać się z naturalnym jedwabiem. Włókno jedwabne ma pH zbliżone do skóry człowieka, dzięki czemu zachowuje się jak „druga skóra”. Naturalny jedwab jest wykonany z niezwykle długich (ponad 800 m), cylindrycznych włókien, których końcówki nie odstają od tkaniny nawet przy zmianie wilgotności powietrza lub temperatury. Oznacza to, że włókna są idealnie gładkie i nie podrażniają skóry. Na tym jednak nie kończą się możliwości specjalnej bielizny dla atopików. Jeśli z naturalnym jedwabiem trwale zwiąże się niemigrujący czynnik antybakteryjny, zapewnia on czystość mikrobiologiczną odzieży. Ochrona przed bakteriami ma duże znaczenie w przypadku atopowego zapalenia skóry − zasiedlanie skóry bakteriami gronkowca złocistego powoduje bowiem zaostrzenie przebiegu AZS.
Systematyczne stosowanie bielizny z naturalnego jedwabiu u niemowląt chorych na atopowe zapalenie skóry umożliwia kontrolę choroby - prowadzi do redukcji stanów zapalnych, wysięków i zaczerwienień. Ponadto materiał ten łagodzi świąd, przyspiesza proces gojenia zmian skórnych, redukuje ryzyko nadkażeń bakteryjnych i skraca okres występowania nasilonych zmian. Lepszy sen dziecka i redukcja domowych stresów to oczywista korzyść dla całej rodziny. Jest to także istotna część leczenia, gdyż właśnie stres (niemowlę także odczuwa stres!) jest istotnym czynnikiem nasilającym objawy AZS. Dodatkowo, dzięki bieliźnie z naturalnego jedwabiu rodzice mogą oszczędzić sobie pracy i obniżyć zużycie emolientów - materiał ten zwiększa bowiem skuteczność tych substancji i wydłuża czas ich działania. W praktyce oznacza to możliwość aplikowania mniejszych ilości emolientów przy zachowaniu ich optymalnego działania.