Picie alkoholu w ciąży może wywołać alkoholowy zespół płodowy
Co trzecia kobieta przyznaje, że zdarzyło jej się wypić alkohol w trakcie ciąży. Hamulce puszczają zwłaszcza podczas wakacyjnego urlopu. Aż 20 proc. przyszłych matek świadomie nie zachowuje abstynencji. Efekt? Każdego roku w Polsce rodzi się 10 tysięcy dzieci, które doznały poważnych uszkodzeń, bo ich matki piły alkohol w ciąży.
1. Płodowy zespół alkoholowy (FAS) - objawy
Poza prewencyjnym uświadamianiem, dotyczącym skutków picia przez ciężarne, nie ma żadnych prawnych regulacji, które mogłyby chronić nienarodzone dzieci przed wpływem alkoholu. 10 tysięcy dzieci rocznie rodzi się w Polsce z uszkodzeniami wywoływanymi przez alkohol spożywany przez matki w trakcie ciąży. Jednym z takich dzieci jest Ewelina:
- Kolejne ciąże nie przeszkadzały matce w piciu - przyznaje, pokazują swoje zdeformowane stopy i dłonie. Ewelina przeszła kilkanaście operacji, aby choć trochę zwiększyć ruchomość i funkcjonalność kończyn.
Choć ma żal do matki, uważa się za szczęściarę, bo jej mózg nie został uszkodzony: - Skończyłam szkołę średnią i studia na wymarzonym kierunku, założyłam rodzinę. Nie wszystkie dzieci pijących matek mają tyle szczęścia.
Rzeczywiście mogłoby być gorzej. Maluchy matek, które piją w czasie ciąży, mogą mieć zdeformowane twarze, małogłowie, uszkodzony mózg. Ich zmysły nie odbierają prawidłowo bodżców: mogą nie czuć zimna lub gorąca, mogą jeść bez opamiętania lub nie jeść w ogóle.
Często mają niskie IQ, czasem rozpoznawane upośledzenie, a do tego zaburzenia poznawcze i emocjonalne, trudności z zapamiętywaniem, nauką, koncentracją, myśleniem przyczynowo-skutkowym. Bywają agresywne, nie rozpoznają emocji swoich i innych osób. Rozpiętość zaburzeń powodowanych przez płodowy zespół alkoholowy jest ogromna.
2. Picie alkoholu w Polsce - statystyki
Polacy piją coraz więcej. Kobiety doganiają w tej kategorii mężczyzn. Zgodnie z danymi Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na statystycznego Polaka przypada już 11 litrów czystego alkoholu rocznie. Od kilku lat obserwowana jest tendencja wzrostowa. Pijanych noworodków też będzie przybywać.
Media co jakiś czas donoszą o wstrząsających historiach z alkoholem w roli głównej. Na przykład ta o 28-latce, która urodziła martwe dziecko w czasie kilkudniowej libacji, czy o 34-latce, której córka miała po narodzinach ponad 2 promile alkoholu we krwi, albo o kobiecie z Białej Podlaskiej, której podano narkozę, bo była zbyt pijana, aby rodzić. A to tylko wierzchołek góry lodowej.
3. Picie alkoholu przez kobiety w ciąży
W serwisie reddit.com swoją historią podzieliła się anonimowa kelnerka. Dziewczyna przyznała, że gdy zorientowała się, że jedna z kobiet, które obsługiwała, jest ciężarna, samowolnie zmieniła jej zamówienie. Przyszła mama poprosiła o drinka, takiego, jakiego piły jej koleżanki.
Nie mówiąc o tym nikomu, kelnerka podała ciężarnej napoje bezalkoholowe. Wszystko wydało się, gdy doszło do płacenia rachunku. Teraz za niesubordynację dziewczynie może grozić zwolnienie z pracy. W komentarzach zawrzało. Część internautów popierało jej gest, reszta uważała, że powinna zrealizować zamówienie klientki.
- Nie miałam osobiście takiej sytuacji, ciężarne zawsze zamawiają napoje bezalkoholowe. Nie mamy nakazów w tej kwestii. Ale jakbym miała taką klientkę i widziałbym, że jest w ciąży, to odmówiłabym, powołując się na klauzulę sumienia – podkreśla Monika Jemioł, właścicielka lubelskiej restauracji "Zadora". - Zawsze reaguję, jak się coś wydarzy i gdyby była taka sytuacja w naszej restauracji, zakazałabym naszej obsłudze sprzedaży alkoholu kobietom w ciąży.
Nie wiemy, czy historia opisana na reddit.com jest prawdziwa, czy nie. Ale wiemy, że w Polsce, choć teoretycznie o szkodliwym wpływie alkoholu na płód wiadomo już wszystko, to wciąż przyszłym mamom zdarza się upijać, także w miejscach publicznych. Przed kilku laty media obiegały nagrania z zataczającą się w centrum Poznania kobietą w 8. miesiącu ciąży. Mimo że była doskonale znana służbom porządkowym, nikt nie mógł nic zrobić. Prawo nie przewiduje karania za picie w ciąży.
Karolina przez lata była kelnerką w hotelu i przyznaje, że nie podałaby świadomie kobiecie w ciąży alkoholu. - Ale nie jestem przecież w stanie tego zweryfikować. Zgodnie z prawem nie ma takiego zakazu. Tylko nietrzeźwym i nieletnim nie podajemy alkoholu. Nieletnich legitymujemy, bo za to może być utrata koncesji. Ale nietrzeźwych? Pojęcie względne - Karolina rozkłada bezradnie ręce. - To samo dotyczy chorych czy ciężarnych. Moim zadaniem nie jest oceniać, czy im to szkodzi. Dorośli ludzie powinni brać za siebie odpowiedzialność.
4. Picie alkoholu w ciąży - normy prawne
Wedle prawa kobieta pijąca w ciąży nie popełnia przestępstwa. Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi pozwala obecnie jedynie na zobowiązanie osoby uzależnionej do podjęcia leczenia. Nie można jednak nikogo zmusić do odbycia odwyku. Nie ma również żadnych regulacji prawnych względem kobiet, które nie są uzależnione, a jedynie sporadycznie sięgają po alkohol w ciąży.
W Narodowym Programie Zdrowia na lata 2016-2020 istotną rolę ma odgrywać profilaktyka i rozwiązywanie problemów związanych z używaniem substancji psychoaktywnych, uzależnieniami behawioralnymi i innymi zachowaniami ryzykownymi. Dane NFZ wykazują, że co trzecia ciężarna przyznaje, że zdarzyło jej się pić w trakcie ciąży, czasem nieświadomie, na wczesnym jej etapie. Istnieje prawdopodobieństwo graniczące z pewnością, że są to zaniżone statystyki. Kobiety wiedzą, że nie powinny pić w ciąży i dlatego ten fakt ukrywają w rozmowie z ginekologiem.
Dane zebrane w Instytucie Matki i Dziecka wykazały, że co piąta hospitalizowana tam ciężarna piła w trakcie ciąży. Lekarze biją na alarm, bo nie ma bezpiecznej ilości alkoholu w ciąży. Zaszkodzić może nawet kieliszek wina do obiadu.
- Alkohol zawsze może okazać się zgubny dla płodu, w każdym trymestrze ciąży - ostrzega lekarz Paweł Baljon.
- Niestety szkodliwość wszystkich substancji czynnych dla płodu jest najwyższa w pierwszym trymestrze ciąży, kiedy często nie zdajemy sobie z niej sprawy. Wtedy to powstają i kształtują się wszystkie najważniejsze organy dziecka i są najbardziej narażone na uszkodzenia spowodowane toksycznymi substancjami z krwi matki - zauważa lek. med. Aneta Zwierzchowska.
Co ciekawe, matka formalnie może być pociągnięta do odpowiedzialności, jeśli w stanie nietrzeźwym opiekuje się narodzonymi już dziećmi. Ale jeśli to dziecko jest jeszcze na etapie życia płodowego, nie ma szans na ochronę w majestacie prawa.
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
