Perforacja jelita
Perforacja jelita u wcześniaków jest powikłaniem nekrotycznego (martwiczego) zapalenia jelita grubego. Problem ten rzadziej występuje u noworodków urodzonych o czasie, a także u dorosłych (u nich jednak przyczyny perforacji są inne – są to wrzody żołądka i dwunastnicy). Perforacja jelita u wcześniakaw 20-40 procentach prowadzi do śmierci, szczególnie jeśli objawy nie zostaną spostrzeżone w odpowiednim czasie i nie zostanie podjęte leczenie zapalenia i perforacji jelita.
1. Przyczyny perforacji jelita
Do perforacji jelita u noworodków (szczególnie z niską masą urodzeniową i urodzonych przedwcześnie) dochodzi najczęściej w wyniku zapalenia martwiczego jelit. Nie do końca wiadomo, co jest jego przyczyną. Podejrzewa się, że ma ono związek z zakażeniem Pseudomonas aeruginosa. Można wyróżnić także czynniki, które wpływają na ryzyko pojawienia się zapalenia martwiczego jelit i w efekcie do jego groźnego powikłania – perforacji jelita. Są to m.in.:
- niedotlenienie przed lub podczas porodu,
- niedokrwienie,
- transfuzja krwi,
- niedojrzały układ odpornościowy,
- zaburzenia flory bakteryjnej jelit,
- karmienie dziecka mieszankami mlecznymi zamiast mlekiem matki,
- podawanie dziecku antybiotyków przez ponad pięć dni.
Przyczyną perforacji jelita jest nieleczony, martwiczy stan zapalny jelita. Niestety, objawy zapalenia mogą pojawić się z pewnym opóźnieniem - tym większym, im wcześniej dziecko się urodzi. Trzeba dokładnie obserwować dziecko po porodzie, szczególnie jeśli było urodzone przedwcześnie i jest obarczone ryzykiem pojawienia się tego schorzenia.
2. Objawy perforacji jelita
Perforacja jelita u noworodka to silny ból, dziecko więc będzie płaczliwe i rozdrażnione. Pojawią się wymioty, a później także gorączka i dreszcze. Objawami stanu wywołującego perforację jelita (czyli pojawiającymi się wcześniej) są natomiast:
- krwawe biegunki,
- wymioty,
- wzdęcia,
- senność,
- zmienna temperatura ciała,
- powiększenie żołądka,
- bradykardia,
- bezdech,
- kwasica mleczanowa,
- bezmocz.
W badaniach stosuje się badanie rentgenowskie jamy brzusznej. Pomocne może okazać się także badanie tomografii komputerowej. W badaniu krwi poziom białych krwinek jest podniesiony.
3. Leczenie perforacji jelita
Jeśli w przebiegu martwiczego zapalenia jelita grubego dojdzie do perforacji jelita, konieczne jest jak najszybsze leczenie operacyjne. Usuwane są wtedy martwe tkanki z jelita oraz przeprowadzane dwa zabiegi: kolostomia i ileostomia. Kolostomia oznacza, że światło jelita grubego jest wyprowadzane poza organizm, na powierzchnię brzucha dziecka. Dzięki temu możliwe jest wydalanie stałej treści jelitowej. Podczas ileostomii wyprowadzane jest światło jelita cienkiego, dzięki czemu możliwe jest wydalanie treści płynnej.
Takie działanie jest oczywiście tymczasowe, ale konieczne. Pozwala na opanowanie infekcji i zapalenia wewnątrz jelita. Dziecko w tym czasie musi być karmione pozajelitowo. Konieczne mogą okazać się antybiotyki. Kiedy dziecko powróci do zdrowia, jelita powracają na swoje miejsce. Jeśli dziecko waży poniżej 1000 gramów, stosuje się także drenaż jamy otrzewnej.