Łojotokowe zapalenie skóry u niemowląt: objawy, leczenie, profilaktyka

Łojotokowe zapalenie skóry to częste schorzenie dermatologiczne,które pojawić się w każdej grupie wiekowej, również wśród najmłodszych dzieci. Ma charakter nawrotowy. Sprawdzamy, jak leczyć łojotokowe zapalenie skóry u niemowlaka i jakie są dostępne metody łagodzenia objawów.

1. Co to jest łojotokowe zapalenie skóry u niemowlaka?

Łojotokowe zapalenie skóry, podobnie jak AZS, to choroba przewlekła. Przebiega z okresami remisji i nawrotów. Nie do końca wiadomo, co jest jej przyczyną. Na jej pojawienie się wpływ ma nadaktywność skórnych gruczołów łojowych oraz nieprawidłowy proces odnawiania komórek naskórka, prowadzący do przyspieszonego rogowacenia.

Za łojotokowe zapalenie skóry głowy u niemowlaka najczęściej odpowiada wzmożone wytwarzanie łoju na skutek działania androgenów matki, jak również nadkażenie drożdżakiem (Candida albicans).

Typowe umiejscowienie zmian w przypadku ŁZS to: skóra owłosiona głowy (u niemowląt ciemieniucha), brwi, rzęs, twarzy, okolica małżowin usznych, okolica mostka i okolica między łopatkami, u małych dzieci również fałdy skórne oraz okolice pieluszkowe (lokalizacja zmian odróżnia AZS od ŁZS; w diagnostyce różnicowej pieluszkowego zapalenia skóry rozważa się również ŁZS).

2. Jakie są objawy łojotokowego zapalenia skóry u niemowlaka i jak je rozpoznać?

Najłatwiej rozpoznać ciemieniuchę, w przebiegu której na owłosionej skórze głowy pojawiają się ogniska rumieniowe. W ich obrębie daje się zauważyć tłuste, białożółte, grube łuski, często ze szczelinami. Łojotokowe zapalenie skóry twarzy u niemowlaka może obejmować również okolice zauszne, ucho zewnętrzne oraz szyję.

2.1. Łojotokowe zapalenie skóry u niemowlaka: objawy

• ogniska rumieniowych zmian skórnych pokryte są białożółtymi, tłustymi łuskami
• niewielki świąd
• charakterystyczne umiejscowienie zmian
• czasami obserwuje się też pęknięcia i macerację naskórka oraz sączenie

3. Łojotokowe zapalenie skóry u niemowlaka: leczenie i profilaktyka

W wielu przypadkach łojotokowe zapalenie skóry na twarzy u niemowlaka (w tym na owłosionej skórze głowy) ustępuje samoistnie przed ukończeniem 1. roku życia. Możliwe są jednak nawroty choroby, które mogą budzić frustrację, zarówno u dzieci, jak i ich rodziców. Niestety nie ma lekarstw skutecznie i na zawsze eliminujących tę dermatozę.

3.1. Czy łojotokowe zapalenie skóry u niemowlaka jest stanem przewlekłym i jak go zapobiegać?

Bardzo ważne jest, aby nie dopuszczać do innych stanów zapalnych skóry. Trzeba szczególnie dbać o higienę i używać specjalnych dermokosmetyków. Ważna jest także szybka reakcja na najmniejsze zmiany skórne.

Podstawą jest zatem stosowanie: szamponów keratolitycznych (normalizują wydzielanie sebum i procesy złuszczania naskórka, koją podrażnienia oraz hamują rozwój bakterii, drożdżaków oraz grzybów skóry głowy) delikatnych szamponów nawilżających przeznaczonych dla skóry łojotokowej, delikatnych emolientów nawilżających (dla skóry łojotokowej), preparatów o dodatkowym działaniu przeciwzapalnym (np. zawierających wyciąg z owsa białego).

4. Łojotokowe zapalenie skóry u niemowlaka: co stosować?

W większości przypadków choroba ustępuje bez żadnego leczenia. Jeśli występuje tylko ciemieniucha, wówczas trzeba usunąć grubą warstwę łusek. Najlepiej je najpierw rozmiękczyć, stosując miejscowo odpowiedni emolient (z zawartością ciekłej parafiny, wazeliny, oliwy z oliwek), następnie delikatnie usunąć łuski niemowlęcą szczotką.

W przypadku zaostrzenia choroby, lekarz może zdecydować o przepisaniu maści lub kremów na receptę, np. glikokortykosteroidów o małej sile działania na zmiany zlokalizowane w fałdach skórnych, na twarzy i tułowiu. Stosuje się też preparaty przeciwgrzybiczne w obrębie ognisk złuszczania naskórka.