Leczenie depresji – terapia poznawczo-behawioralna
Terapię poznawczo-behawioralną zaleca się chorym z depresją o lekkim i umiarkowanym nasileniu. Osoby z ciężką depresją muszą uzupełnić leczenie psychologiczne terapią farmaceutyczną. Celem terapii poznawczo-behawioralnej jest zrozumienie problemu, zmiana myślenia i zachowania pacjenta.
1. Czym jest terapia poznawczo-behawioralna?
Terapia poznawczo-behawioralna (z języka angielskiego „cognitive behavioral therapy”) to jedna z form psychoterapii stosowanych w leczeniu depresji. Nazwa wskazuje na celowość terapii: służy ona zrozumieniu problemu, zmianie sposobu myślenia (sfera poznawcza) i zachowania (sfera behawioralna) chorego. Praca pacjenta nad trudnościami, z którymi zmaga się każdego dnia, ma mieć pozytywny wpływ na jego sferę emocjonalną. Należy zaznaczyć, że dla uzyskania wyższej skuteczności terapię poznawczo-behawioralną łączy się z podawaniem choremu leków przeciwdepresyjnych (z farmakoterapią). Te dwie metody leczenia depresji stosuje się u osób z ciężką depresją. Zestawienie tych form terapii przynosi lepsze rezultaty niż przeprowadzanie każdej z nich z osobna.
Stosowanie wyłącznie terapii poznawczo-behawioralnej rekomenduje się pacjentom, u których zdiagnozowano depresję o nasileniu umiarkowanym i lekkim. Jeżeli stwierdza się nawrót choroby, mimo zakończenia leczenia farmakologicznego lekami przeciwdepresyjnymi, pacjentowi zaleca się skorzystanie z sesji terapeutycznych w ramach terapii poznawczo-behawioralnej. Czasami chory sam preferuje leczenie psychologiczne. Terapia ta daje szansę na wyeliminowanie objawów depresji, takich jak niepokój i poczucie bezsilności. Osoba ze stanami depresyjnymi pesymistycznie patrzy w przyszłość, a wykonywanie codziennych obowiązków sprawia jej trudność. Jest zmęczona, bywa poirytowana i nerwowa, a poza tym ma kłopoty ze snem. Ponadto psychoterapia zmniejsza ryzyko nawrotów stanów depresyjnych, co jest konsekwencją pracy nad zmianą przekonań i sposobu myślenia pacjenta.
To musisz wiedzieć:
2. Jak leczyć depresję?
Terapia poznawczo-behawioralna jako metoda leczenia depresji polega na współpracy pacjenta z psychologiem lub psychiatrą z certyfikatem terapeuty poznawczo-behawioralnego. W czasie kilkunastu spotkań ze specjalistą pacjent precyzuje cele, które chciałby osiągnąć po zakończeniu terapii. Założenia, które postawi przed sobą, determinują plan terapii i liczbę spotkań. Ile trwa leczenie depresji? Zazwyczaj terapia poznawczo-behawioralna obejmuje jedno, godzinne spotkanie z psychologiem w tygodniu przez kilka miesięcy. Do sprawdzania postępów pacjenta specjalista wykorzystuje kwestionariusz oceniający nasilenie objawów depresji.
W czasie terapii psycholog lub psychiatra stosuje strategie terapeutyczne, których celem jest rozpoznanie typowego dla pacjenta wzorca zależności pomiędzy trzema elementami: myśleniem, emocjami, które nim targają, i zachowaniem, które podejmuje. Wzorzec ten jest odpowiedzialny za podtrzymywanie trudności, których osoba z depresją doświadcza każdego dnia swej egzystencji. Terapia poznawczo-behawioralna nie ogranicza się wyłącznie do pracy z pacjentem w czasie sesji terapeutycznej. Jest on zobowiązany do pracy nad sobą również pomiędzy spotkaniami z psychologiem. Powinien monitorować swe myśli i towarzyszące im emocje w codziennych sytuacjach, a także zgodnie z wytycznymi terapeuty sprawdzać dotychczasowe i nowe przekonania.