Jaki zawód wybrać? Jak pomóc dziecku obrać ścieżkę kariery?
Jaki zawód wybrać? I jak rozmawiać z dzieckiem o przyszłości i wspierać je w wyborze kariery zawodowej? Te pytania zadaje sobie wielu rodziców nastolatków. Nie odpowiemy na nie wprost, jednak być moze znajdziecie u nas kilka podpowiedzi, jak sprostać tym niełatwym zadaniom.
1. Jaki zawód wybrać?
Nastolatek może podejmować już pierwsze próby działania na rynku pracy. I ma do tego prawo, jeśli ukończył 16. rok życia (bez zgody rodziców). Praca zarobkowa w jego przypadku jest jednak ograniczona wykazem prac wzbronionych młodocianym i warunkami ich zatrudniania.
Od 16. do 18. roku życia można być zatrudnionym tylko do pracy lekkiej oraz w celu przygotowania do wykonywania zawodu. Kodeks pracy zabrania zatrudniania m.in. do prac związanych z nadmiernym wysiłkiem fizycznym, wymuszoną pozycją ciała oraz zagrażającym prawidłowemu rozwojowi psychicznemu.
W czasie wakacji lub ferii nastolatkowie nie mogą pracować dłużej niż 7 godzin dziennie, a jeśli wykonują pracę po szkole, do czasu pracy wliczają się lekcje (jeśli więc młodociany ma lekcje przez 6 godzin, do pracy może przyjść tylko na dwie).
Pierwsze próby działania na rynku pracy są dla ludzi młodych najczęściej jedynie chwilowym sposobem na zwiększenie swojego budżetu. Wybór zawodu to zadanie trudniejsze, które zaczyna się już w momencie decyzji, jaką szkołę ponadpodstawową wybrać.
A zatem jeszcze będąc w ósmej klasie warto rozmawiać z dzieckiem, jak wybrać zawód odpowiedni dla siebie i sprawiający radość. Okres nastoletni w życiu dziecka to bowiem czas poszukiwań, również na polu zawodowym. Jak wspierać dziecko na tym polu?
2. Kreatywne zawody przyszłości. Rodzicu, daj im szansę!
Niezwykle ciekawie o relacji rodziców z dorastającym dzieckiem pisze Aneta Stępień-Proszewska w książce "Jak zrozumieć nastolatka". Proponuje ona, by stworzyć ze swoją pociechą autorytet oparty na więzi, gdzie rolę gra nie pozycja, a bliskość emocjonalna i empatia.
"Ważne jest uświadomienie sobie tego, że chcemy być z dorastającym dzieckiem w relacji, widzimy w nim człowieka, dostrzegamy jego potrzeby, a on widzi nas i dostrzega nasze potrzeby. I w związku z tym mamy chęć uczyć się od siebie wzajemnie i współpracować, a to z kolei pozwoli nam utrzymać transfer wartości, doświadczeń i wspólnoty (...)" – czytamy.
Odpowiadajac na pytanie jak wybrac zawod, ważne jest zatem, by to dziecko mogło zdecydować, co chce w życiu robić. My możemy być obok, wspierać, jednak nie wyznaczać zawodową ścieżkę. To zadanie należy do młodego człowieka.
"Kiedyś zawody przechodziły z ojca na syna albo stanowiły w miarę stałą paletę wyborów; teraz my, rodzice, nie mamy pojęcia, jak będzie wyglądało zawodowe życie naszych dzieci. W tak dynamicznym świecie cały czas bowiem powstają nowe zawody. Trudno w tej sytuacji służyć dzieciom sensowną radą czy inspiracją" – pisze Aneta Stępień-Proszewska.
3. Jaki zawód wybrać – testy i predyspozycje
Odpowiadając na pytanie, jak znalezc prace dla siebie, młodzi ludzie biorą pod uwagę m.in.:
- opinie rodziców i krewnych oraz ich edukacyjne i zawodowe doświadczenia,
- opinie rówieśników,
- sytuację finansową rodziców,
- szkoły istniejące w pobliżu miejsca zamieszkania,
- modę,
- zainteresowania,
- możliwości intelektualne,
- umiejętności,
- stan zdrowia (jeśli dziecko jest pod opieką specjalistycznej poradni, to trzeba zapytać lekarza, czy nie ma przeciwwskazań do wykonywania wybranego przez dziecko zawodu),
- zdolności, talent,
- cechy charakteru.
Wiedząc wiecej na temat swojego dziecka – co lubi robić, jakie przedmioty w szkole lubi, jaki ma temperament – łatwiej pomóc mu określić predyspozycje zawodowe.
4. Jaki zawód wybrać – test akceptacji dla rodziców
Bycie rodzicem nastolatka nie jest zadaniem łatwym. To czas próby dla wielu z nas, jednak jak wskazuje Aneta Stępień-Proszewska to szalenie ważny okres w życiu młodego człowieka.
"Nasze dzieci się przeobrażają i potrzebują w tym procesie lepszego poznania i zrozumienia siebie, określenia swojej tożsamości, stawania się sobą, człowiekiem osobnym, choć oczywiście osadzonym w systemie danej rodziny, jej doświadczeniach i wartościach".
To czas zdobywania nowej wiedzy i nowych umiejętności już całkowicie samodzielnie. Warto zatem towarzyszyć dziecku w wyborze jego zawodowej ścieżki i akceptować ją. Bądźmy przewodnikami naszej pociechy. To dobrze wpłynie na naszą relację.
