Jak zachęcić dziecko do picia wody?
Nad prawidłowymi nawykami żywieniowymi warto pracować już od najmłodszych lat. Jednym z nich jest picie wody, która stanowi kluczowy składnik w diecie. Podpowiadamy, jak wybrać tę najbardziej optymalną dla malucha.
Co lubią pić nasze pociechy? Jak wiemy – chętnie to, co słodkie i kolorowe, nawet jeśli jako rodzice zdajemy sobie sprawę z tego, że głównym źródłem nawodnienia u dzieci powinna być po prostu naturalna woda.
1. Woda w diecie dziecka
Badania pokazują, że dzieci w Polsce piją za mało wody. To zaledwie 1/3 wypijanych przez nie płynów, podczas gdy powinna stanowić przynajmniej połowę. Dlaczego to takie ważne? Woda pełni bardzo istotną funkcję w diecie dziecka, ponieważ wspiera kształtowanie zdrowych nawyków żywieniowych. Oprócz tego pomaga zapobiegać próchnicy, nadwadze i otyłości, wspiera pracę mózgu oraz układu pokarmowego oraz umożliwia utrzymanie prawidłowej temperatury ciała dzieci.
W profilaktyce nadwagi, a także niedowagi bardzo ważne jest również to, że picie wody nie zaburza apetytu u dzieci ani procesu kształtowania upodobań smakowych - nie wzmacnia preferencji smaku słodkiego.
Poznaj świetne sposoby na to, by polubić picie wody
Woda jest również niezbędna dla prawidłowej budowy tkanki mięśniowej u dzieci, a do tego wpływa na ich samopoczucie. Już niewielkie odwodnienie może obniżać koncentrację, powodować zmęczenie, złe samopoczucie i bóle głowy, a nawet prowadzić do pogorszenia pamięci krótkotrwałej u najmłodszych. Nawadnianie jest również kluczowe w aktywności fizycznej u dzieci – wspomaga wytrzymałość organizmu, regenerację i poprawia efektywność ćwiczeń.
Jak zatem sprawić, by nasze dzieci często i chętnie sięgały po wodę? Najlepiej - bo najprościej - kształtować zdrowe nawyki od samego początku – już na etapie rozszerzania diety o produkty inne niż mleko!
2. Jaka woda dla niemowlaka?
Niemowlęta do 6. miesiąca życia karmione wyłącznie piersią nie muszą dodatkowo pić wody. Pokarm mamy początkowo wystarcza zarówno za pożywienie, jak i nawodnienie. Na początku karmienia jest dosyć rzadki i gasi pragnienie maluszka, dopiero potem robi się gęstszy, bardziej sycący i odżywczy. Dlatego w czasie ciepłych dni oraz upałów powinno wystarczyć po prostu częstsze przystawianie niemowlęcia do piersi. W przypadku dzieci karmionych mieszanką modyfikowaną w zasadzie jest podobnie, ale jest też większe prawdopodobieństwo, że będzie konieczne uzupełnianie płynów za pomocą wody – o to, jak często ją podawać i w jakich ilościach, warto spytać pediatrę.
Podając wodę niemowlętom, szczególnie tym poniżej 6. miesiąca życia, warto zadbać o to, aby woda była przegotowana. Dotyczy to zarówno podania wody bezpośrednio, jak też wody, którą wykorzystujemy do przygotowania mleka modyfikowanego. Jest to czysto profilaktyczne zalecenie – chodzi o szczególną dbałość o bezpieczeństwo mikrobiologiczne, gdyż organizm niemowlęcia może być bardziej wrażliwy niż starszego dziecka. W momencie rozpoczęcia rozszerzania diety można zacząć na stałe wprowadzać wodę do jadłospisu pociechy.
Jaka woda dla niemowląt będzie najlepsza? W wyborze odpowiedniej wody pomocne mogą być rekomendacje i opinie jednostek pediatrycznych, np. Instytutu Matki i Dziecka czy Centrum Zdrowia Dziecka. Dzieci poniżej 12. miesiąca życia powinny pić tylko niegazowaną wodę źródlaną lub mineralną o zawartości składników mineralnych poniżej 500 mg/l. Wiąże się to z tym, że ich układ pokarmowy i moczowy nie jest jeszcze w pełni rozwinięty, a co za tym idzie, wyższa zawartość składników mineralnych mogłaby być dla niego zbyt dużym obciążeniem. Szczegółowe wymagania dotyczące składu wody butelkowanej odpowiedniej do przygotowania żywności dla niemowląt znajdziemy w rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie naturalnych wód mineralnych, wód źródlanych i stołowych. Zgodnie z tą regulacją taka woda powinna zawierać niską zawartość sodu lub chlorków (do 20 mg/l), fluorków (do 0,7 mg/l), azotanów (do 10 mg/l) i azotynów (do 0,02 mg/l). Przykładem takiej wody jest krystaliczna, górska woda źródlana Żywiec Zdrój, pochodząca z terenów położonych w otulinie chronionego Żywieckiego Parku Krajobrazowego. Dzięki optymalnej kompozycji składników mineralnych jest odpowiednia do codziennego picia dla każdego, niezależnie od wieku czy stanu zdrowia, w tym przez tak szczególne grupy, jak dzieci czy niemowlęta. Ma pozytywną opinię Instytutu Matki i Dziecka. Zgodnie z najnowszymi wytycznymi żywienia niemowląt wydanymi przez Polskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, wodą odpowiednią do picia na co dzień dla dzieci jest właśnie woda źródlana ( jak Żywiec Zdrój ) oraz mineralna niskozmineralizowana, niskosodowa, niskosiarczanowa.
Nie ma ustalonych szczególnych wymagań dla niemowląt w przypadku wody kranowej, dlatego nie jest to dla nich optymalny wybór – dopuszczalne limity na substancje takie jak sód, fluorki czy azotany są wyższe niż te przewidziane dla wody butelkowanej dla niemowląt. Szczególnie przeciwwskazana w ich żywieniu jest woda studzienna, ze względu na duże ryzyko skażenia azotanami i azotynami.
3. Jaka woda dla dzieci?
Wody źródlane i mineralne niskozmineralizowane są najbardziej optymalnym wyborem dla dzieci poniżej trzeciego roku życia, ale także dla przedszkolaków i dzieci wczesnoszkolnych (przy czym w przypadku dzieci powyżej roku dopuszcza się też podawanie wody o średniej mineralizacji). Dzięki temu, że mają optymalną zawartość składników mineralnych, mogą być spożywane bez szczególnych ograniczeń. Jak zatem zachęcić dzieci do picia wody?
Warto pamiętać, że dzieci smakują również oczami, dlatego dobrze jest zadbać o to, by woda podana była w atrakcyjnej formie – ulubionym kubku, bidonie czy butelce. Dodatkową zachętą może być również małe, poręczne opakowanie z zakrętką w formie dziubka (np. Zdrojek od Żywiec Zdrój). Na etykietach wód dla dzieci coraz częściej znajdują się też zabawne obrazki i rysunki z ulubionymi bohaterami bajek, a także gry i zabawy, które pobudzają wyobraźnię najmłodszych, zachęcając ich do kreatywnej zabawy, a przy okazji - również do picia wody.
Pamiętajmy też o dobrym przykładzie – dzieci uczą się przez naśladownictwo i nic nie zachęci ich do częstego sięgania po wodę tak skutecznie, jak rodzice również pijący wodę.
Czy można podawać dzieciom wodę gazowaną? Odpowiedź brzmi: to zależy. Na pewno nie jest wskazana dla niemowląt i najmłodszych dzieci. Woda niegazowana jest najbardziej uniwersalna i najkorzystniejsza, natomiast w przypadku starszych dzieci, które zdecydowanie preferują smak bąbelków, można rozważyć wodę gazowaną. Tym bardziej w przypadku dzieci, które nauczyły się już sięgać po kolorowe napoje – woda gazowana może być ciekawym urozmaiceniem i zachętą do przejścia na "zdrowszy" rodzaj bąbelków. Wybierzmy przy tym raczej wodę lekko gazowaną, gdyż dwutlenek węgla może dawać złudne uczucie ugaszenia pragnienia, wcześniej niż nastąpi uzupełnienie płynów, a także powodować dyskomfort ze strony przewodu pokarmowego.