Ile waży plecak ucznia? Zdecydowanie za dużo!
Światowa Organizacja Zdrowia informuje, że ciężar, który dźwiga dziecko, nie powinien przekraczać 15 proc. jego wagi. Tymczasem uczniowie codziennie noszą plecaki, które nawet o 3 kg przewyższają tę masę. Wymusza to nieprawidłową postawę ciała, co może powodować bóle pleców, zmniejszenie pojemności płuc, a także sprzyja kształtowaniu nieprawidłowej sylwetki. Czy da się coś z tym zrobić? Czy nasze dziecko rzeczywiście musi nosić codziennie taki ciężar?
1. Co dzieci noszą w plecaku?
– Plecak, który wybrałam dla mojej 6-latki, w samej konstrukcji jest ciężki, ze względu na usztywniane plecy. Uznałam, że przy należytym użytkowaniu jest to znaczące dla utrzymania prawidłowej postawy ciała. Iga nosi codziennie: bidon z piciem, pudełko na kanapki z zawartością, piórnik z kredkami ołówkowymi, klejem, nożyczkami, gumkami, ołówkami, kredkami świecowymi – wszystko to jest niezbędne w odczuciach dziecka.
Do tego, codziennie w plecaku mojej Igi, znajdują się: 2 książki A3 – elementarz i zeszyt ćwiczeń, zeszyty 16-kartkowe (2 sztuki do literek i cyferek), dodatkowo wymiennie: zeszyt do informacji – 32-kartkowy albo zeszyt A3 do kaligrafii literek albo cyferek. Jest jeszcze teczka na prace z zawartością.
Dwa razy w tygodniu Iga nosi dwie grube A3 książki do angielskiego albo do religii oraz strój na wf (spodenki, koszulka i trampki), a raz w tygodniu dochodzi strój na basen (ręcznik, klapki i inne gadżety) – powiedziała portalowi parenting.pl Agata Łysakowska, mama 6-latki.
Nieco lżejszy plecak nosi rówieśnik Igi, Szymon, ale – jak mówi jego mama – i tak to za duży ciężar dla takiego dziecka:
– Plecak mojego syna jest bardzo ciężki. Codziennie nosi ze sobą cztery książki do edukacji i zeszyty. Jeżeli w planie ma angielski lub religię, wówczas dochodzą dodatkowe podręczniki. Do tego piórnik, śniadaniówka, butelka z napojem 0,3-0,5 l. Jeżeli jakaś książka lub zeszyt nie będą potrzebne w domu, wówczas dziecko może zostawić je w szkole, ale i tak plecak jest za ciężki dla takiego malucha – mówi Agnieszka Gołębiowska, mama 6-letniego Szymona.
Postawą uczniowskiego wyposażenia jest dobrze dobrany plecak lub tornister. Sam w sobie powinien być możliwie lekki, jego waga nie może przekraczać 1,3 kg dla dzieci w podstawówce oraz 1,4 kg dla starszych uczniów.
Ale to, co dziecko nosi w plecaku, nie jest już regulowane, a dzieci często zapominają o tym, by zbędne rzeczy zostawiać w domu. Plecak dziecka chodzącego do podstawówki potrafi ważyć nawet 6 kilogramów! Czy naprawdę nasze dzieci muszą zmagać się codziennie z takim obciążeniem i jakie może mieć to skutki dla ich zdrowia?
2. Ciężki plecak to zbyt duże obciążenie dla pleców dziecka
– Od dawna zwraca się uwagę na ciężar plecaka u dzieci i młodzieży oraz szuka rozwiązań nakierowanych na zmniejszenie obciążeń, jakie powoduje noszenie tego typu ekwipunku. Niewielka ilość ruchu i siedzący tryb życia prowadzą do rozwoju wad postawy.
Najczęściej spotykane zmiany w układzie ruchu to skrzywienia boczne – skolioza – na bazie których mogą powstawać poważniejsze problemy. W przypadku dzieci, u których aparat ruchu jest bardziej podatny na obciążenia, należy unikać dłuższych wysiłków statycznych.
Utrzymywanie plecaka w tej samej pozycji może modelować aparat ruchu, usztywniać oraz zmieniać niekorzystnie jego elementy. Prowadzi to do zmian w napięciu tkanek miękkich, które w przyszłości objawią się poważniejszymi problemami zdrowotnymi – przestrzega fizjoterapeuta Bartosz Kot.
Plecaki uczniów są zdecydowanie za ciężkie, ale czy mamy wpływ na to, co dziecko musi zabrać ze sobą do szkoły? Główny Inspektor Sanitarny na podstawie danych ustalonych przez Światową Organizację Zdrowia opracował zalecenia dotyczące tego, jak wybrać właściwy tornister dla ucznia, jak go zapakować oraz jak rodzice powinni kontrolować jego użytkowanie:
- przede wszystkim ciężar tornistra powinien być rozłożony symetrycznie i nie może przekraczać od 10 do 15 proc. wagi ucznia,
- najlepsze plecaki mają usztywnianą ściankę, która powinna przylegać do pleców,
- na dnie plecaka powinny znajdować się cięższe rzeczy, na górze te lżejsze,
- szelki powinny być równe i szerokie oraz muszą umożliwiać swobodne wkładanie i zdejmowanie tornistra,
- zalecane jest również dodatkowe zapięcie, które zepnie szelki z przodu klatki piersiowej,
- plecak powinno nosić się na obu ramionach,
- rodzic powinien kontrolować zawartość tornistra swojego dziecka, co zapobiega zabieraniu przez nie zbędnych rzeczy, które jedynie zwiększają ciężar plecaka,
- szkoła powinna umożliwiać dziecku zostawienie w niej części przyborów lub podręczników.
W 2009 roku krakowski sanepid przeprowadził badania, które wykazały, że plecaki uczniów są zbyt ciężkie na każdym etapie edukacji, ale największe dysproporcje występują u najmłodszych, których waga jest niewielka – dziecko ważące około 30 kg nosi plecak, który waży 5 kilogramów. To aż 1/6 masy jego ciała! Czy da się coś z tym zrobić?
– Dzieci u nas w szkole mają szafki, gdzie przechowują rzeczy do zajęć manualnych: plasteliny, bloki, farby, flamastry, papier kolorowy, bibułę itp. Moim zdaniem takie szafki w szkole dla dzieci, w których mogą przechowywać swoje książki i zeszyty, powinny być obligatoryjne. U nas są, ale dziecko i tak musi zabierać do domu wiele rzeczy, aby móc odrobić lekcje – komentuje Agata Łysakowska.
