Filofobia. Przyczyny, objawy i leczenie

Filofobia to lęk przed zakochaniem się i byciem w związku z drugą osobą. Choć brzmi dość filuternie, potrafi bardzo uprzykrzyć życie, a człowiek cierpiący z powodu tej fobii z czasem staje się bardzo samotny i nieszczęśliwy. Jakie są jej przyczyny? Jak objawia się filobia? Czy istnieje lekarstwo na lęk przed miłością?

1. Co to jest filofobia?

Termin filofobia pochodzi z połączenia dwóch greckich słów: filos (ukochany) i phobos (strach). Pojawił się literaturze psychologicznej w latach 70. XX wieku i oznacza strach przed miłością, emocjonalnym zaangażowaniem się, byciem z kimś w związku.

Osobom cierpiącym na to zaburzenie towarzyszy paniczny strach przed bliskością z innymi. Chorzy często oprócz dolegliwości ducha doświadczają także objawów somatycznych. Za wszelką cenę unikają jakichkolwiek trwalszych relacji, a nawet okazji do ich zawierania, mimo tego, że czasem bardzo tego pragną. Nieleczone zaburzenie prowadzi do życia w całkowitej samotności.

2. Jakie są przyczyny filofobii?

Podobnie, jak w przypadku innych fobii, u podstaw filofobii leżą przyczyny behawioralne, które opierają się na wydarzeniach i doświadczeniach z przeszłości. Wśród przyczyn lęku przed miłością możemy wymienić:

Zobacz film: "Jak zadbać o prawidłowe relacje z dzieckiem?"

• złe dotychczasowe doświadczenia w relacjach uczuciowych (opuszczenie, zdrada przez partnera, czasem rodzica);
• bycie świadkiem częstych kłótni pomiędzy rodzicami, w dzieciństwie lub w okresie nastoletnim;
• odbieranie relacji miłosnych jako czegoś nieczystego, niezgodnego z religią, grzesznego;
• powiązanie miłości ze stosunkiem seksualnym (niektórzy doświadczają lęku przed nim);
• niechęć do innych ludzi, brak zaufania;
• niskie poczucie własnej wartości;
• depresja, która powoduje, że osoba chora odbiera świat w ponurych barwach.

Filofobia może rozwijać się również u osób, które zmagają się z lękiem przed odrzuceniem. Osoby takie, aby uniknąć potencjalnego cierpienia, zupełnie rezygnują z jakichkolwiek prób związania się z kimś.

Lęk przed miłością może mieć charakter trwały lub występować jedynie przez pewien okres.

3. Objawy filofobii

Najważniejsze objawy filofobii to:

• nerwowość, niepokój związany z myślami i zdarzeniami, wiążącymi się z miłością;
• tłumienie uczuć wewnętrznych;
• duża niechęć do nawiązywania głębszych relacji z innymi;
• unikanie miejsc, takich jak restauracje, kina, parki gdzie można spotkać zakochanych;
• unikanie okazji takich jak wesela, śluby, zaręczyny;
• izolacja;
• objawy fizykalne: pocenie się, przyspieszona akcja serca, mdłości, nudności, ból brzucha, omdlenia w konfrontacji z sytuacjami kojarzonymi z miłością.

Filofobia w dalszej perspektywie może prowadzić do całkowitej samotności, co skutkuje niską samooceną, złym samopoczuciem lub depresją.

4. Leczenie filofobii

Filofobia jest na szczęście zaburzeniem, które z powodzeniem można leczyć. Podobnie jak w przypadku większości tego typu schorzeń, w leczeniu lęku przed miłością stosowana jest psychoterapia indywidualna, w skrajnych przypadkach wspomagana farmakologicznie.

Najczęstszą i najprawdopodobniej najskuteczniejszą metodą leczenia filofobii jest terapia poznawczo - behawioralna (CBT). Zwykle źródłem strachu są generowane przez podświadomość scenariusze, co wydarzyłoby się, gdyby dana osoba zdecydowała się wejść w bliską relację z drugim człowiekiem. Obrazy te mają negatywny obraz.

Terapia CBT pozwala osobie chorej wydobyć te obrazy z podświadomości, zrozumieć je i to, w jaki sposób wpływają na postrzeganie rzeczywistości. Podstawową techniką pracy z pacjentem są w tym przypadku sesje, na których z czasem pacjent zmienia sposób myślenia o swoim lęku, a także zmienia swoje postrzeganie sytuacji, które wcześniej napawały go strachem.

Inną formą leczenia filofobii jest terapia ekspozycyjna. Polega na stopniowym oswajaniu osoby chorej z jego problemem poprzez częstą, kontrolowaną ekspozycję na czynnik stresujący. Może polegać na pokazywaniu romantycznych filmów, odgrywaniu scenek randek przy jednoczesnej obserwacji i analizie reakcji pacjenta. Skutkiem takich działań jest opanowanie strachu przed miłością.

Jeśli wyżej wymienione terapie nie przynoszą oczekiwanych rezultatów lub u pacjenta rozwinęła się depresja, lekarz może przepisać środki farmakologiczne.

Zwykle są to środki antydepresyjne, jednak należy zawsze pamiętać o ich skutkach ubocznych, dlatego lekarz przed wzdrożeniem leczenia środkami farmakologicznymi dokonuje bilansu zysków i strat i przepisuje je jedynie w uzasadnionych przypadkach.

Niemniej nie powinniśmy ignorować filofobii, ponieważ jest ona poważnym zaburzeniem, a nieleczona może znacznie utrudnić nasze funkcjonowanie w codziennym życiu.