Dziecko z ADHD w szkole. Jak mu pomóc?
Dziecko z ADHD w szkole nie ma łatwo. Nadmiar bodźców i niezrozumienie ze strony innych uczniów i nierzadko też nauczycieli może powodować pogłębienie się problemu. Jak temu zaradzić? I jakie są prawa dziecka z ADHD w szkole?
1. Dziecko z ADHD w szkole. Jak pomóc?
Zacznijmy od wyjaśnienia, co to jest ADHD u dzieci – jest to zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (Attention Deficit Hyperactivity Disorder ― ADHD), który objawia się m.in. problemem z utrzymaniem właściwego poziomu koncentracji i uwagi. Dziecko z tym zaburzeniem szybciej się rozprasza, nie pamięta, co miało zadane do domu i co robiło na zajęciach. Jest też nadmiernie ruchliwe, impulsywne. Podejmowane przez niego decyzje są szybkie, bezrefleksyjne.
Jest to o tyle problematyczne, że w szkole przed uczniem stawia się wiele wyzwań. Wymaga się od niego samodzielnej pracy, współpracy z rówieśnikami, podzielności uwagi, maksymalnego skupienia. Sami pedagodzy dysponują zaś ograniczanymi zasobami czasu i energii. Nie zawsze również mają odpowiednią wiedzę naukową, która pozwoliłaby im odróżnić zachowania typowe dla wieku dziecięcego, od tych patologicznych.
1.1. ADHD – co to jest?
Przykładowe objawy ADHD to:
- problem z rozpoczęciem odrabiania lekcji
- kłopoty z zapamiętaniem przyswajanego materiału
- nie pamięta, co było zadane do domu albo co ma przynieść do szkoły na lekcje plastyki
- nie słyszy i nie odpowiada na polecenia
- ma bardzo dużą potrzebę ruchu
- nieustannie się wierci
- jest bardzo rozmowny
- działa szybciej niż pomyśli
- nie przewiduje konsekwencji swojego działania
- trudno mu zaczekać na swoją kolej
- rozpoczyna kolejną czynność bez skończenia poprzedniej
Dziecko z ADHD ma specjalne potrzeby edukacyjne. Są to nierzadko uczniowie bardzo inteligentni, jednak z powodu swoich problemów bywają postrzegani jako niegrzeczni, problemowi. To niestety im nie pomaga, wręcz nasila ich zaburzenie.
Warto więc otoczyć dziecko opieką psychologiczno-pedagogiczną, ale też zastosować metody, które mogą zmienić funkcjonowanie dziecka w klasie.
2. Dziecko z ADHD. Jak postępować?
W pierwszej kolejności warto szczerze porozmawiać z wychowawcą. Ważne jest, by dorośli – rodzice i nauczyciele – wspierali dziecko w poradzeniu sobie z codziennymi komplikacjami. A tych jest niemało.
2.1. Jak postępować z dzieckiem z ADHD w szkole?
- Posadzenie ucznia blisko nauczyciela, najlepiej ze spokojnym uczniem, i z dala od rozpraszajacych elementów (okien, akwarium)
- Indywidualne powtarzanie poleceń
- Monitorowanie pracy ucznia (np. dzielenia jego pracy na etapy)
- Ignorowanie niewielkiego niepokoju ruchowego w obrębie miejsca sziedzenia (np. ruszania nogą)
- Stosowanie zasady pustego stolika: na ławce leżą wyłącznie niezbędne do pracy przedmioty (np. podręcznik, zeszyt i długopis)
- Kierowanie bezpośrednio do dziecka krótkich, konkretnych poleceń
- Mówienie dziecku co ma robić, a nie co ma przestać robić (np. zamiast "Nie biegaj", mówimy" "Po korytarzu wolno tylko chodzić"
- Docenianie wysiłku włożonego w wykonywanie zadań, a nie tylko efektu końcowego
- Jeśli uczeń jest silnie pobudzony emocjonalnie, należy umożliwić mu wyciszenie się (np. w gabinecie pedagoga)
Przywileje dziecka z ADHD nie mogą być jednak wykorzystywane jako tłumacznie każdego zachowania ucznia. Za łamanie zasad w szkole obowiązują konsekwencje!
Edukacja dziecka z ADD (Attention Deficit Disorder, zaburzenie koncentracji) wymaga:
- poznania indywidualnych potrzeb ucznia
- określenia specjalnych potrzeb edukacyjnych
- opracowania planu działań wspierających
- oceny podejmowanych działań
- stałego kontaktu rodziców z nauczycielem
3. Jak postępować z dzieckiem nadpobudliwym, by pomóc mu w nauce?
- Zadbaj o czystą i jasną przestrzeń do nauki (biurko najlepiej jest ustawić przodem do gładkiej ściany)
- Jeśli mamy zwierzaka, na czas odrabiania lekcji musi ono opuścić pokój (dotyczy to również królika, chomika etc.)
- Część dzieci z ADHD skupia się bardziej na nauce, jeśli w tle... gra muzyka (ale uwaga: nie mogą to być audycje mówione!)
- W czasie odrabiania lekcji trzeba robić dziecku kilkunastominutowe przerwy (jednak to nie jest czas na granie w gry ani oglądanie telewizji, lepiej jest np. wynieść śmieci albo iść na spacer z psem)
- Warto, by dziecko siadało do odrabiania lekcji codziennie o tej samej porze
- Zaleca się, by rodzice wspólnie z dzieckiem przeglądali zeszyty i ćwiczenia
- CHWALIMY DZIECKO ZA KAŻDY TRUD WŁOŻONY W WYKONANIE ZADANIA