Droga, prędkość, czas. Jak zapamiętać tę zależność?
Droga, prędkość, czas – to pojecia, które pojawią się zarówno na lekcjach matematyki, jak i fizyki. Są niezbędne do powtórzenia przed egzaminem. Jak się je oblicza? I jakie wzory trzeba zapamiętać?
1. Droga, prędkość, czas – zadania
W pierwszej kolejności wyjaśnijmy, co to jest prędkość, droga, czas. W ten sposób łatwiej nam będzie zrozumieć zależności między tymi pojęciami i rozwiązywać zadania.
Prękość to ruch obiektu. Ma określoną wartość, kierunek i zwrot. Jeśli mówimy, że samochód jechał z prędkością 50 km/h, to nie oznacza, że całą drogę przebył mając tę wartość na liczniku. Jest to średnia wartości prędkości, którą oblicza się następująco:
- średnia wartość prędkości = przebyta droga : czas przebycia tej drogi
Za pomocą wzoru zapiszemy to tak:
gdzie:
- V śr [m/s] = średnia wartość prędkości [jednostką prędkości w systemie SI jest metr na sekundę, ale używa się też jednostki kilometr na godzinę]
- s [m] = droga przebyta z tą wartością prędkości
- t [s] = czas trwania ruchu
Znając prędkość danego obiektu, możemy też obliczyć, jaką drogę pokona w określonym czasie. Do tego potrzebny jest wzór:
Możemy też obliczyć czas, jaki zajmie pokonanie określonej drogi:
2. Droga, prędkość, czas: wzory
3. Jak rozwiązywać zadania: droga, prędkość, czas?
Zadanie, w których do obliczenia jest prędkość, droga, czas mogą mieć różny stopień trudności. Zacznij od tych najprostszych i kiedy będziesz je rozwiązywać bezproblemowo, zrób krok dalej. Jeśli pojawią się problemy lub pytania, poproś o pomoc nauczyciela, rodzica, kolegę lub koleżankę.
Pamiętaj też, by nie mieszać jednostek. Należy używać albo metrów i sekund, albo kilometrów i godzin. Niekiedy będzie trzeba te wartości przeliczyć, wówczas:
- dzielimy wartość prędkości przez 3,6, aby przeliczyć km/h na m/s,
- mnożymy wartość prędkości przez 3,6, aby przeliczyć m/s na km/h.
3,6, bo:
- jedna godzina to 60 minut po 60 sekund, czyli 3600 sekund,
- jeden kilometr to 1000 metrów.
4. Jak się oblicza: droga, prędkość, czas?
Dla utrwalenia wiadomości, wykonaj kilka zadań:
- Kierowca w ciągu 3 godzin przejechał odległość 150 km. Oblicz, z jaką średnią prędkością się poruszał.
Dane:
- t = 3 h
- s = 150 km
- V = ?
Podstawiamy wartości do wzoru:
- V = s : t, zatem: V = 150 : 3 = 50 km/h
Odpowiedź: Kierowca poruszał się ze średnią prędkością 50 km/h.
- Oblicz, jaką drogę przebędziemy, jeśli będziemy poruszać się 3 godziny z podaną prędkością 10 km/h.
Dane:
- t = 3 h
- V = 10 km/h
- s = ?
Podstawiamy wartości do wzoru:
- s = v ∙ t, zatem: s = 10 km/h ∙ 3 h = 30 km
Odpowiedź: W trzy godziny pokonamy drogę 30 km.
- Oblicz, w jakim czasie przebędziemy drogę 300 km, jeśli będziemy poruszać się z prędkością 15 km/h.
Dane:
- V = 15 km/h
- s = 300 km
- t = ?
Podstawiamy wartości do wzoru:
t = s : V, zatem: t = 300 km : 15 km/h = 200 h
Odpowiedź: 300 km pokonamy w 20 godzin.