Dieta alergika
Alergia pokarmowa początkowo objawia się wypryskami na twarzy i stawach, kolkami jelitowymi oraz wymiotami. Najczęściej występuje u niemowlaków i małych dzieci, jednak może pozostać już na całe życie. Jak rozpoznać alergię pokarmową? I jaką dietę stosować, gdy już wiemy, że my sami lub nasze pociechy cierpią z powodu tej dolegliwości?
1. Alergia pokarmowa u dzieci
Alergia pokarmowa występuje zwykle u niemowlaków, w okresie niemowlęcym i wczesnodziecięcym. U dzieci szacuje się, że występuje na 1–27 proc. Fakt, iż głównie pojawia się w młodych organizmach wiąże się z tym, że ich przewód pokarmowy nie jest jeszcze w pełni dojrzały.
Pojawiające się uczulenie najczęściej powodują mleko krowie, białka jaja kurzego, czekolada, truskawki, czasami ryby, cytrusy, pomidory, zboża zawierające gluten. Objawia się swędzącą wysypką na twarzy lub zgięciach stawów, kolkami jelitowymi, wymiotami, wolnymi stolcami, gorszym rozwojem psychoruchowym. Może pojawić się również biegunka i obfite wymioty.
Młode osoby zwykle są uczulone na alergeny zawarte w jajkach, mleku, soi, orzechach i zbożach zawierających gluten. Alergia pokarmowa może się utrzymać do wieku dorosłego, a czasami zanika w okresie dziecięcym. Objawia się kilkanaście sekund po spożyciu danego produktu lub dopiero po kilku dniach, wówczas trudno skojarzyć spożyty pokarm z dolegliwościami.
Dorosły odczuwa swędzenie lub pieczenie języka, obrzęk, a także dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, np. biegunkę, bóle brzucha, wzdęcia. W momencie odstawienia jedzenia te dolegliwości ustępują, więc łatwo w przyszłości unikać powodujących alergię produktów (nazywanych także produktami alergizującymi).
Najprostszym sposobem na wykrycie alergii pokarmowej są testy uczuleniowe na poszczególne pokarmy. Mogą być skórne lub z próbki krwi. Warto wykryć, który składnik pokarmowy uczula, gdyż po jego odstawieniu objawy alergii znikają.
2. Dieta dla alergika
U dziecka dietę alergiczną ustala lekarz. Zwykle eliminuje się kilka pokarmów. Nie ma konieczności wykluczenia wielu produktów, gdyż zwykle dziecko jest uczulone na 1-2 składniki.
Jeśli u starszych dzieci alergia pokarmowa nie ustąpi, może się przekształcić, np. w astmę oskrzelową albo atopowe zapalenie skory.
U niemowląt przyczyną uczulenia najczęściej jest białko mleka krowiego, zboża zawierające gluten. Może wystąpić też nadwrażliwość na różne warzywa i owoce. Rodzice często wtedy zamiast mleka krowiego podają im mleko kozie. Jednak na to niemowlaki są również uczulone. Najzdrowsze dla nich jest mleko matki. To właśnie ono według badań najlepiej zabezpiecza dziecko przed alergią.
Dieta matki karmiącej alergika powinna wykluczać wszelkie produkty, które powodują alergię u dziecka, np. jaja, ryby, mleko i produkty mleczne, cytrusy, orzechy, seler. Alergeny tych produktów mogą przedostawać się do mleka. Przy alergii na mleko krowie dzieci powinny otrzymywać mleko zastępcze. Można je kupić w aptece bez recepty.
Wtedy pod koniec 6. miesiąca wprowadza się pokarmy uzupełniające. Dziecko nie powinno jeść wołowiny i cielęciny, gdyż może być również uczulone na ich białka. Można natomiast podawać mu mięso z królika lub indyka. Warto również karmić je kiełkami, kaszkami i potrawami ze słoiczków, gdyż są one wytwarzane pod kontrolą. Należy zwrócić uwagę, by maluch nie zjadał więcej niż 3 składniki na raz.
Dietę urozmaicamy stopniowo. Maksymalnie jeden nowy produkt na tydzień. Ważna jest tutaj kolejność: marchew, ziemniaki, ryż, indyk, królik, jabłko, gruszka, morela, brzoskwinia, żurawina, kukurydza. Cały czas obserwujemy reakcję dziecka na pokarmy.
Produkty, które silnie uczulają możemy wprowadzić po konsultacji z lekarzem dopiero w 2. roku życia, mleko, jaja, soję, orzechy, cytrusy, pomidory, ryby, ser, czekoladę, truskawki, seler. Maluchowi najlepiej gotować lub dusić dania. Świetnie nadają się dla niego zupy, przecierki, kisiele, gotowane ziemniaki, ryż, kasza, duszone lub gotowane mięso.
3. Alergeny pokarmowe w diecie dziecka
Dania tłuste, ostro przyprawione i smażone nie są wskazane dla dziecka alergika. Również sól należy ograniczać. Smak potrawy można polepszyć za pomocą koperku czy odrobiny masła.
Uczulenia mogą również wywoływać konserwanty stosowane w przemyśle spożywczym. Parabeny są najczęściej dodawane do soków, napojów, dżemów, galaretek, słodyczy, sałatek, majonezu, ketchupu, konserw mięsnych i rybnych. Znajdują się także w kosmetykach i niektórych lekach.
Glutaminian sodu również może spowodować objawy alergii. Dodawany jest do kostek rosołowych, gotowych potraw, zup w proszku.
Dieta dziecka może natomiast zawierać domowe przetwory owocowe i warzywne, gdy są konserwowane tylko wysoką temperaturą.
Dietę w przypadku alergii czasami trzeba stosować kilka lub kilkanaście lat. Warto pamiętać, że każde odstępstwo od niej może powodować nasilenie objawów alergii pokarmowej.