Wielu rodziców popełnia ten błąd. Dziecko będzie nieufne i wycofane
Czy kiedykolwiek zastanawialiście się, jak niewypowiedziane przez was emocje wpływają na wasze dzieci? Od lat psychologowie podkreślają, że niewerbalna komunikacja często przekazuje więcej niż jakiekolwiek słowa. Dziecko może z niej naprawdę sporo wyczytać.
1. "Mów" do dziecka językiem ciała
Nasze dzieci, nawet jeśli nie rozumieją komunikatu, wyczuwają napięcie w naszym ciele, różnice w tonie głosu czy sposobie gestykulacji. Na tej podstawie mogą kształtować postrzeganie siebie, innych i świata. Dlatego komunikacja niewerbalna jest tak istotna i warto zwrócić uwagę, żeby nasza mowa ciała była spójna ze słowami.
Dzieci są doskonałymi obserwatorami. Już od pierwszych chwil życia maluchy wnikliwie przyglądają się dorosłym, starając się zrozumieć i naśladować ich zachowania. Poprzez obserwację, dzieci uczą się podstawowych umiejętności społecznych, motorycznych i emocjonalnych, które stanowią fundament dla późniejszych etapów rozwoju. To, co widzą i doświadczają w otaczającym świecie, wpływa na kształtowanie ich wartości, przekonań i postrzegania siebie. W psychologii rozwojowej podkreśla się, że otoczenie, w którym dziecko dorasta, odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu jego tożsamości i zdolności adaptacyjnych. Dlatego tak ważne, żebyśmy byli spójni, kiedy komunikujemy się z dziećmi.
Kiedy występuje rozbieżność między komunikacją werbalną i niewerbalną, dzieci mogą czuć się zdezorientowane. Na przykład, jeśli rodzic powie: "Nie jestem zły", a jego wyraz twarzy i ton sugerują coś innego, dziecku może być trudno zrozumieć jego przekaz. Dzieci bazują na spójności i konsekwencji i w ten sposób rozwijają poczucie bezpieczeństwa i zrozumienia świata. Mieszane sygnały wprowadzają chaos, co w przyszłości może prowadzić do problemów z zaufaniem i problemów w nawiązywaniu relacji interpersonalnych.
2. Mieszane komunikaty powodują problemy emocjonalne
Dzieci uczą się o emocjach, empatii i relacjach międzyludzkich głównie poprzez sygnały niewerbalne. Jeśli stale napotykają mieszane sygnały, może to utrudniać ich rozwój emocjonalny i zrozumienie.
Gdy dzieci doświadczają spójności w zachowaniu i słowach dorosłych, uczą się przewidywać reakcje i lepiej rozumieć swoje miejsce w otaczającym je świecie. Wzmacnia to ich poczucie bezpieczeństwa i przynależności. Z drugiej strony, niejednoznaczne sygnały mogą powodować niepokój i dezorientację, co z kolei może prowadzić do zachowań unikowych lub obronnych. W dłuższej perspektywie spójność w komunikacji pomaga w budowaniu zdrowych relacji międzyludzkich i pozytywnego obrazu siebie.
3. Spójność uczy dzieci regulacji emocjonalnej
Dzieci odzwierciedlają emocje i reakcje, które obserwują. Kiedy dorośli modelują spójną komunikację niewerbalną, uczą się, jak w radzić sobie ze swoimi emocjami i reagować. Jeśli sytuacjach stresowych czy niepewnych zauważą, że rodzice zachowują się spokojnie i pewnie, wtedy są skłonne do przyjęcia takiego samego podejścia.
Dlatego tak ważne, żeby pokazywać, jak można konstruktywnie wyrażać swoje uczucia. Dzięki temu dzieci uczą się, że emocje są naturalną częścią ludzkiego doświadczenia i można je wyrażać w zdrowy sposób. Konsekwentne i spójne zachowanie dorosłych tworzy stabilne otoczenie, w którym dzieci mogą rozwijać swoje umiejętności regulacji emocjonalnej.
4. Mowa ciała, która buduje bliskość
Czasami same słowa nie przekazują całego przesłania. Uśmiech, uścisk lub uspokajający dotyk mogą przynieść odprężenie, ciepło i zrozumienie, których słowa nie oddadzą. Niewerbalne formy komunikacji często przemawiają do najgłębszych emocji i uczuć. Dzieci szczególnie mocno reagują na te subtelne gesty, ponieważ ich zdolność do interpretacji emocji jest w dużej mierze oparta na obserwacji.
Jeśli dorośli używają mowy ciała w sposób autentyczny i empatyczny, pomaga to dzieciom wyciągnąć właściwe wnioski o intencjach i emocjach osoby mówiącej. W rezultacie takie niewerbalne interakcje mogą wzmocnić więź między dorosłym a dzieckiem, tworząc głębsze poczucie porozumienia i bliskości.
5. Na co zwrócić uwagę, żeby nasza mowa ciała była zgodna z naszymi słowami?
Zanim zaczniesz rozmowę z dzieckiem, poświęć chwilę na ocenę swoich emocji i języka ciała. Czy Twoje ramiona są napięte? Czy Twój głos jest podniesiony? Jakie uczucia ci towarzyszą? Czy nie potrzebujesz chwili, żeby wyregulować własne emocje?
Podczas rozmów zachęcaj dziecko do omawiania uczuć i obserwacji. Jeśli powie: "Wyglądasz na smutną" - jeśli rzeczywiście tak się czujesz, to zamiast to zignorować czy zaprzeczyć, wytłumacz dziecku z czym związana jest ta emocja. Skąd się wzięła.
Nie chodzi o wykład, tylko krótkie potwierdzenie, np.: "Masz rację, smutno mi, bo nie miałam czasu się spotkać z koleżanką, a bardzo chciałam". Takie rozmowy pomagają dzieciom lepiej nazywać i rozumieć emocje.
Pamiętaj o byciu uważnym rozmówcą. Komunikacja to również słuchanie. Dziecko, które doświadcza pełnej uwagi od dorosłego, uczestniczy w głębszej i bardziej znaczącej wymianie informacji. Aktywne słuchanie, bez rozpraszania się, pomaga w zrozumieniu nie tylko treści, ale również emocji i uczuć towarzyszących wypowiedzi dziecka. Twoja uważność wzmacnia zaufanie i poczucie bezpieczeństwa w relacji, pokazując dziecku, że jego myśli i emocje są ważne.
Podsumowując, nie można nie doceniać mocy komunikacji niewerbalnej, szczególnie w naszych interakcjach z dziećmi. Jako najważniejsze osoby w ich życiu musimy zadbać o to, aby nasza mowa ciała uzupełniała nasze słowa, sprzyjając zaufaniu, przejrzystości i dobremu samopoczuciu emocjonalnemu. Pamiętaj, że dzieci nie zawsze rozumieją złożone słownictwo, ale są niesamowicie biegłe w czytaniu cichego języka naszych ciał.
6. Komentarz specjalistki
Agnieszka Stefaniak Szołyga - terapeutka i diagnostyka dzieci oraz neurologopedka, właścicielka gabinetów Kids Care:
Niespójne zachowania rodziców , ich sprzeczne sygnały z ciała, mimika i gestykulacja często przekładają się na nieprawidłowy odbiór świata przez dzieci, a przede wszystkim - co ważne - przekładają się na ich relacje z rówieśnikami, a później w dorosłym już życiu - na relacje z partnerami.
Dzieci, które mają sprzeczny obraz komunikacji i mowy ciała rodziców, mają w gabinecie problem z wejściem w pierwsze interakcje z terapeutą bądź diagnostą. Są wycofane, nieufne, unikające kontaktu, stają się bacznymi obserwatorami, a nie towarzyszami zabawy.
Dzieci potrzebują towarzyszących i prawdziwych rodziców, którzy są otwarci na przyjmowanie wyzwań rozwojowych swoich dzieci, bez zbędnego ukrywania swoich emocji przed dziećmi i przed sobą również. Ciągłe skrywanie własnych potrzeb i brak identyfikowania własnych emocji może być w oczach dziecka potraktowane jako nieautentyczność. A kto z nas chciałby być w nijakich, pozbawionych prawdy relacjach?
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Anna Ślusarczyk - Red. Naczelna babyboom.pl, dziennikarka, psycholożka zdrowia, trenerka DBT
