Co o grypie powinien wiedzieć rodzic?

Ponad 4 miliony Polaków zachorowało w ubiegłym sezonie na grypę. Znaczną część stanowiły dzieci. Wirus jest na tyle groźny, że nieprawidłowo leczony lub nierozpoznany, może prowadzić do groźnych powikłań. Co zatem o grypie powinni wiedzieć rodzice? Jak się przed nią ustrzec? Czy szczepienia to dobry pomysł?

1. Grypa – groźny przeciwnik

Polacy lekceważą wirusa grypy. Z danych Państwowego Zakładu Higieny wynika, że z roku na rok spada liczba osób, które się szczepią. W sezonie 2015/2016 było to tylko 3,4 proc. Polaków. Wśród dzieci wskaźnik ten wynosi 0,76 proc.

Tymczasem grypa najgroźniejsza jest właśnie dla maluchów. Nieodpowiednio leczona, nierozpoznana, zbagatelizowana lub niedoleczona może prowadzić do szeregu niebezpiecznych dla zdrowia dziecka komplikacji.

Wystąpić może: zapalenie ucha środkowego, wirusowe lub bakteryjne zapalenie płuc, drgawki gorączkowe.

• Te powikłania występują najczęściej u dzieci w wieku poniżej 5 lat. Dlatego przedszkolaki powinny być szybko konsultowane w szpitalu – mówi serwisowi WP parenting dr Ernest Kuchar z Kliniki Pediatrii z Oddziałem Obserwacyjnym Szpitala Dziecięcego Wrocławskiego Uniwersytetu Medycznego, ekspert Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy.

2. Objawy grypy u dzieci

Grypa nie jest ciężkim przeziębieniem. Jest za to poważną, zakaźną chorobą wirusową, która przenosi się drogą kropelkową. Jej objawy są bardzo dokuczliwe i męczące. Pierwsza pojawia się wysoka gorączka (nawet do 40 stopni Celsjusza), często w towarzystwie przejmujących dreszczy.

Następnymi symptomami grypy są: uczucie zmęczenia, łamanie w kościach, ból mięśni i stawów. W związku z tym, że wirus grypy atakuje nabłonek górnych dróg oddechowych, objawia się to często także katarem, lekkim kaszlem lub bólem gardła.

Objawy grypy do złudzenia przypominają "zwykłe" przeziębienie. Aby ją zdiagnozować, należy wykonać specjalistyczny test. Niektóre z nich dostępne są w aptekach bez recepty, jednak najbardziej wiarygodne jest badanie wykorzystujące zdobycze biologii molekularnej. Niestety, nie jest ono powszechnie wykonywane.

Dlatego właśnie o ochronę dziecka przed grypą należy zadbać we własnym zakresie.

3. Sposoby zapobiegania grypie

Wirus grypy jest podstępny. Z osoby na osobę przenosi się zanim pojawią się pierwsze objawy choroby. Niestety, domowe sposoby bazujące na naturalnych składnikach grypie nie zapobiegną. Owszem, wzmocnią odporność, ale to może jedynie złagodzić przebieg choroby. Uniknąć wirusów w pewnym stopniu pomoże odpowiednia higiena i regularne spacery, także mroźną zimą – hartują organizm.

W okresie wzmożonej liczby zachorowań, czyli od października do marca, lepiej jest unikać zatłoczonych miejsc, np. komunikacji miejskiej, choć często jest to niemożliwe. Szczególnie, gdy dziecko uczęszcza do przedszkola lub szkoły. W tych miejscach ryzyko zachorowania jest najwyższe.

4. Zaszczep dziecko

• Jedynym skutecznym sposobem zapobiegania grypie są szczepienia – podkreśla dr hab. Ernest Kuchar. - Niemal w stu procentach pozwalają uniknąć zachorowania.

Zgodnie ze stanowiskiem epidemiologów, szczepionki przeciw grypie zalecane są dzieciom pomiędzy 6. miesiącem a 18. rokiem życia. Skorzystać z nich powinny zwłaszcza dzieci w wieku od 6. do 60. miesiąca życia. Dlaczego? U tak małych dzieci układ immunologiczny, który stoi na straży odporności organizmu, nie jest jeszcze do końca ukształtowany. Z pozoru niegroźna grypa może się więc skończyć hospitalizacją.

• W przypadku dzieci poniżej 6. miesiąca życia szczepienia przeciwko grypie nie są zalecane. Nie zadziałałyby ze względu na ten sam fakt: układ odpornościowy dziecka nie jest jeszcze odpowiednio rozwinięty, by móc prawidłowo odpowiedzieć na szczepionkę, a co za tym idzie – zapewnić ochronę przed wirusem grypy – dodaje dr hab. Ernest Kuchar.

Szczepienia zaleca się także dzieciom leczonym na kłębuszkowe zapalenie nerek, niewydolność nerek, astmę.

5. Szczepionka przeciw grypie – fakty i mity

Dlaczego Polacy tak rzadko się szczepią przeciwko grypie? Być może kieruje nimi strach lub niewiedza. Dodatkowo – krążące w publicznej opinii mity. Jakie? Oto kilka z nich:

• Szczepionka może wywołać grypę – to nieprawda, choć po szczepieniu mogą miejscowo wystąpić: bolesność, zaczerwienienie i obrzęk, a towarzyszyć im mogą takie ogólne objawy jak: gorączka i bóle mięśni i stawów. Jest to wynik wprowadzenia do organizmu fragmentów wirusa. Układ odpornościowy reaguje tak, ponieważ właśnie uczy się przed tym wirusem bronić.
• Szczepionka zawiera żywe wirusy – w szczepionce zawarte są wirusy inaktywowane, czyli martwe, rozbite na fragmenty.
• Szczepionka powoduje ciężkie odczyny poszczepienne – jak podają epidemiolodzy, wystąpienie zespołu Guillaina-Barrego, jednego z najgroźniejszych powikłań po grypie, występuje znacząco częściej niż odczyny po szczepieniu.
• Szczepionka działa tylko na jeden wirus – wirusy grypy stale mutują, dlatego szczepić należy się co roku, szczepionka chroni przed trzema szczepami wirusów.

Kiedy najlepiej się zaszczepić? Pediatrzy zalecają, by zrobić to jesienią, jeszcze przed rozpoczęciem sezonu grypowego. Dzieci szczepione po raz pierwszy, drugą dawkę powinny dostać po upływie czterech tygodni od pierwszej wakcynacji.