Trwa ładowanie...

Bursztyn. Jak powstał, jakie ma zastosowanie?

 Ewa Rosiecka
09.06.2022 13:40
Bursztyn to zastygła, skamieniała żywica pochodząca z drzew iglastych
Bursztyn to zastygła, skamieniała żywica pochodząca z drzew iglastych (Adobe Stock)

Bursztyn to kopalna skamielina, pochodząca z drzew iglastych. Jest szlachetnym surowcem, który występuje u wybrzeży wielu mórz na świecie, także na wybrzeżu Morza Bałtyckiego. Według niektórych ma liczne właściwości prozdrowotne, dawniej wierzono także, że kruszec ten znosi wszelkie klątwy i uroki oraz chroni przed złem. Czym jest bursztyn, jak powstaje i jakie jest jego zastosowanie?

spis treści

1. Czym jest bursztyn?

Bursztyn (jantar, amber) to naturalna substancja organiczna, która pochodzi z trzeciorzędowych drzew iglastych. Do tej pory odkryto około 60 odmian bursztynu na całym świecie. 90 proc. zasobów tego surowca pochodzi z rosyjskiego obwodu kaliningradzkiego. Bursztyn od zawsze był przedmiotem handlu.

Nazwa bursztyn pochodzi z języka niemieckiego (bernstein - kamień, który się pali). Występuje w kolorze złotym, żółtym, a także niebieskim, czerwonym, czarnym, zielonym lub mlecznobiałym.

Zobacz film: "Jak zadbać o prawidłowe relacje z dzieckiem?"

Pod względem chemicznym bursztyn to mieszanina wielu związków chemicznych, spośród których dominuje węgiel (około 80 proc.). Wśród pozostałych składników znajdziemy tlen i wodór oraz niewielkie ilości krzemu, jodu, siarki, potasu, magnezu, żelaza i wapnia.

Bursztyn wykorzystywany był w medycynie naturalnej oraz w jubilerstwie, od wieków stanowił drogocenny kruszec. Mnóstwo ludzi wędrowało Bursztynowym Szlakiem w poszukiwaniu tego drogocennego materiału. Krzyżacy za jego posiadanie karali śmiercią, gdańscy mistrzowie tworzyli z niego ręcznie wykonane cuda.

Obecnie z bursztynu wykonywana jest biżuteria: pierścionki, bransoletki czy wisiorki, a także kosmetyki i nalewki.

2. Jak powstał bursztyn?

Bursztyn powstawał jeszcze w czasie panowania dinozaurów, zanim pojawili się na Ziemi pierwsi ludzie, na terenach, gdzie rosła duża ilość iglastych drzew wydzielających żywicę.

Żywica z drzew bursztynodajnych transportowana była do pradawnego morza. Pod wpływem czasu i różnych procesów przeobrażała się w bursztyn.

Do dziś w wielu kawałkach bursztynów możemy znaleźć prastare kawałki roślin lub owadów, które przykleiły się do żywicy i w niej pozostały. Takie pozostałości to inkluzje.

Gryzaki z bursztynu. Czy są  bezpieczne i zdrowe?
Gryzaki z bursztynu. Czy są bezpieczne i zdrowe?

Ząbkowanie może być bolesne dla dziecka i uciążliwe dla rodzica. Nic dziwnego, że istnieje coraz więcej

przeczytaj artykuł

3. Właściwości bursztynu

Czy bursztyn rozpuszcza się w wodzie? W pierwotnej postaci, w normalnej temperaturze i ciśnieniu nie jest rozpuszczalny. W niewielkim stopniu rozpuszcza się w niektórych rozpuszczalnikach organicznych (np. w alkoholu etylowym czy beznenie).

Temperatura topnienia bursztynu waha się od 250 - 400°C. Za jego ograniczoną rozpuszczalność odpowiada jego polimeryczny charakter. Podpalony wydziela charakterystyczny dla niego, żywiczny zapach; płonie jasnym płomieniem.

Bursztyn nie przewodzi prądu, choć wykazuje zdolność do elektryzowania różnych powierzchni - gdy potrzemy go kawałkiem materiału, będzie przyciągał lekkie przedmioty.

4. Wpływ bursztynu na zdrowie

Przez wieki bursztyn wzbudzał zainteresowanie nie tylko z uwagi na jego piękno, ale także właściwości. Przez radiestetów nazywany jest kamieniem życia. Od czasów starożytnych wierzono, że bursztyn ma terapeutyczną moc, pisał o tym już Hipokrates.

W starożytnym Rzymie sproszkowane bursztyny mieszano z miodem. Za pomocą tej mikstury leczono choroby uszu, gardła i żołądka. Zalecano ją także na problemy z pęcherzem.

W średniowieczu wierzono, że dym z palonego bursztynu chroni przez morowym powietrzem - okadzano nim domostwa i pomieszczenia gospodarcze. Jeszcze w XIX wieku bursztyn wykorzystywany był do leczenia gorączki i reumatyzmu oraz chorób kobiecych.

Do dziś nie udało się jednoznacznie potwierdzić leczniczych właściwości bursztynu, mimo to nie brakuje osób, które wierzą w jego działanie. Zwolennicy medycyny naturalnej przypisują mu m.in.:

  • działanie antybakteryjne;
  • działanie uspokajające;
  • działanie przeciwbólowe;
  • działanie wzmacniające;
  • działanie przeciwstarzeniowe.

Dawniej wykorzystywano bursztyn także do zmniejszania dolegliwości bólowych podczas ząbkowania dzieci. Specjalne naszyjniki i bransoletki miały przynosić ulgę i stanowić alternatywę dla gryzaków.

Metoda ta nie jest jednak polecana przez pediatrów, którzy zwracają uwagę na ryzyko zadławienia się koralikami. W niektórych krajach zabroniono sprzedaży tego typu akcesoriów w aptekach lub producenci zobowiązani są umieszczać na tego typu produktach ostrzeżenie o ryzyku uduszenia.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze