Błędy. Dlaczego... warto je popełniać?
Błędy popełnia każdy z nas. Mylimy się, co do naszych sądów, niekiedy w pracy lub mieszają się nam pojęcia zapamiętane ze szkoły. Mało się jednak mówi o tym, że... to nic złego, przeciwnie: popełnianie błędów to dobra nauka, również dla najmłodszych.
1. Błędy. Jaka jest ich rola w procesie wychowawczym?
Nie od dziś wiadomo, że człowiek uczy się na błędach, dlaczego więc nie pozwalamy ich popełniać dzieciom? Staramy się je we szystkim wyręczać, chronimy na wszystkie sposoby. A przecież w życie każdego z nas wpisane są potknięcia.
Popełnianie błędów jest naturalne. I dla dzieci, i dla rodziców. To też szalenie ważny etap uczenia się i dochodzenia do wiedzy oraz nieodzowny element drogi do sukcesu, co potwierdzają słowa Franka Wilczeka, amerykańskiego fizyka pochodzenia polsko-włoskiego, laureata nagrody Nobla: „Jeśli nie popełniasz błędów, to znaczy, że nie pracujesz nad dostatecznie trudnymi problemami, a to jest już duży błąd”.
Błędy sprzyjają poznawaniu siebie i świata, uczą analizowania i wyciągania wniosków. Są nieodzownym elementem poszukiwania nowych pomysłów i rozwiązań. I właśnie tak warto postrzegać błąd – nie jako porażkę, ale możliwość doświadczania. W ten sposób dziecko uczy się wybierać rozsądne zachowania.
Popełnianie błędów to możliwość:
- poznania siebie: swoich granic i możliwości,
- sprawdzenia, jak funkcjonuje świat,
- budowania zdrowego poczucia własnej wartości,
- odkrywania tego co nowe i próbowania swoich sił,
- budowania zaufania i zdrowej relacji w rodzinie,
- rozwijania kreatywności.
2. Popełnianie błędów: psychologia
Możliwość popełniania błędów przez dziecko i nasza akceptacja tego faktu ma jeszcze jedną zaletę: w ten sposób dajemy bowiem znać, że okazujemy pełne zaufanie i wsparcie. To dla naszej pociechy wyraźny sygnał, że mama i tata akceptują je takim, jakim jest, co wzmacnia poczucie bezpieczeństwa i poczucie własnej wartości. Wsparcie rodzica dodatkowo uczy najmłodszych przydatnej w życiu wytrwałości i determinacji w osiągnięciu sukcesu.
O czym warto pamiętać?
- Nie wyręczaj dziecka. Pozwól mu doświadczyć porażki.
- Nie pouczaj i nie moralizuj.
- Opowiedz o swoich błędach i ich konsekwencjach.
- Nie dawaj gotowych rozwiązań, ale pokazuj, jak i gdzie ich szukać.
- Okazuj wsparcie i bezwarunkową miłość niezależnie od sukcesu czy porażki.
- Doceniaj każdą próbę znalezienia odpowiedzi.
Edukacyjny wymiar ma również przyznanie się do błędu. To szalenie trudna, ale i wartościowa lekcja. Powinna dotyczyć również nas, dorosłych. Szczere przyznanie się do tego, że podjęta przez nas decyzja nie była właściwa, modeluje w dziecku dobre nawyki i zachowania.
