Alergia na mleko u dzieci

Mleko krowie zawiera ponad 30 białek, z których każde może być przyczyną alergii. Jednakże najczęściej powodują ją kazeina oraz, rzadziej, białka serwatkowe. W Polsce alergia na białko mleka krowiego występuje u 2,7 proc. niemowląt karmionych sztucznie i u 1,8 proc. karmionych naturalnie.

Najczęściej alergia na białko mleka krowiego objawia się dolegliwościami ze strony układu pokarmowego. Są to zazwyczaj wymioty i cuchnące biegunki z domieszką krwi, występuje również kolka brzuszna. Ponadto obserwuje się refluks żołądkowo-jelitowy (ulewanie) oraz zahamowanie przyrostu masy ciała.

U 50 proc. niemowląt alergia na mleko może objawiać się w postaci alergii skórnej. Na powierzchni skóry pojawia się wówczas wyprysk (egzema), czyli czerwone swędzące grudki na zgięciach łokciowych i kolanowych oraz dłoniach. U starszych dzieci występuje atopowe zapalenie skóry (AZS). Do objawów ze strony układu oddechowego należą nawracające zapalenia oskrzeli, katar alergiczny oraz nawracające zapalenia uszu.

Działania mające na celu zmniejszenie ryzyka wystąpienia alergii należy zacząć już u kobiet w ciąży, u których w rodzinie występuje choroba alergiczna. Profilaktyka alergii na białko mleka polega na unikaniu alergenów wziewnych (dym tytoniowy, pyłki, roztocza) oraz ograniczeniu spożywania surowego mleka, orzechów oraz w nadmiernych ilościach owoców cytrusowych. Zalecenia te również dotyczą kobiet karmiących.

Wskazane jest karmienie dziecka piersią najlepiej do 6. miesiąca życia. W przypadku konieczności karmienia sztucznego niemowlętom podaje się mieszanki mleczne zawierające hydrolizaty białkowe (Bebiko HA 1 i 2, Humana HA, Neocate, Nestle Nan HA 1 i 2). Białka serwatkowe mleka krowiego i kazeina poddawane są procesowi hydrolizy, następuje rozerwanie łańcuchów białek na krótsze oraz aminokwasy, które rzadko powodują alergie.

Hydroliza enzymatyczna białek mleka jest najczęściej stosowaną metodą modyfikacji mleka używaną do produkcji odżywek hipoalergicznych. Jednakże podczas otrzymywania tego typu mieszanek mlecznych dla dzieci powstają peptydy o gorzkim smaku oraz specyficznym zapachu.

Dieta eliminacyjna jest wskazana dla niemowlęcia, u którego stwierdzono alergię na białko mleka. Polega ona na czasowym lub stałym usunięciu z diety osoby chorej produktów zawierających mleko krowie. Przy nietolerancji białek mleka stosuje się mieszanki lecznicze, do których należą hydrolizaty kazeiny (Nutramigen, Pregestimil) i hydrolizaty serwatkowe (Bebilon pepti).

W przypadku ciężkiej alergii podaje się mieszanki zawierające wyłącznie aminokwasy (Bebilon amino) lub homogenaty różnych gatunków mięs (kury, indyki). W przypadku starszych dzieci zaleca się podawanie wyłącznie mleka modyfikowanego JUNIOR co najmniej do 3. roku życia oraz unikanie podawania pokarmów mogących zawierać białko mleka. Zazwyczaj na opakowaniach produktów znajduje się informacja o możliwości występowania białka mleka.

Produkty, do których zazwyczaj jest dodawane mleko krowie:

• lody,
• kremy,
• ciastka, krakersy, drożdżówki, rogale maślane,
• cukierki mleczne, krówki,
• zupy i sosy w proszku,
• pieczywo żytnie i pszenne,
• kiełbasy wysoko przetworzone (parówki, mortadele, pasztety),
• wędliny drobiowe,
• sos chrzanowy, tatarski.

Powyższych produktów nie zaleca się podawać dzieciom w dużych ilościach, ponieważ mogą wystąpić objawy alergii po ich spożyciu.