Wychowanie do życia w rodzinie - co to za przedmiot?
Wychowanie do życia w rodzinie (WDŻ) to jeden z przedmiotów szkolnych, przewidziany dla starszych uczniów szkoły podstawowej oraz szkół średnich. Jego celem jest m.in. przygotowanie młodzieży do podejmowania odpowiedzialnych decyzji życiowych. Według MEN nauczanie tego przedmiotu jest priorytetem w kierunkach realizacji polityki oświatowej ostatnich lat. Dziś odpowiadamy na pytania: czy lekcje WDŻ są obowiązkowe? Czy z wychowania do życia w rodzinie są oceny? Kto może uczyć WDŻ w szkole podstawowej?
1. Wychowanie do życia w rodzinie - co to za lekcja?
Celem zajęć WDŻ jest wsparcie rodziców w wychowaniu dzieci głównie w obszarach, o których w niektórych rodzinach nie mówi się zbyt wiele, a czasem nawet wcale. Lekcje wychowania do życia w rodzinie mają wspierać kształtowanie hierarchii wartości i przedstawiać obowiązujące normy społeczne.
Tematy poruszane na zajęciach mają pomagać dzieciom w zrozumieniu emocji, jakie towarzyszą im w czasie dojrzewania, znajdować odpowiedzi na trudne, egzystencjalne pytania, a także wzmacniać proces identyfikacji ze swoją płcią.
Ważnym elementem zajęć WDŻ jest, według podstawy programowej, przygotowanie do ojcostwa i macierzyństwa oraz towarzyszenie w chorobie u umieraniu, a także szacunek do życia od momentu poczęcia do naturalnej śmierci.
Zajęcia z wychowania do życia w rodzinie realizowane są w klasach IV-VIII szkół podstawowych, w klasach I-III liceum ogólnokształcących, w klasach I-III techników oraz w szkole branżowej I stopnia.
2. WDŻ - program
Ogólne cele kształcenia w ramach przedmiotu WDŻ to m.in.:
- okazywanie szacunku innym i sobie, docenianie wysiłku włożonego w pracę;
- pokazanie wartości rodziny w życiu człowieka, wnoszenie pozytywnego wkładu w życie rodziny;
- zrozumienie i akceptacja zmian zachodzących w czasie dojrzewania, pokonywanie trudności pojawiających się w tym okresie;
- umiejętność analizowania i wyrażania uczuć;
- umiejętność rozwiązywania problemów
- podejmowanie decyzji związanych z własnym rozwojem;
- podejmowanie trudu samowychowawczego, zgodnie z powszechnie uznanymi wartościami i normami;
- zdobywanie wiedzy na temat ludzkiej fizjologii oraz zmian zachodzących w człowieku, począwszy od okresu prenatalnego do postnatalanego;
- akceptacja własnej płci;
- przyjęcie integralnej wizji seksualności człowieka;
- poczucie nietykalności seksualnej, umiejętność obrony własnej intymności, szacunek do ciała innych osób;
- ukazanie potrzeby przygotowania się do zawarcia małżeństwa i założenia rodziny;
- wskazanie, na czym polega odpowiedzialne rodzicielstwo;
- umiejętność właściwego korzystania ze środków przekazu w sposób, który umożliwia obronę przed niekorzystnym ich oddziaływaniem.
3. Czy lekcje WDŻ są obowiązkowe?
Przygotowanie do życia w rodzinie jest przedmiotem nieobowiązkowym dla uczniów. Jeśli rodzice/opiekunowie ucznia nie wyrażą zgody na korzystanie z takich zajęć, zgłaszają to w formie oświadczenia do dyrekcji szkoły. Pełnoletni uczniowie taką rezygnację składają samodzielnie.
Oświadczenie o rezygnacji z zajęć WDŻ rodzice lub opiekunowie mogą złożyć w każdym momencie roku szkolnego.
W lekcjach wychowania do życia w rodzinie nie biorą udziału uczniowie z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu znacznym i umiarkowanym, ponieważ uczą się oni według innej podstawy programowej.
4. Czy z WDŻ są oceny?
Zajęcia z wychowania do życia w rodzinie nie podlegają ocenie. Na świadectwie znajduje się jedynie informacja, że dany uczeń uczestniczył lub nie uczestniczył w lekcjach z tego przedmiotu.
5. Ile godzin z WDŻ po reformie?
Lekcje z wychowania do życia w rodzinie trwają obecnie jeden semestr w ciągu każdego roku szkolnego, w wymiarze 14 godzin lekcyjnych. Część zajęć realizowana jest osobno dla chłopców oraz dziewcząt.
6. Kto może uczyć WDŻ?
Lekcje WDŻ może prowadzić nauczyciel, który posiada przygotowanie pedagogiczne oraz ukończone studia z zakresu nauk o rodzinie, a także nauczyciel innego przedmiotu po ukończeniu dodatkowo studiów podyplomowych z wychowania do życia w rodzinie.
Osoby, które we wcześniejszych latach uzyskały uprawnienia do nauczania tego przedmiotu w drodze kursów kwalifikacyjnych, mogą w dalszym ciągu nauczać tego przedmiotu.
Podręcznik do nauczania wychowania do życia w rodzinie każdy nauczyciel wybiera indywidualnie, spośród podręczników zatwierdzonych przez MEN.
