Właściwości tranu
Pierwsze wzmianki o zastosowaniu tranu możemy znaleźć w literaturze z początków XIX wieku. Od lat 60. jego zażywanie zalecane jest dzieciom i kobietom w ciąży. Posiada bogaty skład, dzięki któremu można pokryć dzienne zapotrzebowanie na niektóre składniki i witaminy.
1. Czym jest tran?
Wbrew obiegowej opinii nie można tak nazwać każdego oleju pochodzącego z wątroby ryby. Jest on pozyskiwany z wątroby dorsza Gadus morrhua lub innych ryb należących do rodziny dorszowatych. Czasami bywa nazywany olejem wątrobotłuszczowym.
W skład tranu wchodzą głównie nienasycone kwasy tłuszczowe, np. kwas olejowy, linolowy, glicerydy EPA i DHA. Stanowi on również bogate źródło witamin rozpuszczalnych w tłuszczach – głównie A (600-800 j.m. na 1 g) i D3 (60-80 j.m. w 1 g). Kwasy nienasycone to około 85 proc. składu jakościowego tranu. Wśród nich bardzo ważną rolę odgrywają kwasy omega 3. Wpływają one na wszystkie narządy, oddziałują na układ krwionośny i immunologiczny, usprawniają pracę mózgu i wpływają na wzrok. Aby uzupełnić zapotrzebowanie na te kwasy, należy 2-3 razy w tygodniu jeść ryby.
Innym ważnym składnikiem tranu są witaminy A i D wpływające na odporność organizmu. Szczególnie istotna jest ta druga, gdyż znaczna część osób cierpi na jej niedobór. Na ten problem narażone są głównie dzieci, kobiety w ciąży, a także osoby starsze. Niedobór witaminy D może doprowadzić u najmłodszych do krzywicy, u dorosłych zaś do zaburzeń w gospodarce wapniowej i osteoporozy.
2. Dlaczego warto pić tran?
Bogaty skład tranu sprawia, że preparat ten poprawia funkcjonowanie całego organizmu. Dzięki dużej zawartości kwasów nienasyconych, w które nasza dieta jest uboga, działa przeciwmiażdżycowo, obniża cholesterol, usprawnia pamięć i pracę mózgu, podnosi odporność organizmu oraz działa przeciwzapalnie. Tran jest także bogatym źródłem witaminy A, która wpływa na wzrok, poprawia wygląd skóry, włosów i paznokci. Podobnie jak nienasycone kwasy tłuszczowe podnosi odporność. Posiada także właściwości antyoksydacyjne, dzięki którym walczy z wolnymi rodnikami odpowiedzialnymi między innymi za powstawanie nowotworów oraz starzenie skóry.
Kolejnym ważnym składnikiem tranu jest witamina D. W naszej szerokości geograficznej jej synteza w skórze jest niewystarczająca i nie pokrywa dziennego zapotrzebowania. Dlatego bardzo istotne jest, by dostarczać ją w diecie. Bierze ona udział w przemianach zachodzących w kościach. Jej brak może doprowadzić do ich odwapnienia i nieprawidłowego wzrostu oraz do osłabienia uzębienia. Dlatego warto zażywać tran o dobrym składzie ilościowym. Podczas zakupów należy zwrócić uwagę na to, czy dany suplement na pewno pochodzi z wątroby dorsza, czy ilość witamin w nim zawarta jest odpowiednia i czy kwasy nienasycone znajdują się we właściwych proporcjach.
W aptece można kupić tran w kapsułkach lub w postaci łatwego do przełknięcia syropu. Nie ma on już odstręczającego rybiego posmaku, który sprawiał, że dawniej wielu najmłodszych nie chciało go pić. Teraz sprzedawany jest w różnych smakach i formach. Tran to dostępne dla każdego źródło zdrowia.