Szopka krakowska
Nie byłoby szopki krakowskiej, gdyby nie murarze. To oni zapoczątkowali zwyczaj chodzenia z szopką po domach, by zarobić co nieco w okresie, kiedy o prace budowlane było trudno. To właśnie budowniczy z przedmieść miasta Kraków - z Krowodrzy, Zwierzyńca, Czarnej Wsi - wykonywali małe szopki o nieruchomych figurkach przeznaczone na sprzedaż i duże, które były przenośnymi teatrzykami. Służyły one do odgrywania przedstawień kukiełkowych. To właśnie jasełka wykonywane po kościołach stały się inspiracją dla twórców szopki. Najstarsze figurki z przedstawień jasełkowych wywodzą się z XIV wieku. Znajdują się one w kościele św. Andrzeja.
1. Konkurs szopek w Krakowie
Szopka krakowska wywodzi swój rodowód z II połowy XIX wieku. Cechuje się ona występowaniem budowli krakowskich, zwłaszcza kościołów. Szczególnie często ukazuje się w szopce krakowskiej fronton Bazyliki Mariackiej oraz wieże i kopuły katedry na Wawelu. Budowle są smukłe, z silnie zarysowanymi wieżami. Ich wielkość jest różna, znajdują się tutaj zarówno małe budowle o wysokości kilkunastu centymetrów, jak i te mierzące jeden metr.
Wielką atrakcją turystyczną Krakowa jest konkurs szopek, organizowany nieprzerwanie od 1945 roku. Aby zobaczyć twórców krakowskiej szopki, należy wybrać się w pierwszy czwartek grudnia na Rynek Główny. Tam pod pomnikiem Adama Mickiewicza gromadzą się twórcy i prezentują swoje dzieła. Często sporządzanie szopki trwa cały rok, od konkursu do konkursu.
A jest co podziwiać, ich twórcy stosują bowiem różnorodny materiał i formy plastyczne. Dużą rolę odgrywa także oświetlenie oraz animacja postaci pojawiających się w szopkach. Rozpiętość wieku uczestników konkursu jest bardzo duża, od małych dzieci po osoby w podeszłym wieku. Po rozstrzygnięciu konkursu szopki można oglądać w Muzeum Historycznym w Krzysztoforach. Ono też skupuje te najpiękniejsze szopki, by prezentować je na różnych przeglądach i pokazach międzynarodowych.
Popularność konkursu i ilość zwiedzających ekspozycje świadczą o tym, że tradycja szopki bożonarodzeniowej nie ginie.
Szopka krakowska łączy różne pokolenia w przekazie tradycji i pozwala na nowo zobaczyć piękno krakowskiej starówki. Daje też różnym grupom społecznym szansę na zaakcentowanie swojego miejsca w tworzeniu narodowej sztuki. Szopki są tworzone przez dzieci niepełnosprawne, pensjonariuszy domów pomocy społecznej i naukowców. Każda z tych grup wnosi inny przekaz do sztuki i jest niezmiernie potrzebna.