Świadczenia należne po urodzeniu dziecka – na jaką pomoc od państwa można liczyć?
Planując powiększenie rodziny warto ograniczyć zbędne wydatki i poczynić pewne oszczędności. Po urodzeniu dziecka liczyć można będzie również na wsparcie ze strony państwa, w postaci licznych świadczeń przysługujących rodzicom.
Wiele osób będących na etapie planowania powiększenia rodziny zastanawia się, czy po przyjściu na świat dziecka poradzą sobie z utrzymaniem rodziny. Pamiętajmy, że po urodzeniu dziecka rodzice będą mogli liczyć na znaczą pomoc finansową państwa w postaci zasiłku macierzyńskiego i rodzicielskiego, a także wielu dodatkowych świadczeń. Jeśli przyszli rodzice mogą sobie na to pozwolić, to oczywiście warto również spróbować poczynić pewne oszczędności.
Gdy rodzina się powiększa, w życiu zmienia się niemal wszystko, a rodzice muszą zawczasu pomyśleć o wielu rzeczach, w tym również o kwestiach finansowych.
Wychowanie dziecka to jedna ze wspanialszych rzeczy w życiu człowieka, ale wiąże się również z pewnymi wydatkami, na które warto być przygotowanym. Urządzenie pokoiku, zakup ubranek, wózka, a później mleka i pieluszek – to wszystko sporo kosztuje, dlatego już na etapie planowania powiększenia rodziny warto zmienić nieco dotychczasowe przyzwyczajenia i spróbować odłożyć trochę pieniędzy.
Młodzi rodzice będą mogli liczyć też na wsparcie państwa, co powinno pomóc w zaspokojeniu podstawowych potrzeb dziecka, przynajmniej w pierwszych miesiącach jego życia.
1. Ogranicz zbędne wydatki
Myśląc o dziecku warto zmienić nieco gospodarowanie środkami finansowymi, aby udało się trochę zaoszczędzić. Jeśli przyszli rodzice nie dysponują oszczędnościami, warto skrupulatnie zaplanować wszystkie wydatki, aby nie pochłaniały one całych bieżących dochodów. Jednak musimy pamiętać, że oszczędności te nie mogą absolutnie dotyczyć przyszłej mamy, która powinna zdrowo się odżywiać, jeść dużo warzyw, owoców i już na etapie planowania ciąży zażywać regularnie kwas foliowy.
Zdrowie i dobra kondycja (fizyczna i psychiczna) przyszłej mamy jest tutaj najważniejsza i na tym polu zdecydowanie nie można oszczędzać! Natomiast w innych kwestiach warto zastanowić się, co można zmienić, aby zaoszczędzić trochę pieniędzy.
Przede wszystkim warto wyeliminować zbędne wydatki, które dla wielu osób stanową codzienność – zakup nowych gier na konsolę, wizyty w restauracjach, obstawianie u bukmacherów czy zakup najnowszych gadżetów elektronicznych – bez tego wszystkiego można się obejść, a zaoszczędzone pieniądze przeznaczyć można będzie na inne, znacznie ważniejsze cele.
Rodzice mogą liczyć na wsparcie państwa – świadczenia należne w roku 2018 Po urodzeniu dziecka rodzice będą mogli liczyć również na wsparcie państwa. Dostępnych jest wiele świadczeń, o które można będzie się zwrócić. W zależności od sytuacji osobistej i finansowej, w roku 2018 możemy liczyć na następujące świadczenia:
1.Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia dziecka, czyli popularne "becikowe"
Jednorazowe wsparcie w wysokości 1.000 zł. Obecnie "becikowe" nie jest wypłacane każdemu, a możliwość jego otrzymania uzależniona jest przede wszystkim od kryterium dochodowego, ponieważ miesięczny dochód rodziny nie może przekraczać 1.922 zł netto na osobę (wliczając również noworodka). Warunkiem niezbędnym do otrzymania tego świadczenia jest również pozostawanie matki dziecka pod opieką lekarza ginekologa (nie później niż od 10 tygodnia ciąży do dnia porodu) – niezbędne zaświadczenie wystawione może zostać przez lekarza lub położną. Świadczenie to jest wolne od podatku dochodowego (podobnie jak wszystkie świadczenia rodzinne). Wniosek o wypłatę „becikowego” należy złożyć w terminie 12 miesięcy od dnia urodzenia dziecka. O świadczenie mogą ubiegać się rodzice dziecka lub opiekunowie prawni bądź faktyczni.
2.Zasiłek macierzyński
Jeśli kobieta spodziewająca się dziecka posiada zatrudnienie (np. w formie umowy o pracę) i odprowadzane są składki na ubezpieczenie chorobowe to przysługuje jej zasiłek macierzyński. Wysokość należnego zasiłku wyliczana jest na podstawie średniego miesięcznego wynagrodzenia w ciągu ostatniego roku przed przejściem na urlop macierzyński. Przypomnijmy, że istnieją dwa rodzaje urlopów – macierzyński oraz rodzicielski.
Urlop macierzyński jest urlopem obowiązkowym dla każdej kobiety (nie można z niego zrezygnować) i w przypadku urodzenia jednego dziecka (w przypadku urodzenia bliźniaków lub wieloraczków okres urlopu wydłuża się) trwa 20 tygodni, z czego 6 tygodni można wykorzystać jeszcze przed urodzeniem dziecka. Istnieje jednak możliwość skrócenia czasu trwania tego urlopu do 14 tygodniu, pod warunkiem, że pozostałe 6 tygodni wykorzysta tata dziecka, o ile oboje rodziców wyrażą na to zgodę (w formie pisemnej).
Urlop rodzicielski trwa natomiast 32 tygodnie (w przypadku ciąży pojedynczej) i skorzystać z niego mogą zarówno mama jak i tata dziecka. Rodzice mogą również dzielić się tym urlopem, tak aby każde z rodziców wykorzystało jego część. Łączna długość urlopu nie może jednak przekroczyć 32 tygodni, bez względu na to czy jedno czy też oboje z rodziców będą z niego korzystać.
Kwestia rozróżnienia urlopu macierzyńskiego od rodzicielskiego jest bardzo ważna w kontekście przyznawanego zasiłku macierzyńskiego, bowiem istnieją dwa scenariusze ustalenia kwoty zasiłku:
jeśli kobieta złoży wniosek o przyznanie urlopu rodzicielskiego (rozpoczynającego się bezpośrednio po zakończeniu urlopu macierzyńskiego) w ciągu maksymalnie 21 dni od urodzenia dziecka, to wysokość wypłacanego zasiłku wyniesie 80 proc. podstawy (średniego miesięcznego wynagrodzenia w ciągu ostatniego roku przed przejściem na urlop) przez cały okres wypłacania zasiłku,
jeśli natomiast wniosek nie zostanie złożony w ciągu 21 dni od urodzenia dziecka, to wysokość wypłacanego zasiłku wyniesie odpowiednio: 100 proc. podstawy przez cały czas trwania urlopu macierzyńskiego (20 tygodni) oraz przez 6 tygodni urlopu rodzicielskiego, a następnie 60 proc. podstawy przez pozostały czas trwania urlopu rodzicielskiego (26 tygodni).
3.Świadczenie rodzicielskie, tzw. "kosiniakowe"
Od 2 stycznia 2016 r. obowiązują przepisy, zgodnie z którymi przez okres 1 roku (w przypadku ciąży pojedynczej) świadczenie w wysokości 1.000 zł miesięcznie wypłacane jest każdej kobiecie, która urodziła dziecko, ale nie przysługuje jej zasiłek macierzyński. Forma zatrudnienia lub jego brak nie mają tutaj znaczenia. Do otrzymania świadczenia uprawnione są więc również kobiety, które nie odprowadzają składek na ubezpieczenie chorobowe i nie przysługuje im zasiłek macierzyński, a więc np. kobiety bezrobotne (nawet jeśli nie są zarejestrowane w urzędzie pracy), pracujące na umowę o dzieło (bez względu na dochód) czy studentki.
Oznacza to, że świadczenie wynoszące 1.000 zł miesięcznie na okres 12 miesięcy przyznane będzie każdej kobiecie, która urodziła dziecko, nawet jeśli jest bezrobotna, nie opłaca składek na ubezpieczenie chorobowe oraz nie jest zarejestrowana w urzędzie pracy. Jeśli kobiecie przysługuje zasiłek macierzyński, ale z uwagi na niskie zarobki jego wysokość zostanie wyliczona na kwotę niższą niż 1.000 zł, to wysokość kwoty zasiłku również zostanie "dorównana" do 1.000 zł miesięcznie.
Pieniądze należne z tytułu świadczenia rodzicielskiego w wysokości 1.000 zł miesięcznie wypłacane są do ukończenia przez dziecko 1 roku życia, a więc przez okres 12 miesięcy. Wniosek o przyznanie świadczenia rodzicielskiego należy złożyć w ciągu 3 miesięcy od dnia narodzenia dziecka.
Złożenie wniosku w terminie 3 miesięcy jest niezwykle istotne, ponieważ składając wniosek np. 2,5 miesiąca po narodzeniu dziecka, rodzic otrzyma wyrównanie również za miesiące wcześniejsze, natomiast jeśli termin 3-miesięczny zostanie przekroczony (wniosek można złożyć w terminie 52 tygodni od narodzin dziecka), to wyrównanie za wcześniejsze miesiące nie będzie już przysługiwało.
Przykładowo, składając wniosek na 1 dzień przed upływem 3-miesięcznego terminu łączna kwota wypłaconego świadczenia za cały 12 miesięczny okres wyniesie 12.000 zł, natomiast składając wniosek 1 dzień po upływnie 3-miesięcznego terminu, łączna kwota należnego świadczenia wyniesie już tylko ok. 9.000 zł.
Analogicznie, składając wniosek gdy dziecko ma już 10 miesięcy, rodzic otrzyma świadczenie w łącznej kwocie już tylko ok. 2.000 zł. Dlatego tak ważne jest, aby wniosek o świadczenie rodzicielskie złożony został w terminie maksymalnie 3 miesięcy od dnia narodzin dziecka.
4.Świadczenie wychowawcze, czyli popularne "500+"
Świadczenie wychowawcze przysługuje na każde drugie i kolejne dziecko w rodzinie, aż do ukończenia 18 roku życia dziecka. Wysokość świadczenia wynosi 500 zł miesięcznie i przyznawane jest ono na każde drugie i kolejne dziecko w rodzinie, bez względu na wysokość dochodów rodziców.
Świadczenie wychowawcze może zostać przyznane również na pierwsze dziecko, jednak w tym przypadku istotne jest już kryterium dochodowe – dochód nie może przekroczyć 800 zł netto miesięcznie na jedną osobę w rodzinie lub 1.200 zł netto miesięcznie na jedną osobę w rodzinie, której członkiem jest dziecko niepełnosprawne.
Wniosek o przyznanie świadczenia wychowawczego można złożyć na wiele sposobów, wykorzystując np. bankowość elektroniczną, za pośrednictwem strony internetowej Ministerstwa Rodziny, przez portal PUE ZUS, a także stawiając się osobiście w urzędzie lub za pośrednictwem poczty. Należy pamiętać, że wniosek o przyznanie tego świadczenia należy składać co roku (w przypadku roku 2018 wnioski można składać od 1 lipca drogą internetową oraz od 1 sierpnia w urzędzie lub za pośrednictwem poczty).
5.Inne świadczenia
Rodzice mogą liczyć również na wsparcie państwa w postaci wielu innych świadczeń, np.:
ulga podatkowa na dziecko - ulga prorodzinna przyznawana jest na każde dziecko, które nie ukończyło 18 lat lub 25 lat (w sytuacji gdy dziecko nadal się uczy i jego roczny dochód nie przekroczy 3.089 zł). Ulga przyznawana jest również bez względu na wiek na dzieci, które otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną. Ulgę rozlicza się z rocznym zeznaniem podatkowym, a jej wysokość wynosi odpowiednio: 1.112,04 zł na pierwsze dziecko, 1.112,04 zł na drugie dziecko, 2.000,04 zł na trzecie dziecko oraz 2.700 zł na czwarte i każde kolejne dziecko,
zasiłek rodzinny, tzw. "rodzinne" – świadczenie to przyznawane jest rodzinom w trudnej sytuacji finansowej, w których dochód na jednego członka rodziny nie przekracza 674 zł (w przypadku rodziny z dzieckiem niepełnosprawnym jest to 764 zł). Wysokość przyznanego świadczenia różni się w zależności od wieku dziecka, a w przypadku najmłodszej grupy wiekowej (0-5 lat) jest to 95 zł miesięcznie,
zasiłek wychowawczy – jest to dodatek do zasiłku rodzinnego i przysługuje on rodzicom przebywającym na urlopie wychowawczym, którzy pobierają zasiłek rodzinny. Wysokość zasiłku wychowawczego to 400 zł miesięcznie, a czas otrzymywania zasiłku uzależniony jest od ilości dzieci, nad którymi rodzic sprawuje opiekę (2 lata w przypadku jednego dziecka, 3 lata w przypadku bliźniąt lub wieloraczków oraz 6 lat jeśli dziecko ma orzeczenie o niepełnosprawności).