Czym jest skala Tannera? Zastosowanie u dziewcząt i chłopców
Skala Tannera jest narzędziem, które pozwala lekarzom określać stadium dojrzałości płciowej u dzieci, nastolatków i młodych dorosłych obu płci, na podstawie wyglądu ich narządów płciowych. Jak działa skala Tannera? Jakie są charakterystyczne elementy dla każdego stopnia skali? Sprawdź!
1. Co jest skala Tannera?
Termin skala Tannera wywodzi się od nazwiska jej twórcy - pochodzącego z Wielkiej Brytanii lekarza Jamesa Mourilyana Tannera. Dzięki niej można dokonać klasyfikacji dziecka pod względem rozwoju płciowego.
Aby można było to zrobić, lekarz musi ocenić wygląd okolicy łonowej i piersi u dziewcząt, u chłopców zaś budowę i wielkość jąder, prącia i moszny, jak również charakter owłosienia łonowego.
Skala Tannera przede wszystkim ma za zadanie monitorować rozwój dzieci, aby jak najszybciej wychwycić ewentualne nieprawidłowości. Może być wykorzystana także w badaniach naukowych - za jej pomocą można określić m.in. wpływ używek na rozwijające się ciało nastolatka.
Narzędzie to ma zastosowanie również w sądownictwie, gdzie za jej pomocą określa się prawdopodobny wiek ofiary, w przypadku np. zdjęć pedofilskich.
2. Jak działa skala Tannera?
Skala Tannera działa w bardzo prosty sposób. Mieści się w przedziale od 1 do 5, a każdy z punktów oznacza kolejne etapy, od rozpoczęcia dojrzewania do osiągnięcia pełnej dojrzałości płciowej. Istnieją jej dwa rodzaje: dla dziewcząt oraz chłopców.
W przypadku dziewcząt nie używa się żadnych specjalnych przyrządów do pomiaru - lekarz (zwykle kobieta) ocenia stopień rozwoju wizualnie. W przypadku chłopców zaś lekarz (w tym przypadku najczęściej mężczyzna) używa orchidometru - narzędzia służącego do określenia wielkości i objętości jąder.
3. Skala Tannera u dziewcząt
Zarówno w przypadku dziewcząt, jak i chłopców skala Tannera jest pięciostopniowa. Każdy etap jest określany na podstawie charakterystycznych cech wyglądu. Poniżej zamieszczamy opis każdego z nich:
- Stopień I - brodawki piersiowe nieznacznie wypukłe lub płaskie, brak owłosienia łonowego;
- Stopień II - piersi nieco uwypuklone, powiększona brodawka piersiowa, pojawiają się pierwsze włoski w okolicy łonowej;
- Stopień III - widocznie powiększone zarówno brodawki piersiowe, jak i piersi; dobrze widoczne owłosienie łonowe, obecne na wzgórku łonowym i wokół warg sromowych;
- Stopień IV - brodawka sutkowa tworzy dodatkowy wzgórek na piersi, owłosienie łonowe jest gęste i dobrze widoczne, nie obejmuje jednak ud;
- Stopień V - dojrzały kształt piersi, taki jak u dorosłych kobiet; pełne owłosienie łonowe, które może schodzić również na uda.
U dziewcząt najsilniejszy przyrost - tzw. skok pokwitaniowy występuje średnio w 11, 5 r.ż. ( w przedziale między 9 a 13 r.ż.)
4. Skala Tannera u chłopców
Aby określić stopień dojrzewania płciowego u chłopców potrzebny jest wspomniany wcześniej orchidometr. Jest to prosty przyrząd zbudowany z 12 lub więcej owali, odpowiadających objętości od 1 do 25 ml. W przypadku płci męskiej poszczególne etapy dojrzewania wg skali Tannera to:
- Stopień I - jądra i prącie mają rozmiary charakterystyczne dla wczesnego dzieciństwa (rozmiar jąder to około 2,5 cm), brak włosów łonowych;
- Stopień II - jądra nieznacznie powiększone (około 3 cm), prącie nieco grubsze i dłuższe niż u małego dziecka; w okolicy łonowej widoczne pierwsze włoski;
- Stopień III - jądra wyraźnie powiększone (około 3,6 cm), prącie jest wyraźnie grubsze i dłuższe; owłosienie łonowe staje się kręcone i gęstsze;
- Stopień IV - jądra osiągają wielkość od 4,1 - 4,5 cm, długość prącia podobna do długości moszny, grubsze, moszna jest ciemniejszego koloru; włosy łonowe są gęstsze, nie schodzą jednak na uda;
- Stopień V - wielkośc jąder to około 4,5 cm, moszna i prącie osiągają wygląd jak dorosłego mężczyzny, owłosienie łonowe pojawia się również na udach.
W przypadku chłopców najsilniejszy przyrost (skok pokwitaniowy) ma miejsce w 13,5 r.ż. (między 11,7 a 15,3 r.ż.).
