Owsica. Wstydliwa choroba, o której nadal wiemy zbyt mało

Owsica to jedna z najczęściej diagnozowanych chorób pasożytniczych układu pokarmowego. Występuje powszechnie na całym świecie. W grupie ryzyka znajdują się przede wszystkim najmłodsze dzieci, zwłaszcza w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.

Chorobę wywołują owsiki, a do zakażenia dochodzi z chwilą połknięcia inwazyjnych jaj. Problem postrzegany jest jako wstydliwy, co sprzyja narastaniu wokół niego mitów i nieprawdziwych przekonań. Specjaliści przekonują jednak, że w przypadku dzieci owsica jest chorobą bardzo powszechną i najczęściej nie ma związku z zaniedbaniem ze strony rodziców.

– Owsica często wiąże się z brakiem higieny, ale wynika to z faktu, iż małe dzieci nie mają jeszcze wyrobionych nawyków higienicznych. Ponadto wielu rodziców nadal wstydzi się informować o tej chorobie w najbliższym otoczeniu zarażonego dziecka. Przez to owsica może mieć charakter przewlekły – zauważa dr Jolanta Popielska, lekarz pediatra, specjalista chorób zakaźnych.

1. Objawy owsicy

Głównym symptomem choroby jest świąd odbytu, który najbardziej dokucza dziecku w nocy. Wywołują go samice nicieni, które wędrują w te okolice, by złożyć jaja. To sprzyja drapaniu i ponownemu zakażeniu przez skażoną skórę rąk. Na pośladkach mogą ponadto pojawić się tzw. przeczosy, czyli linijne powierzchowne zadrapania.

Świąd odbytu dodatkowo powoduje rozdrażnienie. Dziecko niespokojnie śpi, często się wybudza, a to sprawia, że nocny odpoczynek jest nieefektywny. Konsekwencją tego jest zmęczenie, bladość skóry i jej zacienienie wokół oczu, nadpobudliwość. Obserwuje się czasem pogorszenie apetytu, którego konsekwencją jest słabe przybieranie na wadze.

W świadomości wielu osób objawem owsicy są ponadto: wymioty, nudności, gorączka oraz wysypka. Nie jest to jednak prawdą. Takich fałszywych przekonań na temat tej choroby jest jednak więcej. W walce z nimi ma pomóc kampania edukacyjno-informacyjna bezowsików.pl. Jej celem jest propagowanie rzetelnych informacji na temat owsicy, również tych dotyczących zasad zapobiegania rozprzestrzeniania się choroby.

2. Leczenie owsicy

Zdiagnozowanie schorzenia wbrew pozorom nie jest proste. – Badanie parazytologiczne kału daje bardzo małą skuteczność wykrycia nicieni. W diagnozie owsicy najważniejsze jest to, aby bacznie obserwować dziecko. Główny objaw zarażenia, czyli świąd w okolicy odbytu, jest na tyle charakterystyczny, że nie powinien ujść uwadze opiekuna. Jeśli zauważymy takie zachowanie u dziecka, nad ranem, zanim maluch skorzysta z toalety, należy dokładnie obejrzeć okolicę okołoodbytniczą. Owsiki to centymetrowe białe nicienie, które można zaobserwować gołym okiem – podpowiada dr Jolanta Popielska.

Zaleca się, by równocześnie leczyć wszystkich domowników. Aby wyeliminować pasożyty, konieczne jest przyjmowanie leków. Najczęściej stosuje się preparat, którego substancją czynną jest pyrantel. Kurację trzeba powtórzyć po dwóch–trzech.

Należy również pamiętać o przestrzeganiu podstawowych zasad higieny oraz ich intensyfikację. Zaleca się częste mycie rąk gorącą wodą z mydłem, zwłaszcza przed posiłkami. W czasie terapii powinno się codziennie zmieniać pościel oraz ręczniki i prać je w wysokich temperaturach, a następnie prasować. Dziecko musi mieć krótko obcięte paznokcie. Na noc warto zakładać mu ściśle przylegające do ciała majteczki, co powinno nieco utrudnić drapanie i roznoszenie inwazyjnych jajeczek owsika.

Każdego dnia dziecko powinno być kąpane (podmywanie miejsc intymnych zaleca się dwa razy dziennie). Owsica nigdy nie powinna być przez rodziców bagatelizowana. Jej objawy są dla malucha bardzo męczące i mogą utrudniać mu prawidłowy rozwój. Zdarza się ponadto, choć rzadko, że owsik może wywołać zapalenie wyrostka robaczkowego lub otrzewnej, a u dziewczynek nawracające zapalenia sromu.