Ojcowski Park Narodowy - dlaczego warto go odwiedzić?
Ojcowski Park Narodowy znajduje się około 16 kilometrów od Krakowa. Jest najmniejszym polskim parkiem narodowym. Słynie przede wszystkim z jaskiń, których do tej pory skatalogowano około 500. Legenda głosi, że w jednej z nich ukrywał się kiedyś król Polski, Władysław Łokietek. W jaskiniach ojcowskich odnaleziono także ślady prehistorycznego człowieka. Czym charakteryzuje się Ojcowski Park Narodowy? Jakie zwierzęta w nim żyją? Co jeszcze powinien wiedzieć o nim każdy uczeń?
1. Jak powstał Ojcowski Park Narodowy?
Ojcowski Park Narodowy został założony w 1956 roku. Początkowo obejmował obszar 1140 ha, obecnie zaś jest to 2146 ha, z czego 251 ha to tereny leśne objęte ścisłą ochroną.
Park znajduje się na południu Polski, w województwie małopolskim, około 16 km od Krakowa, na obszarze Wyżyny Krakowsko - Częstochowskiej. Jego teren obejmuje doliny dwóch rzek: dolinę Sąsopówki oraz Prądnika, w jego obrębie znajdują się również fragmenty wierzchowiny jurajskiej.
Pierwszy projekt rezerwatu stworzony został w dwudziestoleciu międzywojennym, kiedy dzięki pracom naukowym zapoczątkowanym przez profesora UJ Władysława Szafera, powstała pierwsza monografia przyrodnicza rejonu Pieskowej Skały i Ojcowa. Ostatecznie utworzenie rezerwatu przed II wojną światową nie doszło jednak do skutku - plany zaczęto realizować dopiero w 1953 roku.
2. Jakie gleby występują w Ojcowskim Parku Narodowym?
Ojcowski Park Narodowy powstał głównie na bazie glinu, wapieni i lessu. Podłoże geologiczne stanowią w nim przede wszystkim wapienie jurajskie, które datowane są na około 150 -180 mln lat.
Krasowe wody przez lata oddziaływania na skały wapienne utworzyły w Parku malownicze doliny, a jego krajobraz urozmaicony jest m.in. bardzo stromymi ścianami wąwozów, mogących osiągać nawet 120 metrów głębokości.
W okolicach Parku występują dwa rodzaje wapieni:
- skaliste;
- ławicowe.
Na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego znajduje się znaczna ilość jaskiń, takich jak np. Jaskinia Łokietka, jaskinia Zbójecka czy jaskinia Ciemna. Oprócz tego znajdziemy tu także inne formy kresowe, takie jak:
- rozłogi;
- leje krasowe;
- wciosy;
- wywierzyska.
3. Gatunki roślin pod ochroną w Ojcowskim Parku Narodowym
W Parku Ojcowskim 84 gatunki roślin są chronione prawnie. Jest to m.in.:
- brzoza ojcowska;
- róża alpejska;
- gnidosz rozesłany;
- goryczuszka orzęsiona;
- kosatka kielichowa;
- rokitnik zwyczajny;
- zerwa kulista;
- listera jajowata;
- skrzyp olbrzymi;
- kruszczyk błotny i rdzawoczerwony.
4. Zabytki Ojcowskiego Parku Narodowego
Wśród zabytków Ojcowskiego Parku Narodowego, które warto zobaczyć, znajdują się:
- Ruiny średniowiecznego Zamku w Ojcowie;
- Kaplica "Na wodzie";
- Zamek "Pieskowa Skała";
- Muzeum Ojcowskiego Parku Narodowego im. prof. Władysława Szafera,;
- Jaskinie turystyczne: Jaskinia Ciemna i Jaskinia Łokietka;
- Kościół Najświętszej Marii Panny, Pustelnia błogosławionej Salomei i Groty modlitewne w Grodzisku;
- Liczne skały, bardziej znane z nich to: Brama Krakowska, Igła Deotymy, Maczuga Herkulesa; Łaskawiec, Panieńskie Skały, Rękawica, Skały Kawalerskie.
5. Ojcowski Park Narodowy - ciekawostki
- symbolem Parku jest nietoperz - na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego zaobserwowano 17 spośród 25 gatunków, występujących w Polsce;
- przez Park przebiegają cztery szlaki turystyczne: czerwony Szlak Orlich Gniazd, niebieski - Szlak Warowni Jurajskich, zielony, który prowadzi z Doliny Sąspowskiej do wylotu Wąwozu Smardzowickiego oraz dna Doliny Prądnika, a także szlak czarny, który prowadzi z parkingu przy Złotej Górze do Jaskini Łokietka.
