Jednostki miary - czym są, jaka jest rola układu SI?

Jednostka miary to wartość danej wielkości fizycznej, której wartość ustalona została umownie jako równa jedności. Używamy jej w celu przedstawienia różnych wartości takiej samej wielkości. Możemy podawać ją za pomocą pełnej nazwy lub skrótu. Czym są jednostki miary? Na czym polega anglosaski system miar? Co jeszcze każdy uczeń powinien wiedzieć o jednostkach miary?

1. Czym są jednostki miary?

Każdy układ jednostek miar dzieli je na podstawowe oraz pochodne. Podstawowe jednostki miary wyznaczają nam jednostki podstawowych wielkości i przyjęte są za niezależne w konkretnym ich układzie.

Stosowanie jednostek miar miało miejsce już w czasach starożytnych, gdzie początkowo wykorzystywane były w tym celu części ciała człowieka lub też jego sprawność. W Polsce pierwsze dyrektywy w tym zakresie zlecił król Władysław Jagiełło w 1420 roku.

Międzynarodowy Układ Jednostek Miar - SI wyróżnia 7 podstawowych jednostek miar i są to:

Zobacz film: "Cyfrowe drogowskazy ze Stacją Galaxy i Samsung: część 3"

• metr;
• sekunda;
• kilogram;
• kelwin;
• amper;
• kandela;
• mol.

Wszystkie te jednostki są miarą najważniejszych wielkości fizycznych, czyli długości, czasu, masy, temperatury termodynamicznej, natężenia prądu elektrycznego, światłości oraz ilości materii.

Możemy wyróżnić także jednostki wielkości pochodnych, wywodzące się z wielkości podstawowych, które są pochodnymi jednostki miary. Są to m.in. m/s, czy też m².

W harmonijnym układzie SI każda jednostka może być przedstawiona jako iloczyn potęg jednostek podstawowych razem ze współczynnikiem proporcjonalności równym jeden.

2. Czym jest Układ Jednostek Miar (SI)?

Międzynarodowy Układ Jednostek Miar (SI) uzgodniony został w 1960 roku i niejednokrotnie się zmieniał. Cechuje się dużą spójnością oraz logiką w porównaniu do innych układów.

Związki pomiędzy jednostkami miar są dużo mniej skomplikowane czy niedokładne, a dzięki temu układowi możemy te same jednostki stosować w różnych, nawet odległych od siebie zakątkach świata.

Jednostki SI wszędzie definiowane są tak samo, również takie same zachodzą między nimi zależności oraz mają takie same symbole. Różnić się mogą jedynie nieznacznymi zmianami w pisowni lub wymowie.

3. Jednostki pozaukładowe oraz legalne jednostki miary

Wyróżniamy też pozaukładowe jednostki miary, czyli takie, które nie należą do Układu SI, jak również do żadnego innego układu jednostek miar, np. stopnie Celsjusza.

Legalne jednostki miary nienależące do układu Si to jednostki, które są dopuszczone do użycia razem z jednostkami Si poprzez odpowiednie przepisy prawne.

4. Anglosaski system miar

W krajach anglosaskich stosowany jest inny system miar, czasem nazywany systemem imperialnym, ponieważ wprowadzony został w czasie wielkiej ekspansji Wielkiej Brytanii na tereny całego Brytyjskiego Mocarstwa. System został w 1836 roku przyjęty przez USA.

Wykorzystywane są w nim jednostki nienależące do układu SI, takie jak m.in.:

• akr;
• funt;
• galon;
• stopa;
• jard.

W systemie tym do oddzielania miejsc dziesiętnych stosowana jest kropka, w przeciwieństwie do układu SI, w którym piszemy w tym miejscu przecinek.