Figury szachowe. Jak się nazywają?
Figury szachowe w określonym zakresie zna najpewniej każdy z nas. Nie zawsze jednak potrafimy odpowiednio je nazwać. Warto się jednak tego nauczyć! Podpowiadamy, jak nazywają się figury szachowe i dlaczego warto zainteresować dziecko tą wyjątkową grą.
1. Figury szachowe – nazwy
Myli się ten, kto uważa szachy za archaiczną grę. Owszem, jej zasady znane są od wieków (w Europie od wczesnego średniowiecza), jednak szachowe rozgrywki do dziś bywają niezwykle emocjonujące. Są też szalenie rozwijające i mają wiele edukacyjnych walorów.
Uczą myślenia logicznego i przyczynowo‑skutkowego (wymagają planowania swoich posunięć, a także przewidywania działań przeciwnika). Pomagają radzić sobie ze stresem i kontrolować emocje. Pozytywnie wpływają na koncetrację i zwiększają poziom cierpliwosci. Rozwijają też intuicję, pamięć i umiejętność analitycznego myślenia i podejmowania decyzji.
Dla wielu osób szachy nadal pozostają grą niezrozumiałą. Jeśli jednak zagłębić się w jej reguły, dość szybko udaje się pojąć, o co w tym wszystkim chodzi.
Gra rozgrywa się na szachownicy – kwadratowej desce osiem na osiem pól, o dwóch naprzemiennych kolorach (tradycyjnie białym i czarnym). A jak nazywaja się figury szachowe?
Figury na szachownicy to:
- pionki (po osiem) [ang. pawn]
- skoczki (po dwóch) [ang. knight]
- gońce (po dwa) [ang. bishop]
- wieże (po dwie) [ang. rook]
- hetman (królowa) (po jednym) [ang. queen]
- król (po jednym) [ang. king] – to najważniejsza figura
[W kwadratowym nawiasie zapisane zostały figury szachowe po angielsku].
Warto wiedzieć, że:
- hetmany i wieże to tzw. figury ciężkie, zaś gońce i skoczki to figury lekkie,
- figur w sumie jest 32, podzielone po równe 16,
- grę rozpoczyna zawodnik, który ma białe figury na szachownicy,
- figury nazywa się też bierkami szachowymi,
- przeciwnicy wykonują ruchy na zmianę,
- wygrywa ten, kto jako pierwszy schwyta króla przeciwnika w pułapkę.
Wiedząc, jakie są figury szachowe, czas dowiedzieć się, jak je ustawić. I tak:
- w narożnikach ustawia się wieże,
- obok nich stają skoczki,
- dalej miejsce obok zajmują gońce,
- na samym końcu ustawia się hetmana (zajmuje pole zgodne ze swoim kolorem),
- pionki ustawia się w rzędzie przed figurami.
By ułatwić naukę ustawienia figur, warto wykorzystać opowieść zapisaną przez Wiktora Lecha w książce "Mały szachista. Wspólna nauka to dobra zabawa":
"Układnie w pozycji początkowej najlepiej zacząć od informacji, że w rogach królestwa stoją dwie wieże obserwacyjne, z których widać całe okolice. Obok wież stoją konie. Królewska para nie chce czuć brzydkiego zapachu stajni, dlatego bezpośrednio koło siebie ustawia swoich wiernych posłańców, czyli gońców, aby szybko przynosili listy. Pośrodku królestwa znajduje się pałac, w którym mieszka zakochana para — król i królowa. W drugim rzędzie ramię w ramię stoją pionki, które stanowią swego rodzaju mur obronny w szachowym królestwie".
2. Figury szachowe. Jakie są możliwości ruchu?
Pojedyncze figury szachowe mogą poruszać się po szachownicy w określony sposób. Król może jechać w każdym kierunku, ale tylko o jedno pole. Wieża z kolei tak daleko jak chce, ale tylko w pionie lub w poziomie.
Goniec może poruszać się po skosie wyłącznie po polach jednego koloru. Skoczek z kolei to jedyna figura na szachownicy, która może przeskakiwać przez inne figury. Skacze dwa pola do przodu, a potem 90° w bok (na kształt litery L).
Skoczki poruszają się tylko do przodu, ale zbijają inne figury po przekątnej: do przodu w lewo lub do przodu w prawo (nigdy do tyłu).
