Do niedawna była niemal tematem tabu. Ginekolog apeluje do mężczyzn
- Przyjmując niepłodne pary, zawsze mam świadomość, że trzeba ten problem zbadać zarówno u kobiety, jak i u mężczyzny - mówi dr n. med. Rafał Kuźlik, który zdradza, z czym najczęściej przychodzą do niego pacjenci i jakie rady ma dla Polaków, którzy starają się o potomstwo.
Dr n. med. Rafał Kuźlik, specjalista ginekologii i położnictwa, specjalista ginekologii estetycznej z ponad dwudziestoletnim doświadczeniem. Przeprowadza zabiegi z zakresu ginekologii estetycznej i plastycznej, ale też zajmuje się diagnostyką i leczeniem niepłodności, zarówno wśród kobiet, jak i mężczyzn.
Karolina Rozmus, Wirtualna Polska: Zajmuje się pan również leczeniem niepłodności. Bardzo rzadko mówi się o tym problemie w kontekście mężczyzn.
Dr n. med. Rafał Kuźlik: Jest to problem zgoła odmienny niż ten dotyczący kobiet. W przypadku wady Peyroniego problemem jest wada anatomiczna, która uniemożliwia mężczyźnie współżycie, a tym samym zapłodnienie. Pomijając wady anatomiczne, kiedy mężczyzna fizycznie jest zdolny do prokreacji, ponieważ jest zdolny do erekcji oraz wytrysku, problemem może być jego nasienie i nic innego.
Spójrzmy, że w przypadku kobiet za niepłodność może odpowiadać problem z macicą, jajowodami czy jajnikami, zaburzenia hormonalne czy schorzenia autoimmunologiczne. U mężczyzny ten zakres problemu jest znacznie węższy.
Nieprawidłowe nasienie, czyli jakie?
To mogą być wady plemników bądź ich całkowity brak. To są uznane przyczyny męskiej niepłodności. Kiedy nasienie jest prawidłowej jakości, a mężczyzna nie ma wad anatomicznych, to możemy powiedzieć, że sukces prokreacji jest gwarantowany, tj. nic więcej mężczyźnie nie potrzeba do możliwości spłodzenia dziecka.
Natomiast problemy z nasieniem to najczęściej skutek żylaków powrózka nasiennego. Z tym schorzeniem zmagają się kierowcy zawodowi, którzy godzinami siedzą za kierownicą, skutkiem czego jest tworzenie się żylaków, a w dalszej kolejności powoduje to pogorszenie jakości ejakulatu. Odpowiedź ze strony medycyny to operacja żylaków, jednak efekt w kontekście płodności niestety nie zawsze się pojawia.
Często mężczyźni dostają w takim wypadku wskazanie, by zabezpieczyć nasienie do ewentualnej inseminacji.
Mężczyzna jest zbudowany dużo prościej?
Owszem, ale co zabawne, dużo trudniej jest stworzyć dla niego antykoncepcję. Poza antykoncepcją mechaniczną, jaką jest prezerwatywa, nie mamy skutecznych metod zapobiegania ciąży, które można stosować u mężczyzn. Choć były niejednokrotnie podejmowane próby stworzenia takich metod.
Tymczasem u kobiety jest to proste - wystarczy wstrzymać owulację za sprawą antykoncepcji hormonalnej.
Wrócmy do niepłodności. Po czyjej stronie zatem częściej leży problem z płodnością?
U kobiet na niepłodność może składać się wiele czynników, bo jak mówiłem budowa kobiecego układu moczowo-płciowego jest bardziej skomplikowana. A mimo to, uważa się, że za problemem z poczęciem w 50 proc. przypadków leży niepłodność mężczyzn, druga połowa przypadków to niepłodność kobiet.
Dlatego przyjmując niepłodne pary, zawsze mam świadomość, że trzeba ten problem zbadać zarówno u kobiety, jak i u mężczyzny. U niego sprawdzamy nasienie, to taki ostateczny test, który potwierdza lub przeczy jego płodności. Dobre nasienie, jesteś płodny, złe - nie jesteś płodny. I tu pojawia się pytanie, jak tę niepłodność cofnąć, tzn. jak poprawić jakość ejakulatu.
Zatem jak, w jaki sposób poprawić jakość nasienia, żeby zwiększyć szanse na poczęcie?
Suplementacja witamin, a także ewentualna kontrola pod kątem hormonalnym, ale przede wszystkim zmiana stylu życia. Sprawdzamy, czy mężczyzna przypadkiem nie przesadza z siłownią, odżywkami lub, co gorsza, z anabolikami. Jeśli pracuje ze szkodliwymi substancjami o udowodnionym działaniu np. mutagennym jak azbest, to może to być kolejna przyczyna degradacji nasienia.
Oczywiście problem może powodować alkohol czy narkotyki, wreszcie papierosy. Zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn to jeden z ważniejszych czynników wpływających na niepłodność, należących do czynników związanych ze stylem życia.
Niewłaściwa jakość nasienia i zalecenie - zdrowy tryb życia. A potem już z górki?
Plemniki tworzą się przez trzy miesiące. Dziś rzucam palenie, jutro z powodzeniem staram się o dziecko? Niestety panowie muszą pamiętać, że tak to nie działa. Organizm potrzebuje czasu, aby oczyścić się z toksyn i zregenerować.
Niestety bywa i tak, że badanie nasienia wskazuje, że w całym ejakulacie jest jeden czy dwa sprawne plemniki. W takim wypadku jedynym wyjściem jest in vitro, bo nawet inseminacja nie byłaby możliwa.
Co można powiedzieć mężczyznom, którzy przygotowują się do roli ojca?
Krótko: mężczyzno, chcesz mieć dzieci, dbaj o siebie. Mam tu na myśli nie tylko rezygnację z alkoholu, używek. Kiedy rozglądam się po ulicy i widzę 30-latków z nadwagą bądź otyłością, to nasuwa mi się jeszcze jedna rada. Pamiętaj o sporcie, o dobrej diecie - mężczyzno, nie hoduj brzucha przed telewizorem, bo narażasz się na gorszą jakość nasienia.
Karolina Rozmus, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl