Bogowie greccy, ich imiona oraz atrybuty
Bogowie greccy według mitologii greckiej to rasa potężnych, nieśmiertelnych istot. Swoje panowanie nad światem rozpoczęli po erze tytanów. Wśród pierwszych sześciu bogów znaleźli się Zeus, Hera, Hestia, Posejdon, Demeter i Hades, którzy pokonali swojego ojca Kronosa I w Tytanomachii. Bogowie zamieszkiwali Olimp - najwyższą spośród greckich gór, z której szczytu mogli obserwować i kierować losem ludzi. Stanowią bardzo ważny element europejskiej kultury. Jakie były atrybuty bogów greckich? Jak wyglądali i jaki brzmiały ich imiona?
1. Czym jest mitologia grecka?
Mitologia grecka jest to zbiór mitów, przekazywanych poprzez starożytną grecką tradycję. Są to opowieści o herosach i bogach, wyjaśniające funkcjonowanie świata, jego powstanie i historię oraz miejsce, jakie zajmuje w nim człowiek.
Mitologia grecka stanowiła źródło wiedzy na temat świata i na jej podstawie rozwijano normy etyczne obowiązujące ludzi. Wiedza płynąca z mitów nigdy nie stanowiła jednak jedynej obowiązującej prawdy - otwarta była na krytykę, polemikę oraz dyskurs.
Najstarszymi źródłami wiedzy o mitologii greckiej są dzieła Hezjoda i Homera. Była inspiracją dla kolejnych twórców do tego stopnia, że wciąż pojawiały się nowe wątki, które miały za zadanie odzwierciedlać relacje zachodzące między ludźmi a bogami. Miały służyć wyznaczaniu granic, których ludzie nie mogli przekraczać.
Mitologia ta, poprzez mitologię rzymską, która w sposób znaczny do niej nawiązuje, stała się dziedzictwem kultury europejskiej i wciąż jest obecna w różnych przejawach życia społecznego. Jej ślady można odnaleźć w New Age, horoskopach, astrologii, w kulcie i współczesnych ruchach rekonstrukcjonistycznych. Religię grecką próbuje ożywić Hellenizm.
2. Lista bogów greckich
Wśród bogów greckich możemy wyróżnić głównych, najlepiej znanych, odgrywających w mitologii znaczące role, oraz pobocznych, o których mitologia mówi stosunkowo niewiele.
2.1. Główni bogowie greccy
Oto 14 głównych bogów greckich:
- Zeus (wg mitologii rzymskiej Jowisz lub Jupiter) - najważniejszy, król bogów, bóg sprawiedliwości, honoru, nieba i piorunów; mąż Hery;
- Hera (wg mitologii rzymskiej Junona) - królowa bogów, bogini rodziny i małżeństwa, a także kobiet wychodzących za mąż; żona Zeusa;
- Hades (wg mitologii rzymskiej Pluton) - bóg podziemi i zmarłych, mąż Persefony;
- Hefajstos (wg mitologii rzymskiej Wulkan) - bóg kowali, złotników, ognia i technologii;
- Hestia (wg mitologii rzymskiej Westa) - bogini domowego ogniska;
- Hermes (wg mitologii rzymskiej Merkury) - bóg podróżników, bardów, także złodziei i kupców, opiekun posłańców;
- Dionizos (wg mitologii rzymskiej Bachus) - bóg dobrej zabawy, wina, płodności, teatru, dzikiej natury, wina i winorośli;
- Demeter (wg mitologii rzymskiej Ceres) - bogini urodzaju, płodności ziemi, rolnictwa i upraw; matka Persefony;
- Posejdon (wg mitologii rzymskiej Neptun) - bóg mórz, rzek i jezior, trzęsień ziemi, huraganów i burz; mąż Amfitryty;
- Ares (wg mitologii rzymskiej Mars) - patron wojowników, bóg wojny i walki;
- Apollo (wg mitologii rzymskiej Apollo) - bóg światła, słońca, prawdy, muzyki, poezji, wyroczni i łucznictwa; brat Artemidy;
- Atena (wg mitologii rzymskiej Minerwa) - bogini mądrości, matematyki, strategii, cywilizacji, działań wojennych, prawa, sprawiedliwości, umiejętności i zwycięstwa;
- Artemida (wg mitologii rzymskiej Diana) - bogini księżycowego światła, lasów, gór, zwierząt, łowów, roślinności i płodności, wielka łowczyni; siostra Apolla;
- Afrodyta (wg mitologii rzymskiej Wenus) - bogini miłości, pożądania, piękna, przyjemności, ogrodów, wiosny i kwiatów.
2.2. Poboczni bogowie greccy
Wśród pobocznych, mniej znanych bogów możemy wyróżnić:
- Acheloosa;
- Ariadnę;
- Asklepiosa;
- Amfitrytę;
- Boreasza;
- Britomartis;
- Chione;
- Dejmosa;
- Delfis;
- Eris;
- Enyo;
- Ejlejtyję;
- Erosa;
- Eola;
- Eurosa;
- Eubolosa;
- Fobosa;
- Forkisa;
- Ganimedesa;
- Hekate;
- Hypnosa;
- Hebe;
- Heraklesa;
- Higieję;
- Hymenajosa;
- Iris;
- Keto;
- Kirke;
- Kymopoleję;
- Karmanor;
- Morfeusza;
- Maję;
- Melinoe;
- Muzy;
- Nemezis;
- Nike;
- Notusa;
- Persefonę;
- Pana;
- Psyche;
- Priap;
- Palajmona;
- Selene;
- Tanatosa;
- Tyche;
- Trytona;
- Triptolemosa;
- Zefira.
3. Atrybuty bogów greckich
Każde bóstwo miało przypisany do siebie atrybut i zadanie do wykonania. I tak przykładowo Posejdon, jako bóg mórz i oceanów, trzymał w dłoni trójząb.
Zeus, brat Posejdona i władca wszystkich bogów walczył piorunami, z którymi do dziś jest kojarzony. Innym znanym atrybutem Zeusa jest Egida - tarcza, wykonana dla niego przez Hefajstosa. Okuta była skórą kozy Almatei, na jej środku umieszczono głowę Meduzy (jednej z trzech gorgon), tarcza ta zapewniała Zeusowi zwycięstwo w każdej walce.
Atrybutem Hadesa były klucze oraz berło, Apolla - lira i drzewo laurowe, Ateny - sowa i drzewo oliwne, a Hestii piec kuchenny z ogniem. Helios kojarzony był ze Słońcem i czterema rumakami, a Eros ze strzałami i łukiem.
Znajomość mitologii greckiej, imion bogów i ich atrybutów przydaje się w czasie całej edukacji szkolnej, ponieważ mnóstwo utworów do niej nawiązuje. We współczesnej kulturze istnieje mnóstwo odwołań do mitologii greckiej, bez znajomości której ich znaczenie może pozostać niezrozumiane.
