Biosfera: definicja i przykłady

Biosfera to – w dużym uproszczeniu – strefa kuli ziemskiej, na której znajduje się życie. Obejmuje skorupę ziemską, ale również powietrze, ląd i wodę.

1. Biosfera – definicja

Biosfera to część powłoki ziemskiej, która obejmuje atmosferę, hydrosferę i litosferę (skorupę ziemską). Najpewniej zaczęła się tworzyć co najmniej 3,5 miliarda lat temu. Stanowi sumę wszystkich organizmów żywych, ale jest też rozumiana jako system ekologiczny (z atmosferą, cyrkującymi wodami i procesami zachodzącymi w skorupie ziemskiej).

Dzieli się ją na trzy sfery:

• fitosferę – sfera życia roślin,
• zoosferę – sfera życia zwierząt,
• antroposferę – sfera życia człowieka.

Jako pierwszy pojęcia tego użył austracki geolog Eduard Suessa w 1875 roku. Z kolei ekologiczne pojęcie tego zagadnienia jest nieco młodsze (pochodzi z lat 20. XX wieku).

Budowa wnętrza Ziemi [najważniejsze informacje]

Budowa wnętrza Ziemi to jedno z zagadnień, które pojawia się na lekcji geografii. Warstwy wnętrza Ziemi

przeczytaj artykuł

2. Biosfera. Co to jest?

Wiesz już, co to jest biosfera, jednak warto dowiedzieć się na jej temat nieco więcej. Warto zapamiętać, że to system, który podlega samoregulacji. Organizmy żywe są aktywne biologicznie i modyfikują środowisko. Zmianom ulegają też same organizmy. Żyją w dynamicznej równowadze (żywią się jedne drugimi, co jednak nie wpływa na zaburzenie różnorodności). Nic się nie marnuje, bo zarówno energia, jak i materia są efektywnie zagospodarowywane. Tą harmonią może jednak zachwiać człowiek. Stąd coraz częściej mówi się o konieczności ochrony biosfery i jej prawidłowym użytkowaniu.

Pieczę nad tym sprawuje program „Człowiek i Biosfera” (Man and Biosphere – MAB), który powstał w 1971 roku z inicjatywy UNESCO. Jego celem jest tworzenie zrównoważonych relacji pomiędzy człowiekiem i biosferą, w czym pomóc ma międzynarodowa sieć rezerwatów biosfery. Obecnie jest 738 takich obiektów w 134 krajach (22 z nich to rezerwaty transgraniczne).

Celem tego typu miejsc jest ochrona różnorodności biologicznej i poprawa zdolności obserwowania zmian ekologicznych w obszarze całej planety. Ma to też przyczynić się do ochrony krajobrazów, ekosystemów, zróżnicowania gatunkowego i genetycznego.

Dopływy Wisły i najważniejsze informacje dotyczące królowej polskich rzek

Dopływy Wisły to zagadnienie omawiane w trakcie lekcji geografii. Warto je znać nie tylko dlatego, by

przeczytaj artykuł

3. Biosfera: przykłady

Na obszarze kraju znajduje się obecnie 11 rezerwatów znajdujących się na włączonych do sieci Światowej Liście Rezerwatów Biosfery UNESCO (w tym 5 rezerwatów transgranicznych). Są to:

• Rezerwat Biosfery Białowieża
• Rezerwat Biosfery Babia Góra
• Jeziora Mazurskie, wcześniej Jezioro Łuknajno
• Słowiński Rezerwat Biosfery
• Trójstronny Transgraniczny Rezerwat Biosfery Karpaty Wschodnie: Polska-Słowacja-Ukraina
• Transgraniczny Rezerwat Biosfery Karkonosze: Polska-Czechy
• Tatrzański Transgraniczny Rezerwat Biosfery: Polska-Słowacja
• Rezerwat Biosfery Puszcza Kampinoska
• Trójstronny Transgraniczny Rezerwat Biosfery Polesie Zachodnie: Polska-Ukraina-Białoruś
• Rezerwat Biosfery Bory Tucholskie
• Transgraniczny Rezerwat Biosfery „Roztocze”: Polska-Ukraina

Rezerwaty tworzone są na wniosek poszczególnych państw członkowskich. Podlegają prawodawstwu kraju, na terenie którego się znajdują.