AZS - choroba XXI w.

AZS, czyli atopowe zapalenie skóry, można określić mianem choroby XXI i nie jest to określenie na wyrost, ponieważ częstość jego występowania u małych dzieci wynosi nawet 20 proc.

AZS jest jedną z najczęściej występujących alergicznych chorób skóry, chociaż nie zawsze jest ona łatwa do zdiagnozowania. Wszystko za sprawą głównego objawu, czyli suchości skóry, która może towarzyszyć także innym schorzeniom. Co więc należy wiedzieć o AZS?

Jest to choroba przewlekła, ale o charakterze nawrotowym, tzn. w jej przebiegu przeplatają się okresy remisji, czyli wyciszenia objawów oraz zaostrzeń, kiedy na skórze mogą nawet pojawić się rany. Niestety mitem jest, że z AZS się wyrasta – nawet kilkuletnie ustąpienie zmian nie świadczy o wyleczeniu, a odpowiednia pielęgnacja na co dzień jest niezbędna, aby skóra mogła prawidłowo funkcjonować.

1. Przebieg AZS

Umiejscowienie objawów AZS można umownie podzielić ze względu na wiek osoby, u której wystąpiły. Mówimy wtedy o fazach. I tak:

Zobacz film: "Jak zwalczyć alergię pokarmową u dziecka?"

• 1 faza przypada na okres niemowlęcy (do 2. r.ż.). Charakterystyczne objawy to: suchość i szorstkość skóry, grudki, strupki, nadżerki. Występują one przede wszystkim na twarzy, a także na szyi i tułowiu. Towarzyszy im silny świąd. Maluszki często mają naderwane płatki uszne i cienkie, przerzedzone włoski. Problemy te mogą wyciszyć się ok. 2. roku życia, ale mogą także być podłożem do rozwinięcia się innych rodzajów alergii.
• 2 faza przypada na okres późnego dzieciństwa (do 12. r.ż.). W tym okresie częstsze są zmiany o charakterze grudek i blaszek z lichenizacją (pogrubienie skóry na skutek uporczywego drapania), a rzadsze te sączące. Występują na rękach, stopach, grzbietach dłoni i stóp, w zgięciach łokciowych i kolanowych. Pot, urazy i otarcia utrudniają gojenie się zmian i mogą wystąpić po nich odbarwienia skóry.
• 3 faza przypada na okres młodzieńczy i dorosły (od dojrzewania, przez całe życie). To stadium charakteryzuje się okresami remisji i nawrotów, skóra chorego jest szorstka, sucha, pogrubiała i lekko brązowa. Mogą pojawić się także nacieki zapalne, przeczosy (ślady po drapaniu) czy strupy. Zmiany występują symetrycznie i są zlokalizowane na twarzy, ramionach, plecach, rękach, nogach oraz grzbietach palców dłoni i stóp. Towarzyszy im duży świąd, często uniemożliwiający spokojny sen a nawet pracę zawodową.

2. Czynniki wywołujące AZS

Przyczyny występowania AZS nie są do końca zbadane, jednak znamy czynniki, które mają ogromny wpływ na to, czy choroba się rozwinie i jak będzie wyglądał jej przebieg. Należą do nich czynniki:

• genetyczne – jeśli jedno z rodziców choruje na AZS, dziecko ma 40 proc. „szans”, że je odziedziczy, a w przypadku obojga rodziców – nawet 60-80 proc.;
• środowiskowe – jak np. związki chemiczne ze spalin w powietrzu;
• klimatyczne – wysoka temperatura może nasilać objawy ze względu na większą potliwość chorego, a przy AZS należy unikać przegrzewania ciała;
• alergizujące, czyli tzw. alergeny powietrzno-pochodne (roztocza, pyłki, sierść, grzyby, bakterie itp.) lub pokarmowe (np. białko mleka krowiego, jaja, soja, pszenica, kakao, owoce morza itd.);
• drażniące – wśród których wymienić trzeba chociażby detergenty, konserwanty, dym tytoniowy, a także twardą wodę, wełniane tkaniny czy materiały syntetyczne;
• psychogenne – sytuacje stresowe mogą powodować nasilenie objawów AZS.

3. Emolienty – podstawa pielęgnacji przy AZS

Pielęgnacja skóry z alergią może być dla rodziców dużym wyzwaniem, stąd tak ważny jest rodzaj kosmetyków. Podstawa to emolienty, które mają działanie nawilżające, natłuszczające i uelastyczniają skórę.

Co istotne dla alergików i atopików, tego typu produkty są bezzapachowe, a ich skład oparty jest na olejach mineralnych. Ponadto się nie pienią, a to ważne, gdyż piana jeszcze bardziej wysusza skórę. Emolienty mogą mieć postać balsamów, mleczek, kremów, olejków, maści etc.