Trwa ładowanie...

Antropologia: co to za nauka, przedstawiciele, najważniejsze pojęcia

 Agnieszka Gotówka
09.02.2022 09:00
Antropologia: co to za nauka, przedstawiciele, najważniejsze pojęcia
Antropologia: co to za nauka, przedstawiciele, najważniejsze pojęcia (https://stock.adobe.com/)

Antropologia to nauka, której głównym przedmiotem badań jest człowiek jako jednostka w kontekście zmienności historycznej z uwzględnieniem warunków socjalno-ekonomicznych i kulturowych. Poznaj działy antropologii i specyfikę tej dziedziny nauki.

spis treści

1. Antropologia: co to za nauka?

Antropolodzy próbują określić rolę kultury i struktur władzy w życiu człowieka. Interesuje ich również jego zmienność biologiczna i fizjologiczna (antropologia fizyczna).

Słowo 'antropologia' wywodzi się z greckiego 'antropos', czyli 'człowiek' (+ logos 'nauka'). Jest nauką interdyscyplinarną. Interesuje badaczy różnych dziedzin.

Zobacz film: "Wysokie oceny za wszelką cenę"
Aksjologia: co to za nauka, przedstawiciele, najważniejsze pojęcia
Aksjologia: co to za nauka, przedstawiciele, najważniejsze pojęcia

Aksjologia (gr. áxios ‘godny, cenny’, lógos ‘słowo, nauka’) to dziedzina filozofii, która w najprostszym

przeczytaj artykuł

Działy antropologii to m.in.:

  • antropologia religii,
  • antropologia słowa,
  • antropologia ciała,
  • antropolingwistyka,
  • antropologia polityczna,
  • antropologia sportu,
  • antropologia edukacji,
  • antropologia jedzenia,
  • antropologia sztuki.

Ojcem Polskiej Szkoły Antropologicznej jest prof. Jan Czekanowski (1882-1965). Według jego definicji antropologia to nauka "badająca człowieka jako biologiczne podłoże zjawisk społecznych".

Nieco bardziej rozbudowaną definicję antropologii przedstawili B. Jasicki, S. Panek, P. Sikora, E. Stołyhwo w podręczniku "Zarys antropologii" z 1962 r., pisząc, że "Antropologia jest nauką o zmienności form organizmu człowieka jako istoty zoologicznej oraz zmienności form przedstawicieli rodziny Hominidae w rozwoju rodowym i osobniczym, w aspekcie porównawczym z innymi zwierzętami, w zależności od czynników genetycznych i wpływu środowiska zewnętrznego - biogeograficznego i społecznego".

Antropolodzy w swoich badaniach wykorzystują takie narzędzia jak m.in. antropometria, genetyka i statystyka.

2. Antropologia fizyczna

W zakresie antropologii fizycznej badaczy interesują takie zagadnienia jak:

  • ewolucja człowieka,
  • fizjologia płci,
  • dymorfizm płciowy,
  • dziedziczność,
  • rozwój osobniczy człowieka i jego uwarunkowania,
  • autekologia i synekologia człowieka.

Antropologią fizyczną zajmowali się m.in.:

  • Jan Jerzy Forster,
  • Józef Głuchowski,
  • Jędrzej Śniadecki ("Teoria jestestw organicznych", "O fizycznym wychowaniu dzieci"),
  • Józef Jasiński,
  • Jan Czekanowski (1882–1965),
  • Józef Majer,
  • Louis Leakey (1903–1972),
  • Mary Leakey (1913–1996),
  • Richard Leakey (ur. 1944),
  • Kathy Reichs (ur. 1950).

3. Antropologia kulturowa

Antropologia kulturowa w pewnym stopniu łączy się z etnologią (bywa, że pojęcia te są używane naprzemiennie). Bada stanowisko człowieka w świecie w oparciu o kulturę, w której żyje.

Antopologów kulturowych interesuje różnorodność ludzkich ciał i zachowań w przeszłości i teraźniejszości. To próba odpowiedzi na pytanie, co sprawia, że jesteśmy różni? Jak definiujemy inność?

Centralnym punktem antropologii kulturowej jest odmienność, różnorodność. Świat jest zróżnicowany kulturowo i ta wiedza ma ogromne znaczenie społeczne, ale i polityczne. Człowiek jest twórcą kultury i jednostką ukształtowaną przez społeczeństwo.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze