Trwa ładowanie...

Surrealizm - definicja, cechy, przedstawiciele i dzieła

Avatar placeholder
Agnieszka Krzyżanowska 06.11.2020 10:19
"Trwałość pamięci" - Salvador Dali. To przykład surrealizmu
"Trwałość pamięci" - Salvador Dali. To przykład surrealizmu (123rf)

Surrealizm (nadrealizm) to kierunek w sztuce, który narodził się we Francji w 1924 r. Początkowo występował w literaturze, by już wkrótce objąć malarstwo, teatr, a nawet film. Do najpopularniejszych surrealistów należy Salvador Dalí. Czym charakteryzuje się ten styl?

spis treści

1. Surrealizm - definicja i cechy

Surrealizm (inaczej nazywany nadrealizmem) narodził się w 1924 r., ale po raz pierwszy tej nazwy tej użyto już w 1917 r. przez Guillaume Apollinaire. Grupy surrealistów istnieją do dziś. Nadrealizm narodził się we Francji, ale rozwinął się też w Wielkiej Brytanii, Belgi, Czechosłowacji, obejmując przede wszystkim literaturę i malarstwo. W Polsce ten kierunek nie cieszył się zbyt wielkim zainteresowaniem.

"Trwałość pamięci" - Salvador Dali. To przykład surrealizmu
"Trwałość pamięci" - Salvador Dali. To przykład surrealizmu (123rf)
Zobacz film: "Dlaczego dziewczynki mają lepsze oceny w szkole?"

Cechy surrealizmu:

  • całkowite zerwanie z dotychczasowymi kanonami, a przede wszystkim zaprzeczenie tego, co reprezentował styl klasyczny, racjonalizm, realizm, empiryzm, utylitaryzm,
  • igranie z logicznym porządkiem,
  • zniekształcenia, chaos,
  • duża rola marzeń sennych, podświadomości, a nawet halucynacji artysty,
  • odkrycie cudowności z zwykłych rzeczach,
  • dramatyzowanie pozornie błahych wydarzeń,
  • irracjonalne zestawienia, przeczące logice,
  • przedstawianie możliwości ludzkiego umysłu,
  • skupienie się na oddawaniu wnętrza artysty, jego myśli, wewnętrznych sprzeczności.

2. Surrealizm - przedstawiciele i dzieła

Do polskich poetów związanych z surrealizmem zaliczamy:

  • A. Ważyka,
  • J. Brzękowskiego,
  • T. Różewicza,
  • J. Harasymowicza,
  • S. Grochowiaka,
  • J. Słowackiego,
  • T. Micińskiego,
  • S.I. Witkiewicza,
  • B. Schulza.

Surrealizm - przedstawiciele w światowym malarstwie:

  • Salvador Dalí,
  • Giorgio de Chirico,
  • Max Ernst,
  • Hans Arp (również w poezji),
  • Marcel Duchamp,
  • Francis Picabia,
  • Osvaldo Licini,
  • René Magritte,
  • Frida Kahlo.

Poeci tworzący w stylu surrealizmu:

  • Philippe Soupault,
  • Louis Aragon,
  • Paul Éluard,
  • Michel Leiris,
  • Benjamin Péret,
  • Tristan Tzara,
  • René Char (jego wczesna twórczość),
  • Aimé Césaire.

Ważne manifesty, artykuły i odczyty czasu surrealizmu (lata 1919–1953)

  • 1919: Philippe Soupault, Andre Breton: Pola magnetyczne,
  • 1920: Tristan Tzara: Manifest o miłości słabej i miłości gorzkiej,
  • 1924: A. Breton: Manifest surrealizmu (wydany z prozą poetycką pt. Rozpuszczalna ryba),
  • 1925: List do rektorów uniwersytetów europejskich,
  • 1925: Deklaracja Biura Poszukiwań Surrealistycznych,
  • 1928: Andre Breton: Surrealizm i malarstwo,
  • 1929: Ankieta na temat miłości,
  • 1930: A. Breton: Drugi manifest surrealizmu,
  • 1932: A. Breton: Funkcja poety,
  • 1935: A. Breton: Surrealistyczna sytuacja przedmiotu,
  • 1936: Paul Éluard: Definicja,
  • 1937: A. Breton: Piękno będzie konwulsyjne albo go wcale nie będzie,
  • 1941: A. Breton: Geneza i perspektywy artystyczne surrealizmu,
  • 1942: A. Breton: Samoukowie zwani "naiwnymi",
  • 1942: A. Breton: Prolegomena do trzeciego manifestu surrealizmu albo nie,
  • 1942: A. Breton: Sytuacja surrealizmu między dwiema wojnami,
  • 1953: A. Breton: Surrealizm w swoich dziełach żywych.

Założeniem surrealizmu w malartwie po dziś dzień jest "wyrażanie wizualne percepcji wewnętrznej".

Artyści kreują obrazy, które burzą logiczny porządek rzeczywistości. Często to groteskowe wizje, sprzeczne z realizmem i racjonalizmem, z pogranicza jawy, snu, fantazji, a nawet halucynacji. Najważniejsze bowiem w surrealizmie to pokazać to, czego inni nie mieliby odwagi.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze