Piramida Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej
Instytut Żywności i Żywienia (IŻŻ) opublikował w 2016 roku Piramidę Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej. Do jej zaleceń stosować się powinny wszystkie osoby zdrowe, również dzieci powyżej 4. roku życia.
Nowe zalecenia ekspertów IŻŻ nieco różnią się od tych obowiązujących od 2009 roku. Są efektem postępu w naukach medycznych i uwzględniają wyniki badań naukowych z ostatnich lat.
1. Nowa piramida żywienia - grafika
Oto grafika, która dokładnie wyjaśnia, co zmieniło się w piramidzie żywienia. Opracowana została w Instytucie Żywności i Żywienia w 2016 r. pod kierunkiem prof. dr hab. n. med. Mirosława Jarosza przez zespół roboczy w składzie: prof. dr hab. Jadwiga Charzewska, dr hab. Hanna Mojska, prof. nadzw. IŻŻ, dr inż. Katarzyna Stoś, prof. nadzw IŻŻ, dr Agnieszka Jarosz, dr inż. Beata Przygoda, dr inż. Ewa Rychlik, dr Regina Wierzejska, mgr Renata Gajowiak, mgr inż. Marta Brajbisz, mgr inż. Joanna Jaczewska-Schuetz, mgr inż. Magdalena Siuba-Strzelińska, mgr inż. Anna Taraszewska, mgr inż. Bożena Wajszczyk.
2. Awans warzyw i owoców
W poprzedniej wersji zaleceń żywieniowych warzywa i owoce nie zajmowały miejsca u podstawy piramidy, tak jak ma to miejsce teraz. Specjaliści są jednak zdania, że powinny one gościć w naszej diecie codziennie, najlepiej towarzysząc każdemu posiłkowi.
Równie ważne jest spożywanie produktów zbożowych, zwłaszcza wieloziarnistych.
Zaleca się również, by każdego dnia wypić co najmniej dwie szklanki mleka lub innego produktu mlecznego (kefiru, jogurtu). To bardzo ważne, zwłaszcza w przypadku dzieci i osób starszych.
Eksperci IŻŻ są zdania, że w codziennej diecie ograniczyć należy spożywanie mięsa, zwłaszcza czerwonego, oraz przetworzonych produktów mięsnych. Ich ilość nie powinna przekraczać 0,5 kg tygodniowo. Zaleca się natomiast zastąpić je nasionami roślin strączkowych, jajami i rybami.
W codziennym menu nie powinny gościć tłuszcze zwierzęce, których – według zaleceń – nie wolno używać do przygotowania potraw. Używać zaś należy olejów roślinnych.
W diecie nie tylko dzieci, ale i osób starszych z dużą rozwagą powinno się podchodzić do kwestii słodyczy. Ich spożycie powinno być mocno ograniczone. Zaleca się natomiast częstsze sięganie po owoce i orzechy, które stanowić mogą smaczną i pożywną przekąskę.
Ważnym zaleceniem jest również ograniczenie spożycia soli. Dotyczy to zarówno posiłków samodzielnie przygotowywanych w domu, jak i półproduktów. Od wielu bowiem lat specjaliści apelują, by smak gotowanej potrawy poprawiać przyprawami i ziołami.
Bardzo ważną wytyczną jest również częstsze sięganie po wodę mineralną. Powinno się jej wypijać co najmniej 1,5 litra dziennie. Osoby dorosłe powinny zrezygnować z picia kawy. W diecie nie powinny gościć również wody smakowe oraz napoje gazowane.
Eksperci podkreślają również, że kluczem do zachowania dobrego zdrowia jest różnorodność. Codzienna dieta nie może być monotonna.
Konieczne jest również regularne siadanie do stołu. Posiłki powinno spożywać się co 3–4 godziny. Ich liczba w ciągu dnia nie powinna przekraczać pięciu.
3. Aktywność fizyczna w świetle najnowszych zaleceń
Nowością w piramidzie opublikowanej przez ekspertów z IŻŻ jest umieszczenie u jej podstawy aktywności fizycznej. Specjaliści są zdania, że właściwa dieta dopiero w połączeniu z codzienną dawką ruchu jest w stanie przyczynić się do utrzymania w zdrowiu naszego ciała i umysłu.
Zalecenie to dotyczy wszystkich grup wiekowych. Jest szczególnie ważne w przypadku dzieci, u których brak ruchu może przyczynić się do wielu problemów zdrowotnych, by wspomnieć choćby o cukrzycy i otyłości.
Aktywność fizyczna powinna być podejmowana codziennie. Wcale nie chodzi tutaj o udział w maratonach. Wystarczy spacer, jazda na rowerze czy pływanie.
Zalecenia interdyscyplinarnego zespołu ekspertów IŻŻ są kierowane do osób zdrowych, u których nie zdiagnozowano chorób dietozależnych oraz przewlekłych (m.in. cukrzycy, nadciśnienia tętniczego, osteoporozy). Z porad w tym zakresie powinni korzystać również rodzice i osoby odpowiedzialne za komponowanie posiłków w placówkach oświatowych.
Piramida Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej to przedstawienie idei żywienia w bardzo przejrzystej formie. Przestrzeganie jej zasad daje szansę na zdrowe życie i dobre samopoczucie psychiczne.
