Owsica utajona
Owsica jest chorobą powszechną, która łatwo i szybko przenosi się na innych. Jeśli choruje dziecko, z założenia trzeba leczyć również wszystkich domowników z nim mieszkających. Niemniej samo zakażenie jest dość trudne do wykrycia i zdiagnozowania, więc zdarza się, że niektóre osoby chorują długo, a odczuwane dolegliwości przypisują innym schorzeniom.
1. Idealne warunki bytowania dla owsików
Nie trzeba wielkiego trudu, aby inwazyjne jaja dostały się do organizmu człowieka. Wystarczy dotknąć przedmiotu, na który osoba chora przeniosła jaja (np. dotykając klamki), a potem włożyć rękę lub palec do buzi. Jeśli połknięte zostaną jaja w postaci inwazyjnej, a więc te, które są zdolne do zarażania, w żołądku dojdzie do wylęgnięcia się larw.
W miejscu przejścia jelita cienkiego w grube będą one dojrzewać. Samce pasożyta giną dość szybko, ale samice robią najwięcej szkód. Zapłodnione kierują się w kierunku odbytu, gdzie składają jaja w ogromnych ilościach. Już w ciągu 4–6 godzin dojrzewają one, stając się inwazyjnymi.
Ponieważ jaja pokryte są lepką wydzieliną wywołującą nieprzyjemny świąd, chory, najczęściej przez sen, drapie się po pupie. W efekcie na dłoniach i pod paznokciami przenosi pasożyty na wszystko wokół – pościel, bieliznę, pluszaki. Po włożeniu palców do buzi dochodzi do samozarażania się i cykl rozwojowy owsika ulega powtórzeniu. Może dojść do tego w czasie jednej nocy, więc pasożyt rośnie w siłę.
Nie widać tego "gołym okiem". Sama owsica też jest trudna do zdiagnozowania. Objawy choroby równie dobrze można przypisać innej jednostce chorobowej. Z kolei poczucie wstydu i brak informacji o zagrożeniu powodują, że często od rozpoczęcia inwazji do wykrycia pasożyta mija bardzo dużo czasu.
2. Częsty brak objawów
Szczególnie w fazie początkowej owsica nie daje żadnych symptomów. Choroba przebiega w formie utajonej, a ewentualne dolegliwości są przypisywane innym schorzeniom. Bóle głowy, brzucha, nudności, mniejsze łaknienie czy osłabienie są objawami, które można powiązać z wieloma chorobami.
Nawet bardziej specyficzne symptomy, takie jak zgrzytanie zębami czy swędzenie odbytu, nie są jednoznaczne dla owsicy. Badanie kału na obecność pasożytów w wielu przypadkach również nie daje właściwej informacji. Bardzo często zdarza się, że wynik jest ujemny, mimo toczącej się w organizmie inwazji. Badanie, aby było wiarygodne, musi być powtarzane kilkakrotnie, najlepiej w odstępie dwudniowym.
Sprawy nie ułatwia to, że owsica w wielu przypadkach przyjmuje postać przewlekłą, a zachorowaniu ulegają niczego nieświadomi domownicy, bez względu na wiek. Podtrzymywaniu postaci utajonej choroby sprzyja zaostrzanie się głównych objawów w nocy, m.in. niespokojny sen czy drapanie okolic odbytu. Jeśli rodzic nie zauważy tego faktu i nie powiąże go z prawdopodobieństwem owsicy, choroba będzie mogła jeszcze przez długi czas przebiegać nierozpoznana.
3. Diagnozowanie owsicy
Objawy o większym nasileniu są zwykle zauważane dopiero na późniejszym etapie choroby. W fazie przewlekłej okolice odbytu stają się coraz bardziej zaczerwienione, a na skutek osłabionego apetytu może obniżyć się masa ciała chorego. Niestety, jaja owsików są bardzo wytrzymałe, a ich pozbycie się wymaga przede wszystkim rozpoczęcia leczenia farmakologicznego.