Okres wylęgania owsików
Owsik jest małym nicieniem w białym kolorze. Układ pokarmowy owsika - podobnie jak innych pasożytów bytujących w jelitach – jest uproszczony, ponieważ owsik wykorzystuje treść jelitową, poddaną wcześniej procesowi trawienia przez gospodarza. Samice owsików są liczniejsze i większe od samców.
1. Zarażenie owsikami
Do zakażenia owsikami dochodzi, gdy człowiek połknie inwazyjne jaja nicienia. W żołądku wylęgają się z nich larwy, które następnie przedostają się do jelita grubego. Tam dochodzi do trzykrotnego linienia, w wyniku którego owsiki przyjmują postać dorosłych osobników.
Po kopulacji samice pasożyta przytwierdzają się do ściany jelita grubego. W tym czasie dochodzi do dojrzewania jaj w ich organizmach. Po pewnym czasie samice odrywają się od ściany jelita i wędrują w stronę odbytu.
Najczęściej w godzinach wieczornych i nocnych wychodzą na zewnątrz, aby w fałdach skóry złożyć jaja - nawet do 12 tysięcy przez jedną samicę! Wędrówki samic wywołują silny świąd w okolicy okołoodbytniczej. Chory przez sen drapie się po pupie i roznosi jaja, które w efekcie osadzają się wszędzie wokół – na bieliźnie, pościeli, prześcieradle, pluszakach - stając się źródłami zarażenia.
Jaja są bardzo inwazyjne. Mogą przeżyć poza organizmem człowieka do 20 dni i zakażać do 3 tygodni. Szybko dochodzi do ich rozprzestrzenienia. Co więcej, gdy wydzielina pokrywająca jaja obeschnie, zaczną się one unosić w powietrzu wraz z kurzem. Samo strzepnięcie pościeli osoby chorej spowoduje roznoszenie się jaj po całym otoczeniu.
Samozakażanie się jest bardzo łatwe, ponieważ okolice odbytu są idealne do szybkiego rozwoju larw. Odpowiednia wilgotność i temperatura pozwalają na rozwój jaja do postaci inwazyjnej i to w zaledwie 6–8 godzin od ich złożenia. Tym samym do samozakażenia może dojść nawet tej samej nocy.
2. Czy wylęganie się owsików powoduje objawy?
Początkowo choroba często przebiega bezobjawowo. Dłuższa inwazja skutkuje ujawnieniem się wielu objawów układających się wspólnie w charakterystyczny obraz choroby. Należą do nich:
- uporczywy świąd w okolicach odbytu nasilający się szczególnie w godzinach wieczornych i nocnych,
- zaburzenia snu (niepokój, bezsenność, przebudzanie się),
- bóle brzucha,
- nudności i wymioty,
- utrata apetytu i spadek masy ciała,
- zwiększony apetyt na słodycze,
- osłabienie,
- bladość skóry,
- bóle głowy,
- nocne zgrzytanie zębami,
- zwiększona pobudliwość nerwowa i osłabiona koncentracja,
- nawracające zapalenia narządów rozrodczych.
Jeśli owsiki zawędrują do wyrostka robaczkowego, mogą doprowadzić do powstania stanu zapalenego, a jeśli do jamy otrzewnowej istnieje ryzyko, że utworzą tam guzy, tzw. ziarniniaki. Są one niebezpiecznym powikłaniem owsicy.
Nasilenie objawów zależy w znacznym stopniu od intensywności inwazji. Owsica jest chorobą, która może przechodzić w formę przewlekłą lub nawracającą. Ponadto objawy są często intensyfikowane w procesie samozarażania się.
Aby wyleczyć owsicę, należy szybko podjąć leczenie farmakologiczne oraz rozpocząć działania wspomagające: dokładne i częste sprzątanie, odpowiednia dieta uboga w cukier, a bogata w błonnik, restrykcyjna higiena osobista. Tylko połączenie tych sposobów może skutecznie zlikwidować owsiki.