Odrabianie lekcji ze smartfonem
Artykuł sponsorowany
Pandemia koronowirusa odsłoniła słabości polskiego systemu edukacji. Okazało się, że nasza szkoła nie jest w pełni przygotowana do metod dydaktycznych odpowiadających wyzwaniom XXI wieku.
„W związku z koniecznością zapobiegania, przeciwdziałania i zwalczania COVID-19, niezbędne stało się wprowadzenie rozwiązań umożliwiających szkołom i placówkom działanie w zmienionych warunkach organizacyjnych, a także pracę z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość.” – czytamy w wydanym przez MEN Poradniku dla szkół „Kształcenie na odległość”.1
Nauczyciele nie mają odpowiedniego przygotowania, które pozwoliłoby na wykorzystanie nowoczesnych technologii oraz narzędzi. Polska szkoła, gwałtownie pod naporem epidemii musiała dokonać rewolucyjnego skoku z XIX wiecznych do współczesnych metod nauczania. Wydawać by się mogło, że mocną stroną w tej zmiany są uczniowie. Jednak zarówno nauczyciele, jak i uczniowie nie od razu sprostali nowemu wyzwaniu.
Istota uczenia się
Uczenie się jest procesem polegającym na gromadzeniu, porządkowaniu, modyfikowaniu, uogólnianiu różnorodnych doświadczeń. Mogą one mieć charakter poznawczy, społeczny lub praktyczny. Z reguły doznajemy ich w sytuacjach zaplanowanych, ale także i niezaplanowanych. Niekoniecznie w szkole, lecz również i w środowisku pozaszkolnym. Ich percepcja jest możliwa dzięki uczestniczeniu w rozmaitych interakcjach. Mają one naturę poznawczą i społeczną. Ich źródłem może być również uczenie się dzięki interakcjom inicjowanym w sieci oraz w organizacji.2,3
Uczenie się może być zamierzone, zaplanowane, świadome, czyli formalne, ale także nieformalne. Nieformalne uczenie się inicjowane jest niejako przy okazji. Często w sposób niezaplanowany, a nawet poza udziałem świadomości. „Uczenie się nieformalne, zwłaszcza wtedy, gdy jego treści dotyczą własnego procesu uczenia się, może mieć dwojaki charakter: uczenie się z doświadczenia i uczenie się z biografii. Uczenie się z własnej biografii polega na przypominaniu sobie własnych doświadczeń, zawartych w pamięci biograficznej, w wyniku refleksji nad własną biografią.”4
Przełomowe Rozporządzenie
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 20 marca 2020 r. ma przełomowe znaczenie w historii polskiej szkoły. Otworzyło ono nasz system edukacji na zupełnie inny poziom jakościowy. Paradoksalnie, wielka katastrofa epidemiologiczna stała się akceleratorem procesu dostosowania szkolnictwa do powszechnych już w wielu krajach nowoczesnych standardów nauczania. Powoli zostają one wdrażane do procesu edukacyjnego na wszystkich szczeblach kształcenia. Poczynając od szkół podstawowych, poprzez średnie, aż do studiów wyższych. Należy mieć nadzieję, że te zmiany będą miały trwały charakter i po zakończeniu epidemii, wynikające z nich doświadczenia nie zostaną zaprzepaszczone, a anachroniczny pruski model szkoły pójdzie w zapomnienie.
Nadszedł czas, gdy umiejętności, które uczniowie nabyli samodzielnie, korzystając np. z serwisów społecznościowych na smartfonie, tablecie, komputerze lub w szkole podczas lekcji informatyki, stały się przepustką do wyższego poziomu wykorzystania nowoczesnych technologii. Do tej pory smartfon i komputer służył głównie do zabawy, a starszym uczniom także, żeby czasem zajrzeć na konto bankowe. Teraz te urządzenia zmieniły się w nowoczesne narzędzia edukacyjne. O ile wcześniej nikt poważnie o e-edukacji nie myślał, jej obecność w życiu każdego ucznia jest już oczywistością.
Najszybsza reforma edukacji w historii
Szkoły zostały zamknięte. Z dnia na dzień, dzieci i nauczyciele rozpoczęli nauczanie przez internet. Niestety nie wszyscy uczniowie mają dostęp do internetu, dysponują komputerami albo smartfonami. Popularne sieci sklepów RTV – AGD przygotowały dla rodziców, których konto bankowe nie jest zbyt zasobne, bardzo atrakcyjne oferty sprzętu komputerowego i przeznaczonych do e-edukacji smartfonów.
W sieci można znaleźć mnóstwo aplikacji, które wspomagają nauczanie online. Obok wielu skomplikowanych platform, dostępnych jest sporo prostych rozwiązań e-learningowych, zarówno na komputery jak i na smartfony. Nie wymagają one od ich użytkowników wysokich kompetencji cyfrowych. Każdy nauczyciel, jak i uczeń może szybko nauczyć się ich obsługi i rozpocząć przygodę z e-edukacją. Ciekawym zjawiskiem jest współpraca uczniów i nauczycieli. Nauczyciele bardzo chętnie korzystają z pomocy uczniów. Sprzyja to w budowaniu zupełnie nowych relacji z uczniami.
Uczniowie w czasie epidemii potrzebują przede wszystkim kontaktu i poczucia wspólnoty. Ważniejsza od realizacji podstawy programowej jest możliwość komunikacji. Połączenie kilkunastu osób, które za pośrednictwem kamer mogą się zobaczyć i porozumiewać oraz śledzić ekran nauczyciela w czasie trudnej kwarantanny jest nie do przecenienia. Smartfon lub komputer, który wcześniej pozwalał odizolować się od szkolnej rzeczywistości, teraz stał się jej stałym i pożytecznym elementem. Zeszyty spoczęły na dnie plecaków, a odrabianie lekcji ze smartfonem w ręku już nikogo nie dziwi.
https://dokumenty.men.gov.pl/Ksztalcenie_naodleglosc–_poradnik_dla_szkol.pdf (dostęp:31.03.2020 r.)
Uszyńska-Jarmoc, J., Od nowicjusza do eksperta uczenia się, jak się uczyć. Potoczne koncepcje uczenia się podstawą nabywania kompetencji uczenia się dzieci w młodszym wieku szkolnym. [w:] Pedagogika wczesnej edukacji. s. 507-522.
Uszyńska-Jarmoc, J., Rozumiem siebie i szkołę, umiem i chcę się uczyć – metauczenie się dziecka w świetle wyników badań jakościowych. [w:] Dzieciństwo i wczesna edukacja w dynamicznie zmieniającym się świecie s. 256-282.
Uczenie się z (własnej) biografii – wprowadzenie. [w:] Uczenie się z (własnej) biografii. s. 5-9. E. Dubas, W. Świtalski, (red.). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Artykuł sponsorowany