Jak wspomóc trawienie u dziecka i wchłanianie składników odżywczych?

Aby w pełni odpowiadać na potrzeby małego brzuszka, ważne jest, by poznać proces trawienia oraz wyjść naprzeciw jego potrzebom. Pomoże to uniknąć wielu problemów ze strony układu pokarmowego, a także pozwoli podjąć szybkie decyzje mające na celu przywrócenie równowagi w trawieniu i dobrym samopoczuciu dziecka.

1. Organy biorące udział w procesie trawienia

Zadaniem układu pokarmowego dziecka jest przemiana spożywanych pokarmów w proste składniki, które w jelitach ulegają wchłonięciu, a następnie są transportowane do wszystkich komórek ciała. Trawienie rozpoczyna się już w jamie ustnej dzięki śliniankom produkującym ślinę. Niemowlęta, z uwagi na brak zębów, karmione są początkowo wyłącznie mlekiem. Z czasem, gdy ich układ pokarmowy zaczyna dojrzewać i pojawiają się pierwsze ząbki (zwykle po ukończeniu 6. miesiąca), można rozpocząć stopniowe rozszerzanie diety o produkty stałe.

Należy pamiętać, iż przełyk niemowlęcia jest krótszy i szerszy, a napięcie dolnego zwieracza przełyku jest obniżone. Wszystko to sprzyja fizjologicznej skłonności do ulewania pokarmu po posiłku. W okresie niemowlęcym zmienia się również pojemność żołądka z objętości ok. 5 ml po urodzeniu do 80-150 ml pod koniec pierwszego miesiąca życia.

Połknięty pokarm trafia do żołądka, w którym trawione są m.in. białka. Dalszy proces zachodzi w dwunastnicy i jelicie cienkim, które pełni niezwykle ważną rolę. To tam trawione są węglowodany dzięki enzymom produkowanym przez trzustkę. Również tam ma miejsce trawienie tłuszczów. Zostają one rozdrobnione i wchłonięte przy pomocy żółci oraz enzymów trzustkowych.

Stopniowe dojrzewanie przewodu pokarmowego połączone m. in. z sukcesywnym rozwojem mikrobioty jelitowej może być powodem problemów brzuszkowych, takich jak zaparcia i kolki. Z tego też powodu niezwykle ważna jest dieta mamy karmiącej oraz odpowiedni jadłospis dziecka przy wprowadzaniu pokarmów stałych.

Ostatni etap trawienia zachodzi w jelicie grubym. Wchłaniana jest woda oraz witaminy i składniki mineralne niezbędne do prawidłowego rozwoju malucha. Niestrawione resztki formowane są w kał, który następnie wydalany jest z organizmu.

2. Składniki niezbędne do prawidłowego rozwoju

Odpowiedni pokarm zaspokaja potrzeby żywieniowe niemowlęcia i małego dziecka oraz wspomaga jego prawidłowy wzrost i rozwój. Przyczynia się także do prawidłowego dojrzewania układu pokarmowego, który ma niezwykle istotny wpływ m.in. na budowanie odporności organizmu oraz na samopoczucie dziecka.

Istotną rolę odgrywają także tłuszcze. To właśnie w nich rozpuszczają się takie witaminy, jak:

• A – niezbędna do prawidłowego rozwoju wzroku i pracy tarczycy oraz nadnerczy,
• D – razem z wapniem wspomaga budowę kości, a także wzmacnia układ nerwowy i odpornościowy,
• E – jest silnym antyoksydantem, działa przeciwzapalnie i dba o wygląd skóry,
• K – odpowiada za krzepliwość krwi.

Warto pamiętać, aby regularnie dostarczać do organizmu optymalną ilość witamin. Szczególną uwagę należy zwrócić na witaminę D3, która u niemowląt i małych dzieci wymaga suplementacji. Prawidłowe dojrzewanie funkcji przewodu pokarmowego niemowlęcia zależy od sposobu żywienia. Szczególnie korzystny jest wpływ karmienia piersią. Wynika to zarówno z unikalnego składu pokarmu mamy, dostosowanego do bieżących potrzeb dziecka, jak i z emocjonalnego aspektu karmienia naturalnego. Dlatego niemowlęta powinny być karmione wyłącznie pokarmem matki do ukończenia 6. miesiąca życia, a karmienie naturalne można kontynuować nawet do 2. roku życia.