Jak nauczyć dziecko mądrego używania technologii cyfrowej? Skorzystaj z darmowej pomocy najlepszych specjalistów

Logiczne myślenie, kreatywność, praca w grupie, zachowanie w internecie, tworzenie grafik i filmów – długa jest lista umiejętności, które uczniowie powinni w sobie rozwijać w czasie, gdy świat coraz bardziej polega na internecie i produktach cyfrowych. Pomaga w tym Fundacja Orange, od lat realizując działania wspierające uczniów i nauczycieli. Teraz czas na przyjęcie kolejnych szkół do programów MegaMisja i #SuperKoderzy – termin składania wniosków mija 15 maja. A jest o co powalczyć.

Partnerem treści jest Fundacja Orange

Kiedy moja dziesięcioletnia córka zaczynała naukę zdalną, wymuszoną przez epidemię, byłem pewien, że będzie potrzebowała wsparcia, szczególnie technicznego – do tej pory korzystała z komputera dość rzadko, a i to raczej w celu zagrania w ulubioną grę, a nie bezpośrednio do nauki, wysyłania prac czy rozmów online. Jakież więc było moje zdziwienie, kiedy po kilku godzinach okazałem się zupełnie niepotrzebny – córka wszystko umiała obsłużyć samodzielnie, łącznie ze skanowaniem prac i przesyłaniem ich do nauczycieli. Co więcej – sama skomunikowała się ze swoimi szkolnymi przyjaciółkami i razem odrabiały zadane lekcje na komunikatorach wideo, podobnie jak to robiły po szkole w normalnym czasie, siedząc przy stoliku w szkolnej świetlicy.

Po kilku dniach okazało się jednak, że nawet w ramach jednej klasy świat cyfrowy to także zagrożenia płynące z najmniej spodziewanego źródła – od samych uczniów. Ci nie zdawali sobie sprawy choćby z faktu, że nagrywanie innych i późniejsze udostępnianie tego bez wiedzy nagrywanego jest nie tylko niewłaściwe etycznie, ale też niezgodne z prawem. Na szczęście wychowawczyni potrafiła nad tym zapanować i takie oraz podobne zdarzenia już się nie powtarzają.

Okazuje się więc, że dzieci potrzebują nie tyle wsparcia na poziomie technicznym (przynajmniej nie takiego, jak można by się spodziewać), ile ogromnej pomocy, by nauczyć się, jak z tej technologii korzystać odpowiedzialnie i bezpiecznie.

MegaMisja dla najmłodszych

– Dzieci nie znają zasad bezpieczeństwa, nie znają zasad internetowego savoir-vivre’u – mówi Beata Lajnert, nauczycielka ze Szkoły Podstawowej nr 223 z Oddziałami Integracyjnymi im. Partyzantów Ziemi Kieleckiej w Warszawie. – Dzieci mają w sobie taką ufność, bezpośredniość i trzeba uwrażliwić je też na przykład na to, że nie każdy, kto się do nas w miły sposób zwraca, jest godny zaufania.

Beata Lajnert jest jednym z wielu pedagogów, którzy – dla rozwijania kompetencji cyfrowych uczniów – wzięli udział w programie MegaMisja realizowanym przez Fundację Orange. To inicjatywa skierowana do uczniów klas 1-3 szkół podstawowych, w ramach której realizowane są zajęcia dotyczące m.in. zachowania bezpieczeństwa i umiaru w korzystaniu ze smartfonów, ochrony swojej prywatności w sieci, odróżniania informacji od reklamy w internecie, przestrzegania netykiety i praw autorskich. Uczniowie zdobywają też podstawowe umiejętności w zakresie tworzenia grafik i filmów.

– Zajęcia, z których każde miały inną tematykę, uczyły dzieci, co to znaczy poszukiwać informacji, jakie źródła są wiarygodne, a jakie mniej. Dzięki temu uczestnicy wchodzili coraz głębiej w zasady, które powinny towarzyszyć każdemu z nas, i to w formie zabawy – mówi Beata Lajnert. – Mieliśmy scenariusze od Fundacji Orange, które też staraliśmy się jakoś ubogacić, i dzieci przychodziły na zajęcia z chęcią oraz pytaniem "co dzisiaj będzie".

W ramach programu MegaMisja – oprócz koncepcji i scenariuszy zajęć, przygotowanych przez specjalistów – szkoły otrzymują od Fundacji Orange sprzęt multimedialny: tablety, audiobooki, ale także książki czy zabawki edukacyjne. Zajęcia są prowadzone przez nauczycieli w czasie lekcji bądź na świetlicy. Najbardziej aktywne placówki odwiedza honorowy ambasador programu – Grzegorz Kasdepke, autor bestsellerowych książek dla dzieci.

#Superkoderzy dla zdrowych i niepełnosprawnych

MegaMisja to program dla najmłodszych uczniów podstawówek. Dla tych starszych – z klas 4-8 – Fundacja Orange prowadzi inny program, pod nazwą #SuperKoderzy. To nauka podstaw programowania i robotyki nie tylko na informatyce, ale również na lekcjach przyrody, historii, fizyki, muzyki, języka polskiego czy języków obcych. W czasie zajęć dzieci konstruują roboty, stacje pogodowe, tworzą pierwsze strony WWW i komponują muzykę, bazując na kodach.

Co ważne – w programie mogą uczestniczyć także szkoły specjalne i z klasami integracyjnymi. Jedna z trzynastu ścieżek, które nauczyciele mogą wybrać, jest przeznaczona właśnie dla takich placówek. Współautorką jej jest Zyta Czechowska, Nauczycielka Roku 2019.

– Tu mamy dwa stopnie trudności scenariuszy – wyjaśnia Zyta Czechowska. – Ja tworzyłam ten skierowany dla dzieci z umiarkowaną i znaczną niepełnosprawnością intelektualną, natomiast moja koleżanka Jolanta Majkowska przygotowała scenariusze dla dzieci w normie intelektualnej, ale z różnymi deficytami i niepełnosprawnościami, w tym także z zespołem Aspergera czy autyzmem. Chciałyśmy, żeby te dzieci miały możliwość skorzystania z programu, zwróciłyśmy się więc do Fundacji i nie było żadnego problemu. Pomysł okazał się bardzo trafiony, bo przez takie atrakcyjne ćwiczenia, wplatane w realizację podstawy programowej, dzieciaki uczą się nie tylko programowania. Bo nie o samo programowanie tutaj chodzi – ale o logiczne myślenie, orientację przestrzenną, współpracę w grupie – dzieci w ten sposób rozwijają swoją wyobraźnię i kreatywność.

Nauczyciele prowadzący zajęcia nie muszą być specjalistami od technologii, bo Fundacja zapewnia im profesjonalne, darmowe szkolenia. Placówki zakwalifikowane do udziału otrzymują także dotację na zakup multimediów, w tym zestawów robotów.

Zgłoszenia do 15 maja

Szkoły mogą się zgłaszać do udziału w jednym lub w obu programach za pośrednictwem strony https://fundacja.orange.pl/nabor-szkol. Tam trzeba wypełnić formularz online i dołączyć do niego przygotowane zadanie rekrutacyjne. O jakie zadanie chodzi? Jak czytamy na stronie: "Komisja Fundacji Orange oceni wszystkie nadesłane zgłoszenia, zawierające opowieści cyfrowe, które mogą być wykonane dowolną techniką (kolaż zdjęć, prezentacja, inna). Prace konkursowe stanowiące zgłoszenia do MegaMisji są oceniane pod kątem: atrakcyjności przekazu (pomysł), wykorzystania kompetencji cyfrowych, narzędzi, zaangażowania dzieci".

Jeśli natomiast chodzi o program #SuperKoderzy: "Do formularza zgłoszeniowego należy dołączyć krótką pracę wykonaną dowolną techniką np. podczas lekcji online (dokument Word, Excel, kolaż zdjęć, prezentacja, inna), która przekona Organizatora do zakwalifikowania Szkoły. Powinna być ona zaproszeniem #SuperKoderów do szkoły i odpowiadać na wyzwanie: «Pokaż swój SuperKoderski zespół» oraz «Dlaczego chcecie zostać #SuperKoderami»?"

– Teraz jest właśnie czas sprzyjający temu, żeby dzieciaki mogły coś fajnego, kreatywnego zrobić same i żeby to wszystko można było złożyć w całość, w jakąś ciekawą pracę, filmik, wirtualny plakat i wysłać do zgłoszenia – zauważa Zyta Czechowicz. – Zwykle nie ma czasu, przy realizacji podstawy programowej, na takie lżejsze zajęcia. Teraz, w czasie pandemii, warto zachęcić uczniów do współpracy przy takim projekcie, dając im może trochę mniej innych zadań do wykonania.

– Istnieje wiele możliwości, przy czym warto zainteresować tym także rodziców – dodaje Beata Lajnert. – Można się spotkać online, wspólnie podjąć decyzję, w jaki sposób chcemy się zaprezentować. A chęć do rozwijania pasji na pewno jest, np. każdy coś namaluje albo zrobi zdjęcie. Trzeba tylko zachęcić do tego dzieci i wykorzystać obecny czas – właśnie teraz.

Wsparcie dla uczniów i nauczycieli

Fundacja prowadzi także inne projekty edukacyjne dla dzieci, młodzieży i nauczycieli. Uczy podstaw edukacji medialnej, programowania, robotyki i druku 3D, a w 100 małych miejscowościach otworzyła multimedialne Pracownie Orange wyposażone w darmowy internet i sprzęt. Współprowadzi FabLab powered by Orange w Warszawie i Gdańsku.

W czasie pandemii wspiera szkoły w organizacji zdalnej nauki – przygotowała webinary i tutoriale dla nauczycieli, a także organizuje zajęcia dla dzieci. Łącznie w webinarach udział wzięło ponad 6000 nauczycieli, a nagrania z wydarzeń odtworzyło ponad 27 000 internautów.

Z kolei dzieci mogą uczestniczyć w warsztatach online – "Porankach z #SuperKoderami", podczas których uczą się podstaw programowania z domu. Dla starszych dzieci zorganizowano "FabLab #wdomu" – to podstawy modelowania 3D i programy, w których mogą projektować. Do tej pory w zajęciach wzięło udział ponad 2000 dzieci. Dla nauczycieli Fundacja prowadzi projekt "Lekcja Enter". To największy program edukacji cyfrowej dla nauczycieli w Polsce, który ma wesprzeć w prowadzeniu atrakcyjnych, nowoczesnych lekcji, z wykorzystaniem e-zasobów i nowych technologii. W ciągu 4 lat w szkoleniach weźmie udział ponad 75 000 nauczycieli z całego kraju. Projekt finansowany jest ze środków UE. Prowadzi go Fundacja Orange wspólnie z Fundacją Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego oraz Instytutem Spraw Publicznych, przy współpracy z placówkami doskonalenia nauczycieli i Ministerstwem Edukacji Narodowej.

Artykuł powstał przy współpracy z Fundacją Orange