Geniusz: wielki dar czy straszliwe przekleństwo?
Słysząc słowo "geniusz", najczęściej przychodzi nam na myśl Albert Einstein. Z pewnością był to bardzo mądry mężczyzna, jednak w porównaniu ze swoimi starszymi kolegami dość przeciętny. Przecież na przykład IQ takiego Johanna Wolfganga Goethego było o niemal jedną trzecią wyższe. Ludzie z takim umysłem zwykle nie mają jednak łatwego życia. Bywa, że za swoją genialność płacą wysoką cenę, a w dodatku często żyją na granicy szaleństwa. Społeczeństwo nie jest nimi za bardzo zainteresowane, dlatego żyją w samotności, nierozumiani przez innych.
1. Johann Wolfgang Goethe
- Johann Wolfgang Goethe - niemiecki poeta, prozaik, dramaturg i polityk.
- Urodzony: 28 sierpnia 1749 roku, wolne miasto Rzeszy Frankfurt nad Menem
- Zmarł: 22 marca 1832 roku, Weimar
- Żona: Christiane Vulpius
Ojciec zadbał o jego wykształcenie
Johann Wolfgang Goethe urodził się we Frankfurcie nad Menem w bogatej rodzinie mieszczańskiej. Niestety, wszystkie dzieci z wyjątkiem jego jednej siostry zmarły na ospę. Niedziwne zatem, że ojciec bardzo kochał jedynego syna, który przeżył, i dbał o jego wykształcenie.
Goethe jako mały chłopiec uczył się greki, łaciny, hebrajskiego, francuskiego, angielskiego i włoskiego. Jeździł także konno, trenował szermierkę, studiował prawo i szybko zaczął tworzyć własną poezję.
Wczesna śmierć żony
Po ukończeniu studiów wrócił do ojczystego miasta, gdzie poświęcił się karierze prawniczej. Od 1775 roku aż do śmierci Geothe żył jako minister administracji państwowej na dworze w Weimarze. Wiele także podróżował, przede wszystkim do Włoch, gdzie dosłownie oczarowały go tamtejsze zabytki antyczne. Upodobał sobie także Czechy, zwłaszcza miasta uzdrowiskowe Karlowe Wary, Cieplice i Mariańskie Łaźnie.
Goethe nigdy nie odmawiał względów płci pięknej. W październiku 1806 roku ożenił się z Christiane Vulpius, która niestety po zaledwie dziesięciu latach małżeństwa zmarła. Przez całe życie posiadał jednak swoje miłości platoniczne oraz muzy, które były bardzo ważne dla jego twórczości.
Muza odrzuciła propozycję małżeństwa
Już jako starszy mężczyzna w Mariańskich Łaźniach dosłownie oszalał na punkcie młodziutkiej Ulryki von Levetzow. Kiedy jednak poprosił ją o rękę, został odtrącony. Goethe jeszcze w podeszłym wieku jeździł konno, co skończyło się dla niego tragicznie. Podczas jednej z przejażdżek przeziębił się i 22 marca 1832 roku opuścił ten świat w wyniku powikłań choroby.
Dzieła, które po sobie zostawił, dramat w dwóch częściach "Faust", powieść "Cierpienia młodego Wertera" czy ballady "Prometeusz" i "Uczeń czarnoksiężnika", zapewniły mu nieśmiertelność.
2. Leonardo da Vinci
- Leonardo da Vinci - włoski malarz, rzeźbiarz, architekt i matematyk.
- Urodzony: 15 kwietnia 1452 roku, Anchiano, Włochy
- Zmarł: 2 maja 1519 roku, Pałac Clos Lucé, Amboise, Francja
Potrafił wiernie odwzorować rzeczywistość
Leonardo całe życie zajmował się badaniem anatomii, dlatego jego obrazy były doskonałym odzwierciedleniem rzeczywistości.
Wcześnie zasłynął jako malarz
Leonardo urodził się 15 kwietnia 1452 roku we wsi Anchiano nieopodal miasta Vinci jako niemałżeński syn notariusza Piera i wiejskiej dziewczyny o imieniu Caterina. Około 1466 roku przeprowadził się do ojca do Florencji i zapisał do pracowni malarskiej Andrei del Verrocchia.
Dwanaście lat później opuścił jego pracownię, ponieważ otrzymał dwa samodzielne zlecenia. Jednego z nich jednak nie dokończył i w 1482 roku wyjechał do Mediolanu. Tam z czasem dał się poznać jako malarz, inżynier maszyn wojennych i organizator przyjęć i zabaw.
Zajmował się badaniem anatomii
W tym okresie Leonardo zaczął pisać dzienniki, w których notował swoje myśli, rysował obrazy anatomiczne i plany różnych maszyn, a także studiował anatomię i architekturę. Już wtedy otoczony był grupą naśladowców, a niektórzy z nich pozostali mu wierni do końca życia.
Zaczął się zajmować także aerodynamiką i fizyką, meteorologią, astronomią i kosmografią. Oczarowała go również matematyka Pitagorasa, która później stała się podstawą jego własnego badania. W 1499 roku Leonardo powrócił do Florencji, gdzie poświęcił się przede wszystkim badaniu anatomii.
Przyjaciel odziedziczył znaczną część jego dzieła
Przeprowadzał sekcje zwłok i na podstawie stwierdzonych faktów rysował doskonałe ilustracje anatomiczne. Zajmował się nie tylko obrazami, lecz także wynalazkami. U schyłku życia Leonardo żył we Francji wraz ze swoim przyjacielem Francesciem Melzi.
Kiedy 2 maja 1519 roku w wieku 67 lat zmarł, Francesco odziedziczył znaczną część jego dzieła. Do obrazów, które świadczą o geniuszu Leonarda, niewątpliwie należy słynna "Mona Lisa", zachwycająca "Ostatnia Wieczerza" lub przepiękna "Dama z gronostajem".
3. Gottfried Wilhelm Leibniz
- Gottfried Wilhelm Leibniz - niemiecki filozof, naukowiec, matematyk i teolog, piszący przeważnie po łacinie i w języku francuskim.
- Urodzony: 1 lipca 1646 roku, Lipsk, Niemcy
- Zmarł: 14 listopada 1716 roku, Hanower, Niemcy
Skonstruował mechaniczną maszynę liczącą
Gottfried Wilhelm Leibniz urodził się 1 lipca 1646 roku w Lipsku i już podczas studiów filozofii i matematyki przewyższał wszystkich swoim intelektem. Przez całe życie interesował się przede wszystkim matematyką. Niezależnie od Izaaka Newtona stworzył rachunek różniczkowy, a jego sposób zapisu stosuje się do dzisiaj.
Zainteresowanie liczbami doprowadziło go również do zbudowania maszyny liczącej zaś jego upodobanie techniki, ukazało się w praktycznych dziedzinach ówczesnego życia. Skonstruował na przykład pompy odwadniające do kopalni. Stworzył również podwaliny pod logikę formalną i filozofię analityczną, która łączy myślenie z logiką.
4. John Stuart Mill
- John Stuart Mill - angielski filozof, empirysta, politolog, ekonomista i liberalny polityk
- Urodzony: 20 maja 1806 roku, Pentonville, Londyn, Wielka Brytania
- Zmarł: 8 maja 1873 roku, Avignon, Francja
- Żona: Harriet Taylor Mill
Załamanie w wyniku wyczerpania
Ojciec Johna Stuarta Milla przywiązywał ogromną wagę do wykształcenia. Mały John już w wieku trzech lat zaczął uczyć się greki, w wieku siedmiu płynnie czytał dzieła Homera i Platona. Do tego studiował łacinę, matematykę i nauki przyrodnicze. Młody organizm nie podołał jednak takiemu obciążeniu i Mill w wieku 15 lat przeszedł załamanie nerwowe.
Nawet po powrocie z leczenia na południu Francji nie doszedł w pełni do siebie, nie mógł więc dokończyć studiów na wydziale prawa. Pomimo tego nadal ciężko pracował. W latach 1827–1857 był zatrudniony jako urzędnik Kompanii Wschodnioindyjskiej, co pozwoliło mu uniezależnić się finansowo od ojca.
Zapalony propagator spółdzielczości
Zakochał się w swojej przyszłej żonie Harriet Taylor, którą poznał w 1830 roku. Ślub wzięli jednak dopiero w 1851 roku po śmierci jej pierwszego męża Johna Taylora. Idee Milla były pod wieloma względami bardzo oryginalne jak na swoją epokę.
Był na przykład przekonany, że państwo powinno rozdawać swój majątek obywatelom i to bez zbędnej biurokracji. Miał swoje zdanie także na temat własności prywatnej zasobów naturalnych.
Był zapalonym propagatorem spółdzielczości i w 1852 roku wywalczył uchwalenie pierwszego brytyjskiego prawa spółdzielczego, które w zmodyfikowanej formie obowiązuje do dziś.
5. Blaise Pascal
- Blaise Pascal - francuski matematyk, fizyk, pisarz, teolog i filozof religii
- Urodzony: 19 czerwca 1623 roku, Clermont-Ferrand, Francja
- Zmarł: 19 sierpnia 1662 roku, Paryż, Francja
Francuski uczony Blaise Pascal pochodził z bardzo zamożnej i wykształconej rodziny. Matka wcześnie zmarła i ojciec, który w 1631 roku przeniósł się wraz z dziećmi do Paryża, zapewnił mu doskonałe wykształcenie humanistyczne. Choć z pewnych powodów zataił przed synem istnienie matematyki, musiał się poddać, kiedy dowiedział się, że około dziesięcioletni Blaise sam wyprowadził sobie kilka twierdzeń z geometrii Euklidesa.
W 1638 roku obaj przeprowadzili się do Rouen, gdzie Blaise skonstruował dla swojego ojca maszynę liczącą. Jako szesnastolatek napisał Esej o stożkach, który doceniła nawet paryska Akademia Królewska. W 1647 roku wydał rozprawę o ciśnieniu powietrza i próżni, opartą na dokładnych pomiarach porównawczych.
Życie pustelnika
Pascal był słabego zdrowia już od młodzieńczych lat, a w 1647 roku przez pewien czas był sparaliżowany. W 1654 roku omal nie zabił się podczas przejażdżki, kiedy konie ciągnące jego powóz się spłoszyły. Pascal wprawdzie uratował się, lecz stracił przytomność na dwa tygodnie.
Kiedy wreszcie się ocknął, doświadczył mistycznej wizji. Od tego czasu całkowicie oddał się filozofii i religii. Choć w zasadzie spędził resztę życia jako pustelnik, pozostawił po sobie dosłownie nieśmiertelne dzieło. Udowodnił istnienie próżni i sformułował tak zwane prawo Pascala. Na jego cześć jednostkę ciśnienia nazywa się pascalem.
6. Bobby Fischer
- Bobby Fischer - amerykański szachista, mistrz świata w latach 1972–1975
- Urodzony: 9 marca 1943 roku, Chicago, Illinois, USA
- Zmarł: 17 stycznia 2008 roku, Reykjavík, Islandia
- Żona: Miyoko Watai
Piętnastolatek arcymistrzem
Utalentowany szachista Bobby Fischer już jako dziecko był bardzo ciekawy świata, dlatego już w wieku 6 lat sam nauczył się grać w szachy. Jako siedmiolatek wstąpił do brooklyńskiego klubu szachowego, w którym uczył go przewodniczący klubu Carmine Nigro. Później przeszedł do manhattańskiego klubu szachowego.
Mając zaledwie piętnaście lat, zakwalifikował się do turnieju kandydatów i został szachowym arcymistrzem. Tytuł mistrza świata zdobył w 1972 roku, wygrywając "mecz stulecia", który rozegrał w islandzkim Reykjavíku z sowieckim obrońcą tytułu Borisem Spasskim.
W życiu prywatnym był do niczego
Po tej rozgrywce Fischer przez dwadzieścia lat nie rozegrał żadnej partii szachów. Dopiero w 1992 roku zagrał ze Spasskim rewanż, w którym ponownie go pokonał, i od tego czasu nie wziął udziału w żadnym turnieju. Bobby, podobnie jak wielu innych geniuszy, w życiu prywatnym był w zasadzie do niczego.
Po tym, jak w 1975 roku zakończył swoją karierę szachową, został niemal zapomniany. Stał się niezrównoważonym ekscentrykiem, który był przekonany, że komuniści chcą go zamordować.
W 1985 roku przygotował sobie nawet kuferek z miksturami, które miały go uratować przed truciznami, które sowieccy agenci mieli mu rzekomo dodawać do jedzenia.
7. Albert Einstein
- Albert Einstein - niemiecki fizyk teoretyczny, jeden z najwybitniejszych naukowców wszech czasów.
- Urodzony: 14 marca 1879 roku, Ulm, Niemcy
- Zmarł: 18 kwietnia 1955 roku, New Jersey, USA
Zaczęło się od zwykłego kompasu
Einstein urodził się w 1879 roku w Ulm w żydowskiej rodzinie, chodził jednak do szkoły katolickiej i za namową matki pobierał lekcje gry na skrzypcach. Kiedy miał pięć lat, ojciec pokazał mu kompas kieszonkowy, który natychmiast zainteresował Alberta.
Uświadomił sobie bowiem, że coś w pustej przestrzeni musi oddziaływać na jego strzałkę. Zdarzenie to opisał później jako jedno z najważniejszych w swoim życiu, ponieważ wzbudziło w nim zainteresowanie nauką. Dla zabawy budował sobie modele fizyczne i urządzenia mechaniczne.
Syn skończył w szpitalu psychiatrycznym
Wbrew temu, że przypisywano mu autorstwo szczególnej i ogólnej teorii względności oraz przełomowych teorii z zakresu fizyki i że w 1921 roku otrzymał Nagrodę Nobla w kategorii fizyki, zawsze był skromnym i przyjacielskim człowiekiem.
Był również wegetarianinem z przekonania i miał zabawne poczucie humoru. Jednocześnie w każdym calu pasował do utrwalonego w społeczeństwie obrazu zakręconego profesora. Niektóre dziwaczne cechy odziedziczył po nim jego drugi syn Edward, u którego zdiagnozowano schizofrenię, i większość dorosłego życia spędził w szpitalu psychiatrycznym.
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl