Gdy mały brzuszek boli… Jak pomóc dziecku?
Materiał partnera: Sanprobi
Kiedy boli brzuch, dziecko jest płaczliwe, nie ma apetytu ani chęci do zabawy. Rodzi to też sporo obaw u rodziców, którzy martwią się o swoją pociechę i chcieliby złagodzić nieprzyjemną dolegliwość. Jakie metody są tu wskazane?
Dlaczego dziecko boli brzuch? Kiedy rodzi się dziecko, jego układ pokarmowy jest zdolny do podjęcia swojej podstawowej funkcji – trawienia i wchłaniania, jednak jego czynność motoryczna wymaga jeszcze udoskonalenia [1, 3].
W pierwszych latach życia rozwija się też układ immunologiczny, w którym ponad 70 proc. komórek (limfocytów) jest związanych z przewodem pokarmowym (GALT ‒ gut-associated lymphoid tissue) [2].
Różnicowaniu ulega też mikrobiota przewodu pokarmowego, a wpływ na rodzaj, gatunek i szczep bakterii zasiedlających jelita ma wiele czynników, m.in. poród (drogami natury czy cesarskie cięcie) czy sposób karmienia (mleko matki lub mleko modyfikowane). Trzeba też pamiętać, że w pierwszych latach życia dziecka uszczelnia się bariera błony śluzowej jelita oraz stopniowo zwielokrotnia się liczba warstw nabłonka, który wyściela ściany jelita cienkiego.
To wszystko sprawia, że układ pokarmowy małego dziecka jest wrażliwy na czynniki zewnętrzne, takie jak stres, zmiana diety czy niektóre leki (zwłaszcza antybiotyki i preparaty żelaza). Mogą one powodować zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego, które od 2016 r. są klasyfikowane jako zaburzenia w obrębie osi mózgowo-jelitowej. Ich przyczyny upatruje się w nierównowadze bakteryjnej w jelicie.
Do zaburzeń czynnościowych układu pokarmowego zalicza się m.in.: ulewania (najczęstsze w wieku niemowlęcym), kolkę niemowlęcą, zaparcia i biegunkę czynnościową oraz zespół wymiotów cyklicznych [3].
Dobra wiadomość jest taka, że mają one łagodny charakter i najczęściej ustępują samoistnie. Ból brzucha jednak powoduje u dziecka płacz, a ten ma wpływ na funkcjonowanie całej rodziny (generuje stres i zwiększa poziom zmęczenia).
Jak złagodzić ból brzucha u dziecka?
Bardzo ważna jest edukacja, która zmniejszy lęk rodziców. Dowiedziono, że zaburzenia czynnościowe układu pokarmowego mogą mieć podłoże emocjonalne [4]. A trzeba pamiętać, że noworodki i niemowlęta doskonale wyczuwają strach i zdenerwowanie najbliższych, co nie pozostaje bez wpływu na ich rozwijający się organizm.
Przykre dolegliwości pomoże też złagodzić delikatny masaż brzuszka oraz stosowanie ciepłych okładów (np. przy pomocy termofora). Zaleca się też jak najczęściej układać niemowlę na brzuszku, jednak zawsze pod czujnym okiem osoby dorosłej. Ulgę przyniesie ponadto tulenie swojej pociechy (skóra do skóry) i noszenie, np. w chuście.
Pomogą również probiotyki. I choć jest ich w aptekach całe mnóstwo, wybór odpowiedniego preparatu jest niezwykle istotny. W przypadku zaburzeń czynnościowych najsilniej działa szczep Lactiplantibacillus (wcześniej Lactobacillus) plantarum 299v obecny w preparacie Sanprobi IBS. Jest on dostępny w postaci kropli, co sprawia, że można go podać dzieciom od 1. roku życia w wygodny i tolerowany przez najmłodszych sposób.
Szczep Lactiplantibacillus plantarum 299v łączy się z receptorami nabłonkowymi w przewodzie pokarmowym, dzięki czemu może tworzyć korzystne biofilmy i zajmować miejsce bakteriom potencjalnie chorobotwórczym. Wzmacnia też barierę jelitową, co zapobiega przemieszczaniu się substancji niepożądanych z jelit do krwiobiegu. Przyczynia się ponadto do wytwarzania krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (SCFA), które obniżają pH w świetle jelita, co hamuje rozrost patogenów.
Mało znanym działaniem szczepu Lactiplantibacillus plantarum 299v jest polepszenie wchłaniania żelaza z produktów roślinnych (pomaga "wyłapywać" ten cenny pierwiastek z diety dziecka).
Krople Sanprobi IBS są bezpieczne i naturalne. Nośnikiem probiotyku jest masło shea, a nie budzący kontrowersje olej palmowy.
Preparat nie zawiera glutenu, kazeiny, alergennych białek oraz β-laktoglobuliny. Warto go stosować w czynnościowych zaburzeniach układu pokarmowego, w trakcie i po antybiotykoterapii, przy infekcjach oraz w długotrwałym stresie (np. związanym z adaptacją w żłobku lub przedszkolu).
Nie bez znaczenia jest również dieta dziecka, która ma wpływ na mikrobiotę jelitową [5]. Zaleca się kontynuowanie karmienia piersią po pierwszym roku życia z jednoczesnym podawaniem żywności uzupełniającej, o ile taką wolę wyrażają i dziecko, i matka. Kobiecy pokarm ma bowiem wysoki potencjał immunomodulujący. Zapewnia też odpowiednią różnorodność mikrobiomu i zmniejsza ryzyko biegunek infekcyjnych [6].
Warto też tak komponować jadłospis dziecka, by znalazły się w nim źródła cennych makro- i mikroelementów. Najwięcej ich dostarczają warzywa i owoce (zwłaszcza surowe), produkty kiszone (ogórki, kapusta, buraki), dobrej jakości nabiał (np. kefiry, twaróg), tłuste ryby morskie oraz chude mięso.
Małe brzuszki potrzebują dużo wsparcia. Wiele w tym zakresie zależy od rodziców, którzy poprzez właściwe nawyki, np. w zakresie diety, oraz wybór odpowiednich preparatów probiotycznych, mogą złagodzić nieprzyjemne dolegliwości ze strony układu pokarmowego.
Bibliografia: [1] Pacześ K., Socha-Banasiak A., Czkwianianc E. Niedojrzałość układu pokarmowego u niemowląt. Standardy Medyczne Pediatria 2015; 12: 283‒287. [2] Cukrowska B. Znaczenie programowania mikrobiotycznego w rozwoju przewlekłych chorób nieinfekcyjnych, Standardy Medyczne Pediatria 2016; 13: 808‒818. [3] Kwiecień J. Kryteria Rzymskie IV (2016) – aktualne wytyczne rozpoznawania i leczenia czynnościowych zaburzeń przewodu pokarmowego u dzieci, Standardy Medyczne Pediatria 2016; 13: 597–605. [4] Maślany A, Kalicki B, Rustecka A, Jung A. Najczęstsze zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego u niemowląt i ich związek z żywieniem Część I. Kolka i ulewania, Pediatria i Medycyna Rodzinna 2010, 6 (3), p. 194–197. [5] Gałecka M, Basińska A.M, Bartnicka A, Znaczenie mikrobioty jelitowej w kształtowaniu zdrowia człowieka — implikacje w praktyce lekarza rodzinnego, Forum Medycyny Rodzinnej 2018;12(2): 50-59. [6] Długość ma znaczenie. Raport na temat długiego karmienia piersią w Polsce, Centrum Nauki o Laktacji, dostęp: https://cnol.kobiety.med.pl/wp-content/uploads/2021/05/Raport-nt.-dlugiego-karmienia-piersia-w-Polsce-1.pdf.
Materiał partnera: Sanprobi
