Trwa ładowanie...

Fotosynteza. Czym jest i w jaki sposób przebiega?

 Ewa Rosiecka
15.06.2021 15:45
Fotosynteza. Czym jest i w jaki sposób przebiega?
Fotosynteza. Czym jest i w jaki sposób przebiega? (GettyImages)

Fotosynteza to proces, podczas którego z materii nieorganicznej wytwarza się związek organiczny. Zachodzi w komórkach zawierających bakteriochlorofil lub chlorofil, z udziałem światła. To jedna z najważniejszych przemian na Ziemi, niezbędna do życia - jej produktem jest tlen. Jak to działa?

spis treści

1. Czym jest fotosynteza?

Fotosynteza to, mówiąc najprościej, sposób odżywiania roślin, który obok chemosyntezy (w której procesy zachodzą z udziałem czynnika chemicznego, a nie jak w przypadku fotosyntezy - światła) jest swoistym autotrofizmem (samodzielnym wytwarzaniem życiodajnej energii).

Jest procesem biochemicznym, który polega na wytwarzania złożonej materii organicznej z prostych związków nieorganicznych z udziałem energii słonecznej.

Zachodzi u roślin, niektórych grup bakterii i protistów roślinopodobnych. W przypadku bakterii ma miejsce w tylakoidach, u roślin i protistów roślinopodobnych zaś w chloroplastach.

Zobacz film: "Jak możesz pomóc maluchowi odnaleźć się w nowym środowisku?"

Innym sposobem odżywiania się heterotrofizm, czyli pozyskiwanie energii z innych żywych organizmów. Do heterotrofów możemy zaliczyć saprofity, saprofagi, mięsożerców, roślinożerców i wszystkożerców.

Związki wytwarzane w fotosyntezie są więc pierwszym ogniwem w łańcuchu pokarmowym, do którego dołącząją kolejne wyżej wspomniane heterotrofy. Warto zauważyć, że dzięki procesowi fotosyntezy do obiegu materii w przyrodzie wchodzi węgiel.

Rośliny zastępujące energetyki (WIDEO)
Rośliny zastępujące energetyki (WIDEO)

Zmęczenie, senność i brak energii. Znasz to? W takich chwilach częściej sięgamy po energetyki i pijemy

przeczytaj artykuł

2. Etapy fotosyntezy

Proces fotosyntezy możemy podzielić na dwa etapy:

  • fazę jasną - etap ten określamy jako fazę przemiany energii, podczas której światło jest absorbowane, jego energia zaś zamieniana jest na energię wiązań chemicznych; w tym etapie produktem ubocznym jest tlen;
  • fazę ciemną - etap ten określamy jako fazę przemiany substancji, kiedy energia wiązań chemicznych (związków powstałych w fazie jasnej) wykorzystywana jest do syntezy związków organicznych.

Wyżej wymienione fazy zachodzą w tym samym czasie. Wydajność zamiany energii światła na energię wiązań chemicznych węglowodanów wynosi od 0,1 - 8%.

3. Przebieg fotosyntezy

Podstawowymi substancjami, które są wykorzystywane przez rośliny do wytwarzania pokarmu, są dwa proste nieorganiczne związki:

  • dwutlenek węgla;
  • woda.

Woda jest pobierana przez rośliny z gleby, dwutlenek węgla zaś z powietrza. Z tych dwóch związków w procesie fotosyntezy powstaje cukier prosty - glukoza.

Nie potrafisz zajmować się kwiatami? Te rośliny są stworzone dla ciebie
Nie potrafisz zajmować się kwiatami? Te rośliny są stworzone dla ciebie [6 zdjęć]

Nie każdy ma rękę do kwiatów. Czasami też po prostu zapominamy o ich podlewaniu. Mimo to wielu z nas

zobacz galerię

Aby ten proces mógł mieć miejsce, niezbędny jest zielony barwnik, który pochłania światło - chlorofil. Rozpoczyna w ten sposób ciąg reakcji chemicznych, z których jedną jest rozkład wody na tlen i wodór.

Tlen jest efektem ubocznym i jest wydalany do atmosfery, wodór zaś razem z dwutlenkiem węgla służy do wytwarzania cukrów.

Energia słoneczna zostaje zmagazynowana w cząsteczkach glukozy. Wszystkie reakcje chemiczne zachodzą w odpowiednim tempie dzięki wyspecjalizowanym białkom - enzymom. Im fotosynteza jest bardziej intensywna, tym więcej substancji organicznej rośliny wytwarzają.

4. Rodzaje fotosyntezy

Wyróżniamy dwa rodzaje fotosyntezy:

  • oksygeniczną, która przebiega z uwolnieniem tlenu. Zachodzi u areobów (roślin, sinic i protistów roślinopodobnych), źródłem elektronów w fazie zależnej od światła jest woda, produktem ubocznym zaś tlen.
Rośliny, które oczyszczą powietrze w twoim domu
Rośliny, które oczyszczą powietrze w twoim domu [8 zdjęć]

Prawie każdy ma w domu jakieś rośliny – a wiele z nich znanych jest z oczyszczania powietrza i pochłaniania

zobacz galerię

Przebieg możemy zapisać w poniższy sposób:

6 CO2 + 6 H2O ----energia świetlna-------> C6H12O6 + 6 O2

gdzie: 6H2O to sześć cząsteczek wody, 6CO2 to sześć cząsteczek dwutlenku węgla, C6H12O6 to pojedyncza cząsteczka glukozy, a 6O2 to sześć cząsteczek tlenu.

  • anoksygeniczną, która przebiega bez uwolnienia tlenu. Zachodzi u anaerobów - bakterii purpurowych i zielonych, źródłem elektronów w fazie zależnej od światła jest prosty związek organiczny lub nieorganiczny; w tym przypadku tlen nie powstaje.
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze